Η καταγραφή των οδών, που θα συνοδευτεί από πλήρη τεκμηρίωση και δυνατότητα διορθώσεων, θα αποτελέσει κρίσιμο βήμα για τον καθορισμό των κοινόχρηστων δρόμων, καθώς από την αναγνώρισή τους εξαρτάται η δυνατότητα δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές.
Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες πράξεις καθιστούν οικοδομήσιμα τα ακίνητα που έχουν «πρόσωπο» σε αυτούς τους δρόμους, δίνοντας μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, τη δυνατότητα για κατά παρέκκλιση αρτιότητα των οικοπέδων.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να οικοδομηθεί οικόπεδο εκτός σχεδίου πρέπει να έχει ελάχιστο «πρόσωπο» 25 μέτρα σε κοινόχρηστο δρόμο και να είναι τουλάχιστον τέσσερα στρέμματα, αν και υφίστανται δεκάδες παρεκκλίσεις, (2 στρέμματα, 750 μέτρα κ.λπ.).
Με αποφάσεις του το ΣτΕ έχει ακυρώσει σειρά αδειών σε εκτός σχεδίου εκτάσεις καθώς δέχεται μόνο όσες αποφάσεις αναγνώρισης οδών σε εκτός σχεδίου περιοχές έχουν γίνει από το κεντρικό κράτος, στο πλαίσιο ολοκληρωμένων πολεοδομικών σχεδίων, οι οποίες ωστόσο είναι ελάχιστες.
Υπενθυμίζεται ότι για την καταγραφή και αναγνώριση των οδών, αναμένεται να κατατεθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας σχέδιο προεδρικού διατάγματος με τα κριτήρια χαρακτηρισμού του οδικού δικτύου, βάσει γεωμετρικών χαρακτηριστικών όπως το πλάτος και το μήκος. Επρόκειτο για μία από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους που επηρεάζουν την εκτός σχεδίου δόμηση. Η μελέτη αυτή, βασίζεται σε ιστορικά αεροφωτογραφικά δεδομένα από το 1945 έως το 1977 και αναμένεται να καλύψει τόσο τα νησιά όσο και την ηπειρωτική Ελλάδα.
Καθώς οι διαδικασίες στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχθηκε να θεωρήσει ως περαιωμένες τις μελέτες πολεοδομικών σχεδίων που θα έχουν ελεγχθεί και παραληφθεί από το ΥΠΕΝ μέχρι τον Απρίλιο του 2026, ακόμη και αν δεν έχουν ακόμη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ή δεν έχουν κυρωθεί.
Αυτή η εξέλιξη παρέχει “χρονική ανάσα” για το 60% περίπου των πολεοδομικών σχεδίων που βρίσκονται σε εξέλιξη και διασφαλίζει τη χρηματοδότησή τους, χωρίς να απειλείται η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.