Γραφεία: "Πράσινα" κτίρια Α' κατηγορίας ή αλλιώς... ανοίκιαστα

Σύμφωνα με τους Cushman & Wakefield, η κάλυψη των χώρων γραφείων A κατηγορίας στο κεντρικό Λονδίνο έφτασε τα 250.000 τμ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 - αύξηση κατά 7% σε σχέση με τον μέσο όρο του πρώτου εξαμήνου της πενταετίας.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδηγούν σε αυτή τη στροφή. Μια πτυχή είναι το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες, οι ενοικιαστές και οι επενδυτές αντιμετωπίζουν επί του παρόντος το εξελισσόμενο Πρότυπο Ελάχιστης Ενεργειακής Απόδοσης (MEES), το οποίο μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία εκμίσθωσης - ή να συνεχίσει να εκμισθώνει - ακίνητα που έχουν βαθμολογία χαμηλότερη από E. 

Η τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας για το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης ενδέχεται να απαιτεί σημαντικά κεφάλαια για την αναβάθμιση του χώρου και τη βελτίωση της βαθμολογίας ενός κτιρίου. Πολλοί στον τομέα των εμπορικών ακινήτων αναμένουν επίσης ότι οι κανονισμοί θα γίνουν αυστηρότεροι, με την ελάχιστη βαθμολογία να αυξάνεται δυνητικά σε C το 2027 και Β το 2030.

Δεν είναι μόνο τα μέτρα ενεργειακής αναβάθμισης που ασκούν πιέσεις σε ιδιοκτήτες και επενδυτές για την ανακαίνιση και την εκ νέου ανάπτυξη των εμπορικών τους χαρτοφυλακίων ακινήτων αλλά και η ζήτηση από πλευράς ενοικιαστών η οποία ωθεί επίσης στην κορυφή των προτιμήσεων τα prime γραφεία διατηρώντας τις αξίες υψηλές για αυτό που η αγορά μπορεί να κρίνει ως το καλύτερο σε κτίρια κατηγορίας.

Η αύξηση της ζήτησης

Κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την πανδημία του Covid19 υπήρχε μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον των γραφειακών χώρων αλλά και το πρότυπο του χώρου εργασίας. Έρευνα από τη Savills, ωστόσο, αποκάλυψε ότι μεταξύ Ιανουαρίου 2021 και Μαΐου 2023, το 41% των μισθωτών έπαιρναν στην πραγματικότητα περισσότερο χώρο, όχι λιγότερο. Αυτό ίσως δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι πολλά γραφεία είναι πλέον και πάλι με πλήρη δυναμικότητα, αν και μόνο για ορισμένες ημέρες της εβδομάδας σε ορισμένες περιπτώσεις. Η τρέχουσα πρόκληση για τους ιδιοκτήτες γραφείων είναι πώς να υποστηρίξουν τις εταιρείες για να δελεάσουν τους υπαλλήλους - διασφαλίζοντας ότι η εργασία στο γραφείο υποστηρίζει τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα και την κουλτούρα.

Η έρευνα δείχνει ότι οι εταιρείες επαγγελματικών υπηρεσιών οδηγούν μεγάλο μέρος αυτής της δραστηριότητας. Η Shoosmiths, για παράδειγμα, έχει επενδύσει σε νέες τοποθεσίες ορόσημα στο No.1 Bow Churchyard, στο Λονδίνο και 103 Colmore Row στο Birmingham – υποστηρίζοντας τις φιλοδοξίες της για ανάπτυξη και ενισχύοντας την εμπειρία των πελατών και του προσωπικού της.

Η ισχυρή ζήτηση και η αύξηση των ενοικίων στην κορυφή της αγοράς δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με το μέλλον άλλων περιουσιακών στοιχείων γραφείου που μπορεί τώρα να είναι λιγότερο επιθυμητά όταν πρόκειται για μισθωτές και επενδυτές. 

Πολλά από αυτά τα ακίνητα ενδέχεται να πληρούν τις απαιτήσεις MEES, επομένως δεν απαιτείται νομικά ανακαίνιση. Ωστόσο, σε ορισμένες αγορές, η συμμόρφωση με το MEES μπορεί να μην είναι αρκετή για να παραμείνει ανταγωνιστική και η εστίαση θα πρέπει να είναι στη δημιουργία χώρων εργασίας που να πληρούν τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις, αλλά και να παρέχουν εμπειρίες «καλύτερες από το σπίτι».