Σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση, η χάραξη του νέου αυτοκινητόδρομου διαμορφώνεται με γνώμονα τον περιορισμό των απαλλοτριώσεων και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Έτσι, σε σημαντικό τμήμα της συνολικής διαδρομής η νέα χάραξη είτε συμπίπτει είτε αναπτύσσεται παράλληλα και σε κοντινή απόσταση από τον υφιστάμενο ΒΟΑΚ, ενώ σε άλλα σημεία χωροθετείται εκτός του υφιστάμενου άξονα. Η επιλογή αυτή συνδέεται με την ανάγκη εφαρμογής γεωμετρικών προδιαγραφών που ανταποκρίνονται σε ταχύτητα μελέτης 100 km/h, ώστε ο δρόμος να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου αυτοκινητόδρομου. Συνολικά, περίπου το 69% του νέου οδικού άξονα υλοποιείται με ενσωμάτωση του υφιστάμενου ΒΟΑΚ, ενώ το υπόλοιπο 31% διαμορφώνεται ως νέα, ανεξάρτητη χάραξη.
Η κατασκευή επί του υφιστάμενου άξονα συνεπάγεται την ανάγκη λήψης μέτρων για τη διασφάλιση της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια των εργασιών, χωρίς όμως να δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα, καθώς σε μεγάλο μέρος διατηρείται και η υψομετρική διαμόρφωση της υπάρχουσας οδού.
Το τμήμα Ηράκλειο–Χανιά, μήκους 157 χιλιομέτρων, αποτελεί τον βασικό πυρήνα του έργου και περιλαμβάνει δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, με λωρίδα έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ). Το έργο προβλέπει την κατασκευή 26 σήραγγες, 10,8 χιλιόμετρα νέων γεφυρών (με 23 από αυτές να υπερβαίνουν τα 100 μ. μήκος), 20 νέους ανισόπεδους κόμβους και αναβάθμιση 18 υπαρχόντων στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου. Με την προαίρεση, ο νέος ΒΟΑΚ θα αριθμεί 43 κόμβους, 23 σήραγγες και 89 γέφυρες, συνθέτοντας ένα έργο υποδομής που βρίσκεται στην κορυφή της τεχνικής κλίμακας στην Ελλάδα.
Η σύμβαση παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των εταιρειών «ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.» και «ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε.», που κυρώθηκε τον περασμένο Μάιο από την βουλή έχει συνολική διάρκεια 35 ετών, εκ των οποίων τα 5 αφορούν την περίοδο μελετών και κατασκευών.
Με την έναρξη των πρόδρομων εργασιών, δρομολογούνται και παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας σε επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου, με κάποιες εξ αυτών να ξεκινούν εντός του καλοκαιριού.
Ο συνολικός στρατηγικός στόχος είναι η δημιουργία ενός ενιαίου, σύγχρονου και ασφαλούς αυτοκινητόδρομου που θα διατρέχει ολόκληρη την Κρήτη, από την Κίσσαμο μέχρι τη Σητεία. Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουν ήδη εκπονηθεί μελέτες για την ανατολική επέκταση του έργου από τον Άγιο Νικόλαο έως την Παχιά Άμμο, ενώ προγραμματίζεται και η χρηματοδότηση μελετών για το επόμενο τμήμα, από την Παχιά Άμμο έως τη Σητεία.
Τριμερής Χρηματοδοτική Δομή
Η υλοποίηση του έργου εξασφαλίζεται μέσω σύνθετου χρηματοδοτικού σχήματος:
- Ιδιωτική επένδυση από τον παραχωρησιούχο ύψους 219,3 εκατ. ευρώ, που φτάνει τα 243,5 εκατ. ευρώ αν ενεργοποιηθεί η προαίρεση.
- Δημόσια χρηματοδοτική συμβολή 693 εκατ. ευρώ, η οποία αυξάνεται κατά 99 εκατ. ευρώ με την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης.
- Δανεισμός από εμπορικές τράπεζες ύψους 971,8 εκατ. ευρώ (ή 1,079 δισ. ευρώ με την προαίρεση).
Διόδια και Σκιώδη Έσοδα
Το έργο προβλέπει ανώτατο ύψος διοδίων τελών 0,053 ευρώ ανά χιλιόμετρο (τιμές 2022, προ ΦΠΑ), ίδιο με αυτό που ισχύει στους άλλους αυτοκινητόδρομους της χώρας. Τα έσοδα από τα διόδια δεν επαρκούν για την πλήρη κάλυψη του κόστους της υποδομής, και για αυτόν τον λόγο έχει προβλεφθεί καταβολή σκιωδών διοδίων από το Δημόσιο προς τον παραχωρησιούχο, με ποσοστό 64,62% επί του αντίστοιχου διοδίου τέλους. Εάν η επένδυση υπερβεί το συμφωνημένο όριο απόδοσης, τότε το ποσοστό μειώνεται σταδιακά έως και την πλήρη κατάργησή του.
Πως προχωρούν τα άλλα δύο τμήματα
Όσον αφορά στα υπόλοιπα τμήματα τον Απρίλιο του 2023 υπεγράφη η σύμβαση για την κατασκευή του τμήματος του ΒΟΑΚ από τον κόμβο Χερσονήσου στο Ηράκλειο έως τη Νεάπολη στο Λασίθι, μήκους 22,5 χλμ., προϋπολογισμού €290 εκατ. εκ των οποίων τα €90 εκατ. θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πρόκειται για το ένα από τα τρία τμήματα του βόρειου άξονα της Κρήτης (ΒΟΑΚ) που πραγματοποιείται μέσω ΣΔΙΤ από την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ, Άκτωρ Παραχωρήσεις-Intrakat με διάρκεια σύμβασης στα 30 χρόνια.
Το τρίτο και μικρότερο τμήμα το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, 14,5 χιλιομέτρων έχει ήδη ξεκινήσει και κατασκευάζεται από την Άκτωρ ως δημόσιο έργο με προϋπολογισμό 169 εκ. ευρώ .
