Τόσο οι συνολικές παγκόσμιες επενδύσεις, όσο και ο όγκος των συναλλαγών έπεσαν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Οι επενδύσεις VC κατά το γ’ τρίμηνο του 2023 έτους ήταν οι χαμηλότερες από το γ’ τρίμηνο του 2016, ενώ ο όγκος συναλλαγών VC ο χαμηλότερος από το β’ τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με την έκθεση της KPMG Private Enterprise “Venture Pulse” του γ’ τριμήνου του 2023 – μια τριμηνιαία έκθεση σχετικά με τις τάσεις των επενδύσεων VC παγκοσμίως και σε καίριες περιοχές σε όλο τον κόσμο.
Σε επίπεδο γεωγραφικής περιφέρειας, η Ευρώπη κατάφερε να ανακόψει την πτωτική τάση των επενδύσεων, προσελκύοντας US$ 17,3 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023 έναντι US$ 16,4 δισ. το β’ τρίμηνο του 2023. Και αυτό συνέβη παρά τη μείωση του όγκου των συναλλαγών από 2 454 σε 1 671 κατά την ίδια περίοδο. Η διαφορά στις επενδύσεις μεταξύ τριμήνων αποδίδεται κυρίως σε δύο συναλλαγές που ξεπέρασαν το US$ 1 δισ. Και πιο συγκεκριμένα μια χρηματοδότηση ύψους US$ 2,3 δισ. από τη γαλλική εταιρεία μπαταριών Verkor και μία US$ 1,6 δισ. από τη σουηδική εταιρεία παραγωγής «πράσινου χάλυβα» H2 Green Steel. Οι δύο αυτές συναλλαγές-μαμούθ αναδεικνύουν τη σημαντική δυναμική της αγοράς του cleantech όσον αφορά την προσέλκυση επενδύσεων VC.
Οι επενδύσεις VC σε άλλες περιοχές του κόσμου ήταν αρκετά ασθενικές σε σύγκριση με τις πρόσφατες ιστορικές τάσεις τους. Στην αμερικανική ήπειρο, οι επενδύσεις VC έπεσαν στα US$ 38,6 δισ., στο χαμηλότερο επίπεδό τους από το δ’ τρίμηνο του 2019, με το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των επενδύσεων (US$ 36,7 δισ.) να προέρχεται και πάλι από τις ΗΠΑ. Οι επενδύσεις VC στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού μειώθηκαν στα US$ 20,3 δισ. -στο χαμηλότερο επίπεδό τους από το α’ τρίμηνο του 2017.
Η δραστηριότητα αποεπενδύσεων έδωσε μια αχτίδα ελπίδας στην παγκόσμια αγορά VC στο τέλος του γ’ τριμήνου του 2023 - με την αξία τους να αγγίζει τα US$ 82,8 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023 από τα US$ 53,3 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022. Η δραστηριότητα IPO της βρετανικής Arm και των Instacart και Klaviyo με έδρα τις ΗΠΑ, στα τέλη του τριμήνου, συνέβαλαν σημαντικά σε αυτήν την αύξηση. Η θετική δραστηριότητα αποεπενδύσεων ήταν ιδιαίτερα αισθητή στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι αποεπενδύσεις μετά το δ’ τρίμηνο του 2021, όταν η αξία τους άγγιξε τα US$ 198 δισ., είχαν υπάρξει εξαιρετικά λίγες και διάσπαρτες. Μετά από τρία συνεχόμενα τρίμηνα με αξία αποεπενδύσεων κάτω από τα US$ 10 δισ., οι ΗΠΑ κατέγραψαν μια αύξηση στα US$ 35,8 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023.
«Οι IPOs των Arm, Instacart και Klaviyo ήταν ένα αναγκαίο μήνυμα σχετικά με την αγορά των αποεπενδύσεων. Αν και τα αποτελέσματα ήταν μάλλον ανάμεικτα, το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκαν τα συγκεκριμένα IPOs θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι το περιβάλλον των αποεπενδύσεων αλλάζει και ότι το παράθυρο για τις IPO ετοιμάζεται να ανοίξει εκ νέου», σχολιάζει ο Conor Moore, επικεφαλής της KPMG Private Enterprise στην περιοχή της αμερικανικής ηπείρου & Leader του KPMG Private Enterprise Emerging Giants Network της KPMG στις ΗΠΑ. «Τα επόμενα ένα-δυο τρίμηνα θα είναι κρίσιμα. Εάν δούμε περισσότερες IPO συναλλαγές και αποδόσουν αρκετά καλά, ίσως αρχίσουμε να βλέπουμε κάποιες πρόσφατες τάσεις να αντιστρέφονται».
