Η ιδέα ενθαρρύνει την ανάπτυξη πόλεων με πολλαπλά κέντρα, με γραφεία, καταστήματα, εστιατόρια και ψυχαγωγία τοποθετημένα τοπικά, μειώνοντας την ανάγκη για οδήγηση. Αυτό το κάνει μέσω πολιτικών και αστικών παρεμβάσεων.
Μειώνοντας την εξάρτηση από τα οχήματα και ενθαρρύνοντας τα ενεργά ταξίδια, στοχεύει τόσο στη μείωση των εκπομπών άνθρακα και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης όσο και στη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων.
Αν και πολλές από τις ιδέες που περιέχονται σε πόλεις 15 λεπτών υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό, η ιδέα δημιουργήθηκε από τον Γαλλο-Κολομβιανό πολεοδόμο Carlos Moreno, ο οποίος τιμήθηκε το 2021 με το βραβείο Obel για τη δημιουργία του concept.
Μετά από πέντε χρόνια έρευνας, ο Moreno αποκάλυψε το concept, που ονομάστηκε ville du quart d'heure στα γαλλικά, στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP21) του Παρισιού το 2015.
Διαδόθηκε όταν η δήμαρχος του Παρισιού Anne Hidalgo αγκάλιασε την ιδέα το 2019 και στη συνέχεια τη χρησιμοποίησε κατά την εκστρατεία επανεκλογής της το 2020, για την οποία ο Moreno ενήργησε ως επιστημονικός σύμβουλος.
Όμως τα οφέλη του να ζει κανείς σε απόσταση 15 λεπτών από ανέσεις όπως πάρκα, καταστήματα, εστιατόρια ή το σχολείο των παιδιών του δεν είναι το ίδιο προφανή για όλους.
Σε μια εξέλιξη που ο Moreno χαρακτηρίζει «σοκαριστική», η ιδέα έχει γίνει η βάση μιας θεωρίας συνωμοσίας ότι οι πόλεις των 15 λεπτών αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου περιορισμού της κίνησης των ανθρώπων. Οι συνωμοσιολόγοι πιστεύουν ότι η πρόταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποτραπούν οι άνθρωποι από το να μετακινούνται περισσότερο από 15 λεπτά από τα σπίτια τους.
Αυτή η θεωρία απέκτησε μεγαλύτερη δυναμική πέρυσι, μετά από ένα σχέδιο του συμβουλίου της Οξφόρδης να περιορίσει τις μετακινήσεις σε έξι δρόμους κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων ωρών της ημέρας για να μειωθεί η συμφόρηση. Ένα αρκετά διαδεδομένο άρθρο πρότεινε ότι το σχέδιο θα «κλείδωνε τους κατοίκους σε μία από τις έξι ζώνες» και οδήγησε περίπου 2.000 διαδηλωτές κατά της πόλης των 15 λεπτών να βγουν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια του συμβουλίου.
Αν και καταρρίπτεται ευρέως, η θεωρία αποτελεί τη βάση για συνεχή κριτική των υφιστάμενων μέτρων μείωσης της κυκλοφορίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η πόλη των 15 λεπτών έχει δεχθεί επίσης επίθεση από ορισμένους που πιστεύουν ότι στόχος της είναι να κάνει τη ζωή πιο δύσκολη για όσους θέλουν να οδηγήσουν. Καθώς η ιδέα περιλαμβάνει την ενθάρρυνση του περπατήματος και της ποδηλασίας, σε σύγκριση με την οδήγηση, μπορεί να περιλαμβάνει πολιτικές που στοχεύουν στην αποτροπή της χρήσης αυτοκινήτου – όπως πρόστιμα για οδήγηση σε ορισμένους οικιστικούς δρόμους.
Στο πλαίσιο του σχεδίου του να παρεμποδίσει τα «μέτρα κατά του αυτοκινήτου», ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Rishi Sunak ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα «απαγορεύσει στα συμβούλια να εφαρμόζουν» πόλεις των 15 λεπτών.
Μαζί με το Παρίσι, η ιδέα της πόλης των 15 λεπτών επηρέασε την πολιτική σε πολλές αστικές περιοχές σε όλο τον κόσμο, όπως το Μπουένος Άιρες, η Μελβούρνη, η Σαγκάη και το Χιούστον. Το δίκτυο C40 Cities προώθησε την ιδέα ως τρόπο ανάκαμψης των μητροπολιτικών περιοχών από τον Covid-19.
Πηγή: Dezeen
