Η Άδεια Διαμονής έναντι επενδύσεων που πραγματοποιούνται σε υπηκόους χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), έχει δεχτεί έντονες επικρίσεις ότι οδηγεί σε αύξηση των τιμών και των ενοικίων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει τον τερματισμό τέτοιων εθνικών συστημάτων.
Η Κομισιόν έχει καλέσει τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ να τερματίσουν τα εθνικά προγράμματα πώλησης ιθαγένειας σε επενδυτές, θεωρώντας εδώ και χρόνια ότι εγκυμονούν κινδύνους ασφαλείας.
Τουλάχιστον 130.000 άτομα επωφελήθηκαν από τα καθεστώτα CBI (citizenship by investment) και RBI (residence by investment) στην ΕΕ μεταξύ 2011 και 2019, τα οποία απέφεραν έσοδα άνω των 21,8 δισ. ευρώ για τις σχετικές χώρες.
Τρία κράτη μέλη έχουν προγράμματα CBI: η Βουλγαρία (όπου η κυβέρνηση έχει υποβάλει σχέδιο νόμου για τον τερματισμό του προγράμματος), η Κύπρος (προς το παρόν διεκπεραιώνει μόνο αιτήσεις που υποβλήθηκαν πριν από τον Νοέμβριο του 2020) και η Μάλτα.
Δώδεκα κράτη μέλη διαθέτουν καθεστώτα RBI, όλα με αποκλίνοντα ποσά και επιλογές επενδύσεων, καθώς και πρότυπα για τους ελέγχους και τις διαδικασίες.
Στην Πορτογαλία το πρόγραμμα έχει προσελκύσει επενδύσεις €6,5 δισ. από ξένους, κυρίως από την Κίνα, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική, με το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων να πηγαίνει σε ακίνητη περιουσία. Οι κανόνες άλλαξαν φέτος περιορίζοντας τις επενδύσεις στην αγορά ακινήτων στις μεγάλες πόλεις με στόχο να κατευθυνθούν προς αραιοκατοικημένες περιοχές.
Ο ίδιος σημείωσε ότι η Πορτογαλία επιθυμεί να συνεχίσει να είναι χώρα ελκυστική, δίνοντας ως παράδειγμα τον πρόσφατο νόμο που δημιουργεί τη λεγόμενη βίζα για ψηφιακούς νομάδες, επιτρέποντας σε αλλοδαπούς με υψηλό μηνιαίο εισόδημα από εξ αποστάσεως εργασία να ζήσουν και να εργαστούν από την Πορτογαλία για έναν χρόνο.
