Η δημογραφική κατάρρευση και ο αντίκτυπος της στην αγορά ακινήτων παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο της CERVED PROPERTY SERVISES κ.Δημήτρη Ανδρίτσο στο πλαίσιο του φετινού 18ου RED MEETING POINT Σύμφωνα με τον Ανδρίτσο, οι πιέσεις στην αγορά κατοικίας εντείνονται από την αποδυνάμωση της περιφέρειας, την επενδυτική αξιοποίηση της κατοικίας και τις περιορισμένες δυνατότητες του κοινωνικού κράτους.
Με στοιχεία που σοκάρουν, ο κ. Ανδρίτσος παρουσίασε την πληθυσμιακή εικόνα της Ελλάδας: μείωση πληθυσμού κατά 6% μέσα σε μία δεκαετία, πρόβλεψη για μόλις 9 εκατ. κατοίκους έως το 2050, και 34% του πληθυσμού άνω των 65 ετών μέχρι τότε. Η χώρα γερνά, και η κοινωνική και οικονομική της ανθεκτικότητα υποχωρεί.
«Το 62% του πληθυσμού το 2050 θα είναι εξαρτώμενοι. Θα έχουμε δηλαδή μία οικονομία που στηρίζεται σε ένα όλο και μικρότερο ενεργό κομμάτι εργαζομένων, με τεράστια βάρη πρόνοιας και παραγωγής», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Την ίδια ώρα, η περιφέρεια ερημώνει. Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος και Θεσσαλία καταγράφουν πληθυσμιακή κάμψη έως και 20%, με ολόκληρα χωριά να χάνουν κρίσιμες υποδομές – από σχολεία μέχρι μονάδες υγείας. Το φαινόμενο της εσωτερικής μετανάστευσης προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη και τουριστικά νησιά εντείνει τις ανισότητες και δημιουργεί ασφυκτικές πιέσεις στις αστικές υποδομές.
Στέγαση-πολυτέλεια για πολλούς
Η ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης κατοικιών αντανακλάται πλέον στις τιμές. Από το 2018 μέχρι σήμερα, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 70%, όταν τα εισοδήματα αυξήθηκαν κατά μόλις 25%. Πάνω από το 65% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα αμείβεται με κάτω από 1.000 ευρώ τον μήνα.
Η μέση τιμή ανά τετραγωνικό στην Ελλάδα φτάνει πλέον τα 2.900 ευρώ. Στην Αθήνα κινείται μεταξύ 2.000-3.500 ευρώ, στη Θεσσαλονίκη 1.500-2.500 ευρώ, ενώ σε τουριστικά νησιά αγγίζει ακόμη και τα 10.000 ευρώ. Αντίθετα, στην ελληνική περιφέρεια υπάρχουν κατοικίες από 300 έως 800 ευρώ/τ.μ. – συχνά όμως είναι εγκαταλελειμμένες ή ακατοίκητες εδώ και χρόνια.
«Η ιδιοκατοίκηση έχει γίνει άπιαστο όνειρο. Οι τιμές κατοικιών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και τουριστικές περιοχές ξεπερνούν τις οικονομικές δυνατότητες των περισσότερων νοικοκυριών κατά περίπου 48%», επεσήμανε ο κ. Ανδρίτσος.
Οι παρενέργειες των κρατικών προγραμμάτων
Όσον αφορά στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2», ο κ. Ανδρίτσος υπογράμμισε ότι, παρά τις καλές προθέσεις, η επιδότηση τόκων συνέβαλε στην άμεση αύξηση των τιμών. Η μέση αξία κατοικίας που αγοράστηκε μέσω του προγράμματος αυξήθηκε κατά 25.000 ευρώ σε μόλις ένα χρόνο. «Στην πράξη, η επιδότηση μετακυλίεται στην τιμή του ακινήτου. Το αποτέλεσμα είναι να ενισχύεται η πληθωριστική τάση της αγοράς», τόνισε.
Τέλος ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η μετατροπή της κατοικίας σε επενδυτικό προϊόν. Πριν το 2008, το 90% των αγορών γινόταν για ιδιοκατοίκηση. Πλέον, το 39% των αγορών αποσκοπούν σε επενδυτική εκμετάλλευση, κυρίως μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου Airbnb.
Στην Αθήνα, το 70% των σχετικών καταχωρήσεων ελέγχεται από «πολυϊδιοκτήτες» με περισσότερα από δύο ακίνητα. Το φαινόμενο αυτό εκτοξεύει τα ενοίκια και συρρικνώνει το διαθέσιμο απόθεμα κατοικιών για μόνιμους κατοίκους.
Η ανάγκη για νέο μοντέλο
Καταλήγοντας ο κ. Ανδρίτσις επεσήμανε ότι η στέγαση δεν είναι μόνο οικονομικό ζήτημα – είναι ζήτημα κοινωνικής συνοχής. Χρειάζεται στρατηγικός σχεδιασμός, δημογραφική ενίσχυση, ανακατεύθυνση επενδύσεων και εξισορρόπηση μεταξύ κοινωνικής ανάγκης και ιδιωτικών συμφερόντων.
«Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια τριπλή κρίση: δημογραφική, κοινωνική και στεγαστική. Αν δεν σχεδιάσουμε πολιτικές με ορίζοντα δεκαετιών, η ανισορροπία θα ενταθεί – με ανυπολόγιστο κόστος», κατέληξε.
