Αύξηση ενοικίων και σταθεροποίηση στις πληρότητες καταγράφουν τα γραφεία στην Ευρώπη

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Savills σε αυτό το οικονομικό κλίμα, τα γραφεία φαίνεται να ανακάμπτουν, με έμφαση στις περιζήτητες περιοχές και στους χώρους υψηλών προδιαγραφών. 

Πως κινήθηκε ο κατασκευαστικός κλάδος

Το αυξανόμενο κόστος των υλικών ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες του πληθωρισμού στο κόστος κατασκευής τους τελευταίους 12 μήνες. Μαζί με τις υψηλότερες τιμές των εμπορευμάτων, τις παγκόσμιες διακοπές της αλυσίδας εφοδιασμού, το υψηλότερο κόστος αποστολής και τις ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, το κόστος κατασκευής συνεχίζει να μειώνει τα περιθώρια κέρδους των κατασκευαστών.

Ωστόσο, μπορεί τώρα να βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής, καθώς οι ευρωπαϊκές αγορές αντιμετωπίζουν σημάδια ύφεσης. Καθώς η ζήτηση για υλικά μειώνεται και οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνονται, σύμφωνα με τους αναλυτές της Savills παρατηρείται πτώση στις τιμές των εμπορευμάτων που αφορούν τον κατασκευαστικό τομέα. Χαρακτηριστικά, οι τιμές του χαλκού έχουν πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο των 19 τελευταίων μηνών από τον Ιούλιο του 2022, (Bloomberg), ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση Χάλυβα (EUROFER) αναμένει ότι η κατανάλωση χάλυβα στην Ευρώπη θα συρρικνωθεί κατά 2% το 2022 ως αποτέλεσμα της αύξησης των τιμών της ενέργειας.

Οι δείκτες PMI των κατασκευών στην Ευρώπης έχουν πλέον πέσει στο 47, κάτω από το όριο των 50, υποδηλώνοντας συρρίκνωση της μελλοντικής κατασκευαστικής δραστηριότητας, λόγω των πιέσεων των τιμών και της οικονομικής αβεβαιότητας. Επιπλέον, είναι πιθανό η έναρξη κατασκευαστικών δραστηριοτήτων να καθυστερήσει έως ότου προκύψει περισσότερη βεβαιότητα για το κόστος των υλικών.

Την ίδια στιγμή, σημειώνει η εταιρεία συμβούλων, είναι σαφές ότι οι ενοικιαστές εξακολουθούν να δείχνουν ενδιαφέρον για αύξηση του χώρου που καταλαμβάνουν, παρά την επιβράδυνση της οικονομικής δυναμικής. Επιπλέον, τα υψηλά επίπεδα απασχόλησης που καταγράφονται σε όλη την Ευρώπη, θα πρέπει να συνεχίσουν να μεταφράζονται σε υψηλά επίπεδα δραστηριότητας στην αγορά γραφείων. 

Ποιοι κλάδοι καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο ποσοστό γραφειακών χώρων

Ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις καταλαμβάνουν το 21% του συνόλου των γραφειακών χώρων στην Ευρώπη (στοιχεία Α εξαμήνου 2021). Ακολουθούν με μικρή απόκλιση η τεχνολογία, η πληροφορική και η επικοινωνία (20%), μαζί με τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές και τις χρηματοοικονομικές εταιρείες (20%), εκ των οποίων και οι δύο κατηγορίες καταγράφουν αύξηση 6% στο μερίδιο ενοικιαζόμενων γραφείων κατά το τρέχον έτος. Αυτή η αύξηση οφείλεται στην επιστροφή στο γραφείο μετά την πανδημία, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του παραδοσιακού τεχνολογικού τομέα που παρατηρήθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη το πρώτο εξάμηνο του έτους.

Οι ευέλικτοι χώροι γραφείων κατέγραψαν αύξηση κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες τους τελευταίους 12 μήνες, αντιπροσωπεύοντας πλέον μερίδιο 6% του συνόλου των Ευρωπαϊκών γραφείων. Οι τομείς της προηγμένης μεταποίηση, η φαρμακευτική και η βιομηχανία σημείωσαν πτώση στο μερίδιο γραφεικών χώρων που καταλαμβάνουν από 13% σε 6% φέτος, επιστρέφοντας κοντά στο μερίδιο που καταγράφηκε το 2020. 

Οι βασικές αγορές σημειώνουν ισχυρές αυξήσεις στα ενοίκια

Τα ποσοστά κενών γραφείων στην Ευρώπη παρέμειναν περίπου στο 7% τους τελευταίους 12 μήνες. Καθώς όμως οι περιορισμοί ESG επικρατούν και το οικονομικό κλίμα εξασθενεί, οι μη ποιοτικοί χώροι γραφείων σε δευτερεύουσες τοποθεσίες κινδυνεύουν με υποβάθμιση και, εφόσον δεν ανακαινιστούν, με μόνιμη αχρηστία.

Η Savills προβλέπει ότι 5,7 εκατομμύρια τ.μ. νέων γραφείων θα ολοκληρωθούν στην Ευρώπη κατά το 2022, ενώ άλλα 5,1 εκατομμύρια τ.μ. έχουν προγραμματιστεί για το 2023, αν και, δεδομένου του ασθενέστερου οικονομικού κλίματος, είναι πιθανό οι κατασκευαστές να καθυστερήσουν την έναρξη νέων κτιρίων.

Παρά τις ασθενέστερες οικονομικές προοπτικές, οι μέσες ευρωπαϊκές υψηλές τιμές ενοικίων αυξήθηκαν κατά 4,3% τους τελευταίους 12 μήνες, με τις βασικές αγορές να καταγράφουν ισχυρές αυξήσεις ενοικίων. Η ισχυρή αύξηση των ενοικίων, αλλά και τα αυξανόμενα ποσοστά κενών χώρων σε ορισμένες τοποθεσίες καταδεικνύουν τόσο την αύξηση του κινδύνου απαξίωσης όσο και το γεγονός ότι οι σημαντικότερες συμφωνίες για χώρους γραφείων πραγματοποιούνται σε υψηλότερες τιμές. Το αυξανόμενο κόστος κατασκευής θα συνεχίσει να ανεβάζει την τιμή των υψηλής ποιότητας χώρων γραφείων γεγονός που αναμένεται να συνεχιστεί και για το υπόλοιπο του έτους.