Ο νέος σχεδιασμός βασίζεται σε πέντε πυλώνες και ο βασικός του στόχος είναι η μείωση των ποσοστήτων των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή στο 10% έως το 2030 από το 80% που είναι σήμερα.
Ο πρώτος πυλώνας του νέου σχεδιασμού αφορά στην επιβολή περιβαλλοντικής εισφοράς (τέλος ταφής), η οποία αναμένεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά ως προς την ταφή των απορριμμάτων που οδηγούνται από τους δήμους σε ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ.Το τέλος ταφής θα πηγαίνει στο Πράσινο Ταμείο και ειδικότερα:● Το 50% για δράσεις στη διαχείριση απορριμμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. αναπλάσεις, πράσινα σημεία κλπ).● Το 10% για έρευνα και τεχνολογία στη διαχείριση απορριμμάτων.● Και το 40% για επιβράβευση στους δήμους που τα πηγαίνουν καλά στην ανακύκλωση.Ο δεύτερος πυλώνας περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές που διαχειρίζονται τα σχετικά προγράμματα του ΕΣΠΑ ενισχύονται και αναβαθμίζονται τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), ώστε:
● να γνωστοποιούνται τα ποσοστά ανακύκλωσης ανά δήμο και να γίνεται ορθή αξιολόγηση των επιδόσεών τους, θέτοντάς τους με αυτό τον τρόπο προ των ευθυνών τους, αλλά● και να μπορούν (τα ΚΔΑΥ) να δέχονται τις αυξημένες ποσότητες αποβλήτων που θα προκύψουν με την ενίσχυση της διακριτής συλλογής και της ανακύκλωσης.Ο τρίτος πυλώνας είναι η δημιουργία ενός εθνικού δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ). Ειδικότερα, έως τα τέλη του 2023 προβλέπεται η δημιουργία ακόμη 28 μονάδων (σήμερα λειτουργούν έξι), ενώ προχωρούν οι διαδικασίες για τη δημοπράτηση 17 εντός του 2020. Για την επίτευξη του στόχου, όπως επανέλαβε ο κ. Χατζηδάκης, ενθαρρύνονται οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)Τέταρτος πυλώνας η δημιουργία Εθνικού Δικτύου ΜΕΒΑ – Διαλογή στην πηγήΤο Υπουργείο, επεκτείνει το δίκτυο συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών και των βιοαποβλήτων (καφέ κάδος), στοχεύοντας στη δημιουργία επαρκούς εθνικού δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) σε όλη την Ελλάδα (πέραν των ΜΕΑ που ήδη έχουν ξεχωριστό ρεύμα για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων). Έως τα τέλη του 2023 προβλέπεται να έχουν δημοπρατηθεί 31 μονάδες (ΜΕΒΑ), ενώ σήμερα λειτουργούν μόλις 4!
Τέλος ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων με δημιουργία μονάδων ανάκτησης ενέργειας
Καθώς, όπως προαναφέρθηκε, στόχος είναι η αποτροπή της ταφής των απορριμμάτων, το Υπουργείο ενισχύει την παραγωγή και αξιοποίηση των δευτερογενών εναλλακτικών καυσίμων από τα υπολείμματα των ΜΕΑ και των ΚΔΑΥ, δηλαδή των υλικών που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν.Στον τομέα της ανάκτησης της ενέργειας η Ελλάδα βρίσκεται μόλις στο 1,5% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 28%! Τέτοιες μονάδες ανάκτησης ενέργειας είναι τόσο διαδεδομένες στην Ευρώπη που συναντώνται πολλές φορές ακόμα και στα κέντρα των πόλεων, ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά. Οι μεγάλες ΜΕΑ θα μπορούν να παράγουν τόσο δευτερογενές εναλλακτικό καύσιμο όσο και να το αξιοποιούν οι ίδιες για την παραγωγή ενέργειας. Επίσης, θα δημοπρατηθούν 3-4 μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης των υπολειμμάτων που προέρχονται από τις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ).Για το σκοπό αυτό και με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος:
Ορίζονται από το Υπουργείο τα ρεύματα των βιομηχανικών - μη επικίνδυνων - αποβλήτων που μπορούν να αποτελέσουν δευτερογενή πρώτη ύλη ή και εναλλακτικό καύσιμο από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις ανά την επικράτεια, καιΚαθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές, ώστε τα ανόργανα απόβλητα βιομηχανικής προέλευσης να αξιοποιούνται ως δευτερογενή υλικά.
