Πάνω από €5 δισ. η "χασούρα" των μικρών λιανέμπορων μόνο στην Αττική

 Επιπλέον, η μείωση τζίρου των πολύ μικρών επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου εκτιμάται ότι προκάλεσε μείωση τζίρου κατά -€2,5 δισ. σε όλους τους κλάδους που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον κλάδο του λιανικού εμπορίου ως προμηθευτές (π.χ διαχείριση ακίνητης περιουσίας (εκμισθώσεις), αποθηκεύσεις-logistics, χονδρικό εμπόριο κλπ).

Αυτά είναι ορισμένα από τα συμπεράσματα μελέτης που πραγματοποίησε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, σε συνεργασία με την ICAP, για την ζημιά από την πανδημία στις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου το 2020 καθώς και την πρόβλεψη για το 2021 στην περιφέρεια Αττικής.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το 2020 ήταν καταστροφική χρονιά για τον κλάδο καθώς εκτιμάται ότι ο τζίρος των πολύ μικρών επιχειρήσεων Λιανικού Εμπορίου στην περιφέρεια Αττικής παρουσίασε μείωση κατά περίπου €3 δισ. Μείωση, αλλά σαφώς μικρότερη αναμένεται και για το 2021.

Το αρνητικό αποτύπωμα στο λιανικό εμπόριο επηρέασε και άλλους κλάδους της οικονομίας, τόσο σε επίπεδο μείωσης τζίρου όσο και σε απώλεια θέσεων εργασίας.

Ακόμα και τα μέτρα στήριξης που έλαβε η Πολιτεία, δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν την πτωτική πορεία του κλάδου. Μάλιστα, όπως προκύπτει από τη μελέτη, το 47,1% των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου δήλωσε ότι αυτά τα μέτρα ήταν ανεπαρκή, το 27% έκρινε ότι τα μέτρα επαρκούν, αλλά σε μικρό βαθμό και μόλις το 18,5% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι τα μέτρα επαρκούν σε μεγάλο βαθμό.

Η μελέτη

Η έκθεση βασίστηκε σε στοιχεία που προέκυψαν από την πρωτογενή έρευνα που διεξήχθη σε σημαντικό δείγμα επιχειρήσεων της Αττικής, καθώς επίσης και σε στοιχεία από πηγές όπως η ΕΛΣΤΑΤ, η Eurostat, η ICAP DATABANK και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών.

Η εκτίμηση των μεγεθών και η ανάλυση των οικονομικών εξελίξεων αφορά στις περιφερειακές ενότητες Κεντρικού, Βόρειου, Δυτικού και Νότιου τομέα Αθηνών και Ανατολικής Αττικής (πλην Λαυρίου).

Η μελέτη περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

•  Εκτίμηση του κύκλου εργασιών και της ετήσιας μεταβολής των επιχειρήσεων: 

Ο τζίρος των πολύ μικρών επιχειρήσεων Λιανικού Εμπορίου στην Περιφέρεια Αττικής (πλην Πειραιώς, Δυτικής Αττικής και Λαυρίου) παρουσίασε το 2020 μείωση κατά -€2,98 δισ. , ενώ για το 2021 αναμένεται πολύ μικρότερη μείωση του τζίρου κατά -€221,6 εκατ. Η ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων το 2020 έναντι του 2019 ανήλθε σε -28,0%, ενώ για το 2021 προβλέπεται πολύ μικρότερη μείωση κατά -2,9% έναντι του 2020.

• Εκτίμηση της πολλαπλασιαστικής επίδρασης του Λιανικού Εμπορίου στην οικονομία της Περιφέρειας Αττικής και συνεισφορά του στην απασχόληση. 

Βάσει της πολλαπλασιαστικής επίδρασης στην οικονομία της περιφέρειας, η μείωση του κύκλου εργασιών του λιανικού εμπορίου το 2020 εκτιμάται ότι προκάλεσε μείωση τζίρου κατά -€2,5 δισ. σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας με τους οποίους συνδέεται το λιανικό εμπόριο. Η προκαλούμενη από το λιανικό εμπόριο μείωση των θέσεων εργασίας σε όλους τους κλάδους της οικονομίας εκτιμήθηκε το 2020 σε -140.000 εργαζόμενους.

Παρουσίαση των αποτελεσμάτων της πρωτογενούς έρευνας της ICAP σε επιχειρήσεις του κλάδου του Λιανικού Εμπορίου

Το 2020 το 34,6% των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου βρισκόταν σε λειτουργία χωρίς ένταξη σε πλαίσιο στήριξης, ενώ το 30,8% σε αναστολή λειτουργίας ως αποτέλεσμα της υπουργικής απόφασης. Το 22,7% ήταν πληττόμενες χωρίς αναστολή λειτουργίας αλλά με ένταξη σε πλαίσιο στήριξης, ενώ το 11,9% σε αναστολή λειτουργίας και ένταξη σε πλαίσιο στήριξης με απόφαση της ίδιας της επιχείρησης.

