Η Ρωσική Gazprom Export (GPE) αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου στην Ελλάδα καθώς παραμένει μία από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που συνεχίζουν να εισάγουν σημαντικές ποσότητες ρωσικού αερίου μέσω του αγωγού TurkStream, ο οποίος καλύπτει περίπου το 60% των εισαγωγών. Το 2025, το ρωσικό αέριο αποτελούσε το 40,3% των εισαγωγών, υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η Ευρώπη σταδιακά διακόπτει τις σχέσεις εφοδιασμού με τη Ρωσία.
Αξιοποιώντας αυτή τη συγκυρία και την ύπαρξη εναλλακτικών πηγών LNG –έστω και ακριβότερων– η ΔΕΠΑ προσέφυγε στη διαιτησία όταν διαπίστωσε ότι οι τιμές προμήθειας ρωσικού αερίου ξεπερνούσαν τόσο την τιμή spot του LNG όσο και τις τιμές ανταγωνιστών της. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 2022 όταν η εταιρεία κατέθεσε αίτημα αναθεώρησης τιμής, όπως προβλέπεται από την υφιστάμενη σύμβαση. Στις διαπραγματεύσεις που διήρκησαν όλο το 2023 δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί εμπορική λύση.
Η ΔΕΠΑ, βλέποντας ότι δεν υπήρχε εκείνη την χρονική περίοδο λύση που να διασφαλίζει τα συμφέροντά της, κατέφυγε σε διεθνή διαιτησία τον Μάρτιο του 2024.
Η προσφυγή στη διαιτησία αλλά και η επιχειρηματολογία που κατέθεσε η ομάδα διαχείρισης της ΔΕΠΑ, οδήγησε τελικά τους Ρώσους σε εξωδικαστικό συμβιβασμό. Το αποτέλεσμα δικαίωσε την ελληνική πλευρά, καθώς η GPE αποδέχθηκε τη διαγραφή οικονομικών απαιτήσεων, κυρίως της ρήτρας “take or pay”, εξοικονομώντας για τη ΔΕΠΑ περίπου 400 εκατ. ευρώ. Το σημαντικότερο, όμως, είναι η συμφωνία για ανταγωνιστική τιμή ρωσικού αερίου μέχρι το τέλος του 2026, μαζί με αναδρομική έκπτωση για παλαιότερες αγορές.
Με τη συμφωνία:
- Διασφαλίζεται ανταγωνιστική τιμή προμήθειας για τα έτη 2025-2026, ενισχύοντας τη δυνατότητα της ΔΕΠΑ να υποστηρίξει το επιχειρηματικό και επενδυτικό της σχέδιο.
- Επιλύονται πλήρως όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με απολήψεις ποσοτήτων από παρελθόντα έτη
- Εξασφαλίζεται η συνέχιση της αδιάλειπτης προμήθειας φυσικού αερίου από τον βασικό προμηθευτή της ΔΕΠΑ τουλάχιστον έως τη λήξη της σύμβασης και σε πλήρη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και τις αποφάσεις της ΕΕ.
- Αποτρέπεται κάθε ενδεχόμενο διακοπής ροής ή επιδείνωσης της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, σε μια περίοδο διεθνούς γεωπολιτικής αστάθειας.
Μέχρι το 2027, που προβλέπεται οριστική διακοπή προμήθειας ρωσικού αερίου, η Ελλάδα θα συνεχίσει να επωφελείται από τη συμφωνία, εξασφαλίζοντας χαμηλότερες τιμές σε μια εποχή διεθνούς αβεβαιότητας. Η συμφωνία ενισχύει την ανθεκτικότητα της ενεργειακής τροφοδοσίας της εγχώριας αγοράς, λειτουργώντας σταθεροποιητικά σε ένα περιβάλλον αυξημένου ρίσκου, ιδίως μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις πιθανές επιπτώσεις τους στην παγκόσμια αγορά LNG.
