Τα χρόνια της κρίσης, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έφυγαν από την Ελλάδα για το εξωτερικό ή μεταπήδησαν σε άλλους κλάδους περίπου 80.000 μηχανικοί από τους οποίους επέστρεψε το ¼. Φτωχή, ωστόσο, φαίνεται πως θα είναι και η προσέλευση εργατικού δυναμικού στη χώρα μας από τρίτες χώρες για εργασία για τα έτη 2023 και 2024.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ο ανώτατος αριθμός αδειών διαμονής ανέρχεται σε 167.925 και ειδικά για τον κλάδο των κατασκευών το ανώτατο όριο ορίστηκε σε 10.338 θέσεις και αφορά κυρίως σε ειδικευμένους οικοδόμους για τους οποίους με βάσει τα στοιχεία της ΔΥΠΑ διαπιστώθηκαν μεγάλες ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού. Ιδίως ενόψει της υλοποίησης των έργων που είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και την αύξηση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, τα προγράμματα ενεργειακής/ αισθητικής αναβάθμισης κτιρίων που υλοποιούνται κλπ.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ για τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες ισχύει το ίδιο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εργασιακές σχέσεις των Ελλήνων/ Ευρωπαίων εργαζομένων (αμοιβές, κατώτατος μισθός, ωράριο, υγιεινή – ασφάλεια, κ.λπ.). Επιπλέον για τους εποχικούς εργαζόμενους θα πρέπει να εξασφαλίζεται κατάλυμα για τη διαμονή τους. Σημειώνεται, πάντως, ότι το πλήθος των επιτρεπόμενων μετακλήσεων καθορίστηκε σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τα αιτήματα που υπεβλήθησαν μέσω των Περιφερειών (τα οποία προσέγγισαν τις 380.000) και κοντά στο αντίστοιχο όριο που είχε τεθεί για την διετία 2021-2022 (ήταν 168.632).
Σε μια προσπάθεια να «θεραπεύσει» την έλλειψη προσωπικού στις κατασκευές (και όχι μόνο) η Βουλή νομοθέτησε τροπολογία με την οποία δίνεται η δυνατότητα σε αλλοδαπούς εργάτες να αποκτούν άδεια διαμονής με αποκλειστικό σκοπό την προσφορά εργασίας. Η άδεια, όπως διευκρινίστηκε, κατόπιν αντιδράσεων στο κυβερνόν κόμμα θα δίνεται μόνον σε όσους αποδεικνύουν ότι εργάζονται και θα ανακαλείται όταν για οποιοδήποτε λόγο διακόπτεται η απασχόληση.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί στον κατασκευαστικό κλάδο είναι ίσως η δήλωση του Υπουργού Υγείας (πρώην υπουργού Εργασίας) Αδ. Γεωργιάδη πως «το έλλειμμα εργατικών χεριών είναι οριζόντιο και παντού. Για το έργο στο Ελληνικό χρειάζονται συνολικά 70.000 εργάτες».
Στις σημαντικές ελλείψεις σε βασικούς κλάδους της οικονομίας (τουρισμός, αγροτική παραγωγή, κατασκευές) αναφέρθηκε και ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας ο οποίος τόνισε ότι «πολλές θέσεις εργασίας παραμένουν κενές. Επομένως εν μέσω δημογραφικών προκλήσεων και γήρανσης του πληθυσμού, η συζήτηση για τον συνολικά θετικό αντίκτυπο της μετανάστευσης στην ελληνική οικονομία, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Εξάλλου, η μετανάστευση λόγω της κλιματικής κρίσης ενδέχεται να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, καθώς η ολοένα αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων θα ενισχύσει δραστικά την παγκόσμια κινητικότητα». «Σε αυτό το πλαίσιο, η ευθύνη της χώρας υποδοχής να ορίσει το θεσμικό πλαίσιο για τις μεταναστευτικές εισροές, να χαράξει στρατηγικές και να αναπτύξει πολιτικές που προωθούν την ένταξή τους στην κοινωνία είναι καθοριστικής σημασίας. Επίσης, απαραίτητες είναι οι βελτιώσεις στην αποτελεσματικότερη διασύνδεση της μετανάστευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και στη θέσπιση κινήτρων για την προσέλκυση εξειδικευμένων μεταναστών» ανέφερε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Έκκληση για άμεση λύση στο «μεγαλύτερο» όπως είπαν πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος αυτή την στιγμή έκαναν και οι επικεφαλής δυο από τους ισχυρότερους ομίλους της χώρας από το βήμα συνεδρίων όπου παρευρέθηκαν.
Ειδικότερα, ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος CEO του ομίλου Mytilineos Holding μιλώντας για τις κατασκευές, ανέφερε ότι « έχουν δοθεί σχεδόν 15 δισ. ευρώ για έργα όλων των ειδών -δημόσια, παραχωρήσει, ΣΔΙΤ- , αλλά η πλειοψηφία είναι κολλημένα. Υπογράμμισε δε ότι ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κατασκευαστικός κλάδος είναι η έλλειψη περίπου 200.000 εργαζομένων αλλά και τα θέματα ρευστότητας». Από την άλλη πλευρά ο κ. Αλέξανδρος Εξάρχου Αντιπροέδρος του Δ.Σ. και CEO της Intrakat υπογράμμισε ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα στον κλάδο εξακολουθεί να αποτελεί η έλλειψη εργατικού δυναμικού και η λύση με τις διακρατικές δεν φαντάζει ιδανική. Προτιμούμε την αξιοποίηση προσωπικού που ήδη υπάρχει στη χώρα μας με οικονομικές σχέσεις που ικανοποιούν και τις δύο πλευρές και με τη δέσμευση για έγκαιρες πληρωμές».
Η αναζήτηση αλλά και η έλευση νέων εργατικών χεριών στη χώρα μας, γεννά και ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα, αυτό της στέγασης τους. Μάλιστα πολλοί θεωρούν ότι αυτό αποτελεί και την βασική παράμετρο που πρέπει πρώτα να επιλυθεί. Σύμφωνα με έρευνα που είχε πραγματοποιηθεί το 2022 με ένα ποσό της τάξης των €5.500 μπορούσε να κατασκευαστεί μια προκάτ κατοικία για να εξυπηρετήσει μια ομάδα 3-4 εργατών ενώ στο «τραπέζι των συζητήσεων» είχε πέσει και η πρόταση των κοντέινερ όπως αυτά που τοποθετήθηκαν στα προσφυγικά καμπ. Όμως μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, οι κατάλληλοι χώροι για την τοποθέτησή τους.