Από το σύνολο των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου το 49,7% εντάχθηκε σε κάποιο χρηματοδοτικό μέτρο στήριξης/ενίσχυσης. Τα εργασιακά είναι η κατηγορία μέτρων στήριξης με το σημαντικότερο μερίδιο 43,9% και ακολουθούν οι εγγυήσεις με 28,1%, ενώ τα δανειακά μέτρα καλύπτουν μερίδιο 15,8% και τα φορολογικά ποσοστό 12,3%.

Το 47,1% των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου δήλωσε ότι τα μέτρα στήριξης ήταν ανεπαρκή, ενώ το 27% έκρινε ότι τα μέτρα επαρκούν, αλλά σε μικρό βαθμό. Το 18,5% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι τα μέτρα επαρκούν σε μεγάλο βαθμό.

Ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου μειώθηκε το 2020 έναντι του 2019 με το 72,2% των επιχειρήσεων να παρουσιάζει μείωση τζίρου πάνω από -10%. Το 18,7% των επιχειρήσεων κατέγραψε μείωση τζίρου άνω του 50%, το 31,6% μείωση από -30% ως -50% και το 21,9% μείωση από -10% ως -30%. Χωρίς ουσιώδεις μεταβολές εμφανίζεται το 13,4% των επιχειρήσεων, ενώ μόνο το 10,7% του συνόλου δήλωσε ότι αυξήθηκαν οι πωλήσεις τους.

Οι προβλέψεις για το 2021 δείχνουν βελτίωση του τζίρου με αύξηση πάνω από +5% για το 37,5% των επιχειρήσεων, ωστόσο μερίδιο που ανήλθε στο 36,4% του συνόλου προβλέπει νέα μείωση σε ποσοστό άνω του -5%. Το 26,2% των επιχειρήσεων δεν προβλέπει σημαντική αλλαγή για το 2021 σε σχέση με το 2020.

Το 2020 καταγράφηκε μεγάλη αύξηση του ποσοστού των ζημιογόνων επιχειρήσεων στον κλάδο του λιανικού εμπορίου στο 61,8% από 22,2% το 2019, με παράλληλη μείωση των κερδοφόρων σε 31,7% από 65,9% το 2019.

Οι προβλέψεις για το 2021 δείχνουν μείωση των ζημιογόνων επιχειρήσεων σε 41,7% του συνόλου, με αύξηση του ποσοστού των κερδοφόρων σε 39,4%. Παράλληλα, το 15% των επιχειρήσεων δήλωσε αδυναμία να προβλέψει την κατάσταση κερδοφορίας για το 2021.

Η απασχόληση για το 70,2% των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου παρέμεινε σχεδόν στάσιμη το 2020 έναντι του 2019, ενώ για το 16,1% του συνόλου η μείωση διαμορφώθηκε σε επίπεδο άνω του -5%. Παράλληλα, το 13,8% των επιχειρήσεων δήλωσε αύξηση της απασχόλησης σε ποσοστό +5% και άνω.

Οι προβλέψεις για το 2021 δείχνουν στασιμότητα στην απασχόληση για το 72,8% των επιχειρήσεων, ενώ αυξημένο σε 19,5% είναι και το μερίδιο των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο της απασχόλησης σε ποσοστό +5% και άνω.  

Βασικά προβλήματα και ανησυχίες των επιχειρήσεων

Οι ανησυχίες των επιχειρηματιών του λιανικού εμπορίου σχετίζονται με την αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες του αγοραστικού κοινού και την αβεβαιότητα της αγοράς, ενώ ως προς τις ίδιες τις επιχειρήσεις τους, ο χαμηλός τζίρος και οι υψηλές πάγιες υποχρεώσεις είναι μερικοί από τους βασικούς προβληματισμούς.

Σε ό,τι αφορά στις προτάσεις των επιχειρηματιών για νέα μέτρα, τα σημαντικότερα μέτρα στήριξης που προτείνουν είναι το κούρεμα των ασφαλιστικών εισφορών και η επιδότηση για πρόσληψη προσωπικού, ενώ ακολουθούν η πρόταση να μείνει ανοιχτή η αγορά, η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, η επιδότηση ενοικίων, η αναθεώρηση της επιστρεπτέας προκαταβολής, τα μέτρα τόνωσης της κατανάλωσης, η αντιμετώπιση αυξήσεων τιμών των προμηθευτών, η μείωση ΦΠΑ και ακολουθούν λοιπές προτάσεις με μικρότερα ποσοστά.