Η ειδική βίζα (Digital Nomad Visa) που θεσπίστηκε το 2021, οι υποδομές που βελτιώθηκαν σε μεγάλες πόλεις και νησιά, αλλά και οι τοπικές πρωτοβουλίες φιλοξενίας, έχουν καταστήσει τη χώρα μια από τις ελκυστικές επιλογές για όσους εργάζονται εξ αποστάσεως.
Η Ελλάδα είδε σημαντική άνοδο μετά την εισαγωγή του Digital Nomad Visa (2021) και την αύξηση προβολής μετά το 2023. Συγκεκριμένα με τον Νόμο 4825/2021 θεσπίστηκε ειδική άδεια για πολίτες τρίτων χωρών (non‐EU) που εργάζονται εξ αποστάσεως μέσω τεχνολογίας (ICT), είτε ως εξαρτημένη εργασία, είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενοι, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργοδότης/πελάτες δεν βρίσκονται στην Ελλάδα. Βασική προϋπόθεση για χορήγηση visa είναι το ελάχιστο εισόδημα το οποίο έχει οριστεί στα €3.500 μηνιαίως για τον αιτούντα το οποίο πρέπει να προέρχεται από το εξωτερικό.
Επιπλέον προβλέπονται φορολογικά κίνητρα για όσους διαμείνουν 183 ημέρες ή περισσότερο μέσα σε 12 μήνες. Για τους ψηφιακούς νομάδες που αποκτούν το σχετικό καθεστώς (Digital Nomad Visa), προβλέπεται μειωμένος φορολογικός συντελεστής, δηλαδή φορολογείται μόνο το 50% του εισοδήματος για τα πρώτα επτά χρόνια διαμονής. Επιπλέον υπάρχουν συμφωνίες για αποφυγή διπλής φορολογίας με διάφορα κράτη, οι οποίες μπορεί να μειώσουν το βάρος της φορολογίας αν ήδη πληρώνεις φόρους στη χώρα κατοικίας ή προέλευσης.
Σύμφωνα με στοιχέια της ελληνικής εταιρίας ViOS που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα με τρεις συνεργατικούς χώρους συνολικής χωρητικότητας 650 ατόμων, το 2022 οι αιτήσεις από τρίτες χώρες ήταν περίπου 595 για Digital Nomad Visa ενώ το 2021 ήταν μόλις 10. Οι αιτήσεις αυξάνονται κάθε χρόνο έκτοτε καθώς η Ελλάδα βελτίωσε το θεσμικό πλαίσιο και τις τοπικές πρωτοβουλίες για προσέλκυση nomads.
Σήμερα οι περισσότεροι συγκεντρώνονται στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη (υποδομές, διεθνής σύνδεση), την Κρήτη (Ηράκλειο, Χανιά), την Σύρος/Ερμούπολη, την Καλαμάτα και σε μεμονωμένες νησιωτικές κοινότητες που προωθούν projects "work from" και πλατφόρμες τοπικής στέγασης/εργασίας
Κατά κανόνα προέρχονται από τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ/ΕΟΧ), αλλά υπάρχει ενδιαφέρον και από ευρωπαίους. Μέση ηλικία γύρω στα 30-40 (millennials κυριαρχούν), μεγάλο ποσοστό έχει πτυχίο, κάποιο σημαντικό ποσοστό μεταπτυχιακό. Οι τομείς υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται είναι IT, ψηφιακό μάρκετινγκ, design, freelancing και remote roles σε startups/scaleups.
Στα βασικά κίνητρα συγκαταλέγονται η ποιότητα ζωής (κλίμα, θάλασσα, πολιτισμός), το ανταγωνιστικό κόστος ζωής σε σχέση με πολλές δυτικές πόλεις, οι βελτιωμένες ψηφιακές υποδομές στις πόλεις, η εύκολη πρόσβαση σε νησιά και εμπειρικές δραστηριότητες όπως υπάρχουσες κοινότητες ψηφιακών νομάδων, συνεργατικών χώρων εργασίας που φέρνουν ανθρώπους κοντά, γεγονότα, meetups.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα έχει πλέον κερδίσει ορατότητα στον παγκόσμιο χάρτη των ψηφιακών νομάδων, με σαφείς ενδείξεις αυξανόμενης ζήτησης. Η συνέχεια θα κριθεί από το πόσο σταθερά θα βελτιώνονται οι υποδομές, το θεσμικό πλαίσιο και οι τοπικές πρωτοβουλίες, ώστε η χώρα να παραμείνει ελκυστική επιλογή για όσους εργάζονται εξ αποστάσεως.
