Το Λονδίνο παραμένει η πιο ενεργή αγορά
με 13% της απορρόφησης, ακολουθούμενη από την Πράγα (8%) και το Άμστερνταμ
(6%). Μια παρόμοια τάση είναι ορατή σε όλες τις μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ, καθώς η
χρήση ευέλικτων γραφείων μειώθηκε από 7% το 2019 σε 1,5% το 2023, ενώ παγκοσμίως, παρατηρείται το φαινόμενο μικρότεροι φορείς να εισέρχονται στην αγορά και να
αυξάνουν την παρουσία τους εκτός των μεγάλων πόλεων.
Η ζήτηση από τους διαχειριστές παραμένει
σταθερή, αλλά η διαθεσιμότητα χώρου καλής ποιότητας παραμένει περιορισμένη.
Πολλοί μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης έχουν αναφέρει αυξήσεις στα ποσοστά
πληρότητας των συμβολαίων σε επίπεδο περίπου 80% στις ευρωπαϊκές αγορές, πάνω
από το όριο 70–75% που συνήθως διαχωρίζει το κέρδος από τη ζημία.
Επιπλέον, τα δεδομένα πληρότητας
γραφείων της Savills υποδεικνύουν ότι το εύρος πληρότητας κατά τη διάρκεια μιας
εβδομάδας έχει αυξηθεί, αντανακλώντας τις προτιμήσεις των εργαζομένων για
απομακρυσμένη εργασία. Ως αποτέλεσμα, το θέμα της «χρονομεριστικής μίσθωσης»
δύο εταιρειών που θα μοιράζονταν τον ίδιο ευέλικτο χώρο δεν έχει παίξει σημαντικό
ρόλο στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών αγορών και δεν είναι μια τάση που αναμένεται
να κυριαρχήσει στον τομέα των γραφείων.
Ως αποτέλεσμα της σταθερής ζήτησης και της υψηλότερης πληρότητας, τόσο το Λονδίνο όσο και το Άμστερνταμ ανέφεραν αύξηση 10% στις τιμές γραφείου σε ετήσια βάση.
Γιατί λοιπόν τα ευέλικτα γραφεία
αντιπροσώπευαν μόνο το 4% της απορρόφησης στην Ευρώπη κατά το πρώτο εξάμηνο του
2023;
Δεδομένου του αυξανόμενου λειτουργικού κόστους, οι ευέλικτοι φορείς εκμετάλλευσης επιδιώκουν να μειώσουν τα πάγια γενικά έξοδα, συνάπτοντας συμφωνίες διαχείρισης, οι οποίες προβλέπουν το μοίρασμα του αναμενόμενου κέρδους με τους ιδιοκτήτες. Οι ιδιοκτήτες έλκονται φυσικά από συμβατικές μισθώσεις λόγω της ασφάλειας του εισοδήματος αλλά οι φορείς εκμετάλλευσης δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε ένα ενοίκιο αρκετά χαμηλό με τον ιδιοκτήτη, που θα τους εξασφαλίζει επαρκές κέρδος.
Η δυσκολία έρχεται για τους φορείς εκμετάλλευσης με την επέκταση σε δευτερεύουσες πόλεις, όπου οι συμφωνίες διαχείρισης γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Οι φορείς εκμετάλλευσης ανησυχούν για τη διαθεσιμότητα αποθέματος καλής ποιότητας και διστάζουν να υπογράψουν για παλαιότερο απόθεμα, ιδιαίτερα με το αυξανόμενο κόστος προσαρμογής των χώρων με την αυξανόμενη ζήτηση από τους πελάτες από θυρωρεία, γυμναστήρια μέχρι χώρους σπα., τις εκτιμήσεις ESG και το υψηλότερο ενεργειακό κόστος, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη τη δημιουργία κέρδους.
Πηγή: Savills
