Η παραπάνω συμφωνία υπεγράφη στο πλαίσιο του 5th Southeast Energy Forum που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο (AmCham) και την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (HAEE), σε συνεργασία με την Πρεσβεία των Η.Π.Α στην Ελλάδα και τη στρατηγική συμμετοχή του Ατλαντικού Συμβουλίου και του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Η συμφωνία υπογράφηκε μεταξύ της CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, και του Executive Director της NER JSC SKOPJE, Bajram Rexhepi, παρουσία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Κώστα Σκρέκα, του Πρέσβη των ΗΠΑ, Geoffrey R. Pyatt και της Πρέσβη των ΗΠΑ στη Β. Μακεδονία, Mary Kate Byrnes.
Πιο συγκεκριμένα, η Συμφωνία Συνεργασίας θεσπίζει τις αρχές συνεργασίας, σύμφωνα με τις οποίες ο ΔΕΣΦΑ και η NER σκοπεύουν να συντονίσουν τις κύριες φάσεις, τις αντίστοιχες δεσμεύσεις και τα συνοδευτικά ορόσημα της ανάπτυξης του έργου διασύνδεσης του αγωγού φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης του δεσμευτικού Market Test αργότερα εντός του έτους, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις, όπως αυτές θα εγκριθούν από τη ΡΑΕ, και μετά από τη θετική Τελική Επενδυτική Απόφαση (FID) και από τις δύο πλευρές, η οποία αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2022, διευκολύνοντας την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου, βάσει ενός συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος.
Σημειώνεται ότι η Συμφωνία Συνεργασίας ακολουθεί τη σχετική διμερή συμφωνία που υπεγράφη στις 9 Ιουλίου 2021 μεταξύ του Έλληνα Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, και του Υπουργού Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας, Kreshnik Bekteshi, και βασίζεται στο Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) που έχει ήδη υπογραφεί για το συγκεκριμένο έργο μεταξύ ΔΕΣΦΑ και NER τον Οκτώβριο του 2016, όπως αυτό τροποποιήθηκε τον Απρίλιο του 2019 και συμπληρώθηκε με τους μη δεσμευτικούς όρους τον Μάρτιο του 2021.
Ο αγωγός προβλέπεται να έχει συνολικό μήκος 123 χιλιομέτρων και θα εκτείνεται από τη Νέα Μεσημβρία προς το Νεγκότινο μέσω Ευζώνων/Γευγελής συνδέοντας τα εθνικά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας, διαχειριστές των οποίων είναι ο ΔΕΣΦΑ και η NER, αντίστοιχα. Η αρχική ικανότητα μεταφοράς του θα είναι 1,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης στα 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες, προκειμένου ο αγωγός να διαθέτει τις κατάλληλες προδιαγραφές και για τη μεταφορά πράσινου υδρογόνου.
Το έργο, το κόστος του οποίου εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 110 εκατομμύρια ευρώ, θα αναβαθμίσει περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας ως κόμβου φυσικού αερίου, ενισχύοντας τη θέση της χώρας ως ενεργειακό σταυροδρόμι, με τη μεταφορά φυσικού αερίου από το ΕΣΦΑ στη Βόρεια Μακεδονία και ευρύτερα.
Παράλληλα, θα επιτρέψει στη Βόρεια Μακεδονία να βελτιώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας με τη σταδιακή αντικατάσταση των πιο ρυπογόνων πηγών ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο, συμβάλλοντας στη συνολική ευρωπαϊκή δέσμευση για μια κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050.
