Πράσινες στέγες οι κήποι του μέλλοντος

Από τότε μέχρι σήμερα, «πράσινες στέγες» έχουν καταγραφεί σε διάφορα μέρη του πλανήτη, σε διαφορετικές εποχές. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, φαίνεται να κερδίζουν διαρκώς έδαφος στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Επί της ουσίας, πρόκειται για μια κανονική πλάκα οροφής η οποία, αφού στεγανοποιηθεί, καλύπτεται με χώμα και βλάστηση. Το πάχος του στρώματος του εδάφους, που κυμαίνεται από 15 εκατοστά έως περισσότερο από 1 μέτρο, επηρεάζει τον τύπο της βλάστησης που μπορεί να τοποθετηθεί επάνω σε αυτή. 

Όπως είναι κατανοητό, δεν πρόκειται για μια απλή τοποθέτηση φυτών μέσα σε γλάστρες στην οροφή ενός κτιρίου, αλλά για μια περίπλοκη, δαπανηρή διαδικασία, με μεγάλες απαιτήσεις στο σχεδιασμό και, ενίοτε, στη συντήρηση.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι το υψηλό κόστος υλοποίησης αντισταθμίζεται γρήγορα με την εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ η κατάληψη της πέμπτης όψης του κτιρίου με βλάστηση είναι εξ’ αρχής, μια λογική λύση, καθώς όταν σχεδιάζονται, κατασκευάζονται και συντηρούνται σωστά, οι πράσινες στέγες παρουσιάζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα.

Η βλάστηση που τοποθετείται σε μια στέγη αντανακλά το μεγαλύτερο μέρος του άμεσου ηλιακού φωτός αντί να το απορροφά, ενώ η υγρασία που δημιουργείται στο υπόστρωμα, εμποδίζει την αύξηση της θερμότητας στη δομή, παρέχοντας εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και, επομένως, μειώνοντας της σχετικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Όμως οι ένοικοι δεν είναι οι μόνοι που επωφελούνται. Ειδικά σε μεγάλα αστικά κέντρα, οι πράσινες στέγες μπορούν να μετριάσουν την αύξηση της θερμοκρασίας, ειδικά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι θερμοκρασίες μιας πράσινης στέγης είναι μεταξύ 16 και 22°C χαμηλότερες από τις συμβατικές στέγες και εκτιμάται μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία περιβάλλοντος της πόλης έως και 2,7°C.  

Με άλλα λόγια, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές για τη μείωση των αστικών θερμοκρασιών, μέσα από τη χρήση ενός τμήματος του κτιριακού αποθέματος που συνήθως παραμένει αναξιοποίητο. Την ίδια στιγμή, συμβάλουν στην απορρόφηση του άνθρακα, όπως όλα τα φυτά, μέσα από τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, ενώ δεν παύουν να αποτελούν έναν ευχάριστο χώρο πρασίνου, λίγες σκάλες μακριά από τους ενοίκους.

Υπερβαίνοντας το θέμα της κλιματικής αλλαγής, έχει παρατηρηθεί επιπλέον ότι οι πράσινες στέγες βοηθούν στον έλεγχο της απορροής και της κατακράτησης του βρόχινου νερού. Σε πυκνοδομημένες πόλεις, η στεγανοποίηση του εδάφους είναι ένα σοβαρό ζήτημα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η ταχύτητα αποστράγγισης του αστικού αποχετευτικού συστήματος είναι ενίοτε ανεπαρκής, με αποτέλεσμα οι έντονες βροχοπτώσεις να οδηγούν σε  πλημμύρες.

Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με μελέτες του Pennsylvania State University, οι πράσινες στέγες κατακρατούν έως και το 80% του βρόχινου νερού, σε σύγκριση με ένα τυπικό 24% για τις συμβατικές στέγες, ένα ποσοστό που μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, καθώς τα φυτά της στέγης μεγαλώνουν.

Η εγκατάσταση μιας πράσινης στέγης συνεπάγεται, βέβαια, υψηλότερο αρχικό κόστος από μια παραδοσιακή στέγη ή σημαντική αναβάθμιση μιας υπάρχουσας υποδομής. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για τον χρήστη και την κοινωνία, τα οποία μπορούν να αντισταθμίσουν το κόστος εγκατάστασης, ειδικά αν συνδυαστούν με ένα ποσοστό χρηματοδότησης ή άλλα μέτρα επιβράβευσης.