Πως θα εξασφαλιστεί η προσιτή και βιώσιμη στέγαση

Όπως επεσήμανε ο Δρ Sam Chandan, FRICS, Καθηγητής Οικονομικών και Διευθυντής του Κέντρου Χρηματοδότησης Ακίνητης Περιουσίας στο NYU Stern School of Business, κατά τη διάρκεια της φετινής Εβδομάδας του World Built Environment Forum 2023, μιας πρωτοβουλίας των RICS, η προσιτή στέγαση δεν αποτελεί νέο ζήτημα. 

Αντίθετα, υπάρχουν μακροπρόθεσμα διαρθρωτικά εμπόδια που σχετίζονται με την οικονομικά προσιτή στέγαση, τα οποία πλέον ενισχύονται από τις αυξανόμενες τιμές καταναλωτή, το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης των κατοικιών, καθώς και το αυξανόμενο κόστος και την παράλληλη μείωση της διαθεσιμότητας χρηματοδότησης στις κατασκευές.

Ταυτόχρονα, ο κλάδος βρίσκεται αντιμέτωπος με την απαίτηση να παρέχει στέγαση που να ανταποκρίνεται στους διεθνείς κλιματικούς στόχους, δεδομένου ότι πλέον γνωρίζουμε ότι το 40% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 παράγονται από το δομημένο περιβάλλον, τόσο από τις ενσωματωμένες όσο και από τις λειτουργικές εκπομπές.

Ωστόσο, η οικονομική προσιτότητα, σύμφωνα με την Ann Gray, FRICS, Πρόεδρο των RICS, είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί, καθώς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τοπική αγορά και τα επίπεδα εισοδήματος. 

Σε ό,τι αφορά τις ανεπτυγμένες αγορές όπως η Ευρώπη και οι ΗΠΑ, το υπάρχον απόθεμα οικιστικών μονάδων αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση. «Αν σκεφτεί κανείς ποιο είναι στην πραγματικότητα το απόθεμά μας σε προσιτά σπίτια και γιατί είναι προσιτά, είναι επειδή υπάρχουν ήδη και είναι κατώτερης ποιότητας» επισημαίνει η κυρία Gray.

Σύμφωνα με την ίδια, η παροχή μηχανισμών χρηματοδότησης, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να ανακαινίσουν τα σπίτια τους χωρίς να πληρώσουν μια περιουσία, είναι υψίστης σημασίας. 

Επιπλέον, τίθεται το ζήτημα της οικονομικής προσιτότητας της γης, το οποίο αποτελεί σύνηθες φαινόμενο στις ανεπτυγμένες αγορές. «Εάν η υποκείμενη γη θεωρείται εμπορεύσιμο αγαθό στην αγορά, και πάνω σε αυτό το έδαφος χτίσουμε οικονομικά προσιτές κατοικίες, δεν έχει σημασία πόσο οικονομική και ενεργειακά αποδοτική θα είναι η νέα κατασκευή, το κόστος της γης θα εκτινάξει την αξία του σπιτιού» λέει η κα. Gray, εξηγώντας ότι σε αυτές τις αγορές το στοιχείο της οικονομικής στέγασης δεν αποδίδει πάντα, σε οικονομικούς όρους.

Από την άλλη πλευρά, στον αναπτυσσόμενο κόσμο.\, με τα πολύ υψηλά ποσοστά αστικοποίησης που καταγράφονται σε αυτές τις χώρες, ο κατασκευαστικός κλάδος προσπαθεί να παρέχει κατοικίες που δεν είναι μόνο οικονομικά προσιτές, αλλά και βιώσιμες, υγιεινές και όσο το δυνατόν πιο ενεργειακά αποδοτικές.

Σύμφωνα με τον Prashant Kapoor, Chief Industry Specialist για Πράσινα Κτίρια και Πόλεις στο IFC Climate Business Group της Παγκόσμιας Τράπεζας, «η διαφορά στην κατάσταση μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων αγορών έγκειται στο επίπεδο του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι ήδη κατασκευασμένο στο Βορρά, αλλά όχι σε αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία, η Κίνα ή η Ινδονησία». Είναι σε αυτές τις χώρες όπου το διακύβευμα της κατασκευής κτιρίων σε λογικές τιμές, που θα εξασφαλίζουν χαμηλό λειτουργικό κόστος είναι μεγάλο.

«Η ενεργειακή φτώχεια είναι ένα τεράστιο ζήτημα αυτή τη στιγμή. Άρα, στο υπάρχον οικιστικό απόθεμα η προσιτότητα και η βιωσιμότητα συμβαδίζουν απόλυτα» επισημαίνει.