Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στα Σκόπια ο κατασκευαστικός τομέας συμμετέχει στη δημιουργία του ΑΕΠ της Βόρειας Μακεδονίας με ποσοστό 5% έως 8% τα τελευταία χρόνια, συνεισφέρει σημαντικά με φορολογικές εισφορές στον κρατικό προϋπολογισμό (περίπου 100 εκατ. ευρώ) και με υψηλό ποσοστό εργαζομένων στο σύνολο του αριθμού των εργαζομένων (περίπου 7%).
Διαδραματίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, καθώς οι υποδομές –ιδίως καλής ποιότητας– ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους και στην προσέλκυση ξένων επενδυτών.
Η κατασκευαστική δραστηριότητα επηρεάζει, παράλληλα, διάφορους κλάδους της οικονομίας με τους οποίους συνδέεται, όπως η παραγωγή και το εμπόριο δομικών υλικών, ο τομέας της ενέργειας και ο τομέας των μεταφορών.
Η Βόρεια Μακεδονία φαίνεται διατεθειμένη να στηρίξει τον κατασκευαστικό κλάδο με την εφαρμογή στοχευμένων πολιτικών, καθώς και τη δέσμευση κονδυλίων στο κρατικό προϋπολογισμό για την ανάπτυξη δημοσίων έργων και υποδομών.
Ενδεικτικά, επισημαίνεται ότι πρόσφατα, διατέθηκαν από την Κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας 70 εκατ. ευρώ προς διάφορους Δήμους της χώρας. Τα εν λόγω κονδύλια προέρχονται από δάνειο που έλαβε η Βόρεια Μακεδονία από την Παγκόσμια Τράπεζα για την επισκευή τοπικών οδών και δρόμων. Επίσης, πρόσφατα, στις 10.7.2021, διατέθηκαν στους Δήμους επιπλέον 17,5 εκατ. ευρώ, από το σύνολο των 50 εκατ. ευρώ, τα οποία προορίζονταν αρχικά για την TAV (εταιρεία διαχείρισης των αεροδρομίων στη ΔτΒΜ), με σκοπό την κατασκευή αεροδρομίου-cargo στο Stip, το οποίο τελικώς δεν θα πραγματοποιηθεί. Τα εν λόγω χρήματα θα δαπανηθούν για έργα υποδομής προς όφελος του τοπικού πληθυσμού.
Συγκρατούμε, επίσης, την πρόσφατη αναθεώρηση του κρατικού προϋπολογισμού, όπου η Κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας πρότεινε την αύξηση των κεφαλαιουχικών εξόδων κατά 27%, σε συνολικά 500 εκατ. ευρώ για ολόκληρο το έτος.
Επίσης, σημειώνεται ότι σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της χώρας, στο πλαίσιο του νέου μεσοπρόθεσμου Στρατηγικού Σχεδίου της στον τομέα του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη στήριξη της χρηματοδότησης των λεγόμενων πράσινων έργων, τα οποία θα βοηθήσουν στη διαδικασία μετασχηματισμού της οικονομίας. Επισημαίνεται δε ότι, το τραπεζικό σύστημα στη χώρα είναι σχετικά σταθερό και με επαρκή κεφαλαιοποίηση, στοιχεία τα οποία παραμένουν ευνοϊκά, ενώ η πιστωτική στήριξη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις συνεχίζεται με σταθερή ανάπτυξη περίπου 6%.
Παράλληλα, πέραν του κρατικού προϋπολογισμού, στα μελλοντικά επενδυτικά σχέδια της Κυβέρνησης συμπεριλαμβάνονται και προγραμματισμένα χρηματοδοτικά μέσα από διεθνείς φορείς, οργανισμούς και χώρες-δωρητές που προσφέρουν αναπτυξιακή βοήθεια στη Βόρεια Μακεδονία, και τα οποία αναμένεται ότι θα διατεθούν και θα παραμείνουν σε σταθερό επίπεδο με ήπια ανάπτυξη στο μέλλον.
Επίσης, η Βόρεια Μακεδονία, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής, ακολουθούν την ευρωπαϊκή ατζέντα, όπως για παράδειγμα στα θέματα που αφορούν στην κλιματική αλλαγή, στην πράσινη ενέργεια, κλπ, τα οποία συνδέονται, ευρύτερα, με έργα υποδομών. Το επενδυτικό σχέδιο της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια ύψους εννέα (9) δισεκατομμυρίων ευρώ αποτελεί ένα εργαλείο που θα συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση και για την υποστήριξη συναφών πολιτικών της Βόρειας Μακεδονίας.
Όπως υποστηρίζουν διάφοροι διεθνείς φορείς (Παγκόσμια Τράπεζα, EBRD, EE κλπ) αλλά και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας και του Υπουργείου Οικονομικών της χώρας, η Βόρεια Μακεδονία επιστρέφει σταδιακά σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι οποίοι τα επόμενα δυο έτη θα κυμανθούν μεταξύ 3,5 - 4,5%, εφόσον η υγειονομική κρίση δεν παραταθεί, επί μακρόν. Παράλληλα, τον τελευταίο καιρό, η χώρα ανέπτυξε εργαλεία για την προσέλκυση επενδύσεων, ιδιαίτερα στη διάρκεια της πανδημίας, τα οποία φαίνεται ότι υπάρχει η πρόθεση να διατηρήσει.
Στο ως άνω πλαίσιο, συγκρατούμε ότι η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στη χώρα είναι σημαντική και αρκετές μεγάλες κατασκευαστικές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων έχουν αναλάβει, συμβάλει και ολοκληρώσει μεγάλα έργα υποδομής στη χώρα.
Από πλευράς μας, σημειώνεται ότι γενικότερα, η αγορά των Δυτικών Βαλκανίων, μεταξύ των οποίων και της Βόρειας Μακεδονίας, παραμένει σημαντική για την επενδυτική παρουσία και τον εξαγωγικό προσανατολισμό πολλών ελληνικών επιχειρήσεων και οι προοπτικές που διαγράφονται για τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις είναι θετικές, λόγω νέων μεγάλων έργων σημαντικού προϋπολογισμού, που αναμένεται να δημοπρατηθούν, όπως για παράδειγμα έργα υποδομής στον τομέα της ενέργειας, των μεταφορών (οδικών, σιδηροδρομικών) και του τουρισμού, αλλά και άλλων μικρότερων έργων οδοποιίας και κτηριακής βελτίωσης, βάσει συγχρόνων προτύπων κατασκευής.