Ο Δημήτρης Λαμπρόπουλος, Partner, Deal Advisory, KPMG στην Ελλάδα σχολιάζει σχετικά: «Η υποχώρηση της αξίας των συναλλαγών VC συνεχίστηκε ένα ακόμη τρίμηνο του 2023 το οποίο δηλώνει με εμφατικό τρόπο την αβεβαιότητα και την πρόθεση μη ανάληψης ρίσκου που κυριαρχεί στο περιβάλλον των επενδυτών κάτω από τις τρέχουσες συνθήκες. Παρόλο την πραγματοποίηση κάποιων σημαντικών συναλλαγών IPO, το επενδυτικό κλίμα είναι ιδιαίτερα εύθραυστο και κυρίως καθορίζεται από συναλλαγές σε τομείς με υψηλές προοπτικές ανάπτυξης και κερδοφορίας όπως το cleantech και η τεχνητή νοημοσύνη. Στο πλαίσιο αυτό η αγορά διαφαίνεται ότι έχει ανάγκη μια σειρά καλών ειδήσεων ως ένδειξη ότι επανέρχεται σε τροχιά ανάκαμψης.»
Α’ εξάμηνο 2023 - Βασικά σημεία
• Οι παγκόσμιες επενδύσεις VC μειώθηκαν από τα US$ 81,4 δισ. μέσω 9 563 συναλλαγών το β’ τρίμηνο του 2023 στα US$ 77,5 δισ. μέσω 7 435 συναλλαγών το γ’ τρίμηνο του 2023.
• Οι επενδύσεις VC στην Ευρώπη αυξήθηκαν από τα US$ 16,4 δισ. στα US$ 17,3 δισ. σε τριμηνιαία βάση.
• Η αμερικανική ήπειρος αντιστοιχεί σε US$ 38,6 δισ. επενδύσεων VC το γ' τρίμηνο του 2023 (μείωση από τα US$ 39,8 δισ. το β’ τρίμηνο του 2023). Τα US$ 36,7 δισ. αυτού του συνόλου προήλθαν από τις ΗΠΑ, σημειώνοντας πτώση από τα US$37 δισ. το β’ τρίμηνο του 2023.
• Οι επενδύσεις VC στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού μειώθηκαν από τα US$ 24,2 δισ. το β’ τρίμηνο του 2023 στα US$ 20,3 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023.
• Οι παγκόσμιες εταιρικές επενδύσεις VC σημείωσαν αύξηση από τα US$ 39,1 δισ. το β’ τρίμηνο του 2023 στα US$ 40,4 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023.
• Η παγκόσμια αξία των συμφωνιών «μονόκερων» αυξήθηκε ελάχιστα, παραμένοντας σε χαμηλό επίπεδο, αγγίζοντας μόλις τα US$ 15,75 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023 - το χαμηλότερο τριμηνιαίο ύψος για τις συμφωνίες «μονόκερων» εδώ και περισσότερα από έξι χρόνια.
• Οι αποεπενδύσεις αυξήθηκαν από τα US$ 53,3 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022 στα US$ 82.8 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2023.
Το cleantech στο επίκεντρο
Το cleantech συνέχισε να προσελκύει πολλές από τις μεγαλύτερες συμφωνίες άντλησης χρηματοδότησης αυτό το τρίμηνο, συμπεριλαμβανομένης μιας US$ 2,3 δισ. από την εταιρεία μπαταριών Verkor με έδρα τη Γαλλία, μιας US$ 1,6 δισ. από την εταιρεία παραγωγής «πράσινου» χάλυβα H2 Green Steel με έδρα τη Σουηδία και μίας US$ 997,2 εκ. από την εταιρεία ανακύκλωσης μπαταριών ιόντων λιθίου Redwood Materials με έδρα τις ΗΠΑ. Τρεις κινεζικές εταιρείες ηλεκτροκίνητων οχημάτων ήταν επίσης μεταξύ των μεγαλύτερων συναλλαγών αυτό το τρίμηνο, που περιλαμβάνουν τις αντλήσεις US$ 1 δισ. από τη Rox Motor, US$ 969 εκατ. από τη Neta Auto και US$ 600 εκατ. από τη Farizon.
Το ενδιαφέρον των επενδυτών για την τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζει να επιταχύνεται
Η τεχνητή νοημοσύνη συνέχισε να προσελκύει το αυξανόμενο ενδιαφέρον των επενδυτών VC παγκοσμίως και σε διάφορες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτήσεων ύψους US$ 631,6 εκατ. από την Conigital με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, εταιρείας που ειδικεύεται στην αυτοματοποίηση στόλου, US$ 500 εκατ. από την πλατφόρμα δεδομένων cloud Databricks με έδρα τις ΗΠΑ, US$ 414,8 εκατ. από τον κατασκευαστή έξυπνων ηλεκτροκίνητων οχημάτων Avatr Technology με έδρα την Κίνα και US$ 225,9 εκατ. από την εταιρεία αμυντικής τεχνητής νοημοσύνης Helsing με έδρα τη Γερμανία.
Σταθερή αναμένεται η πορεία για το δ’ τρίμηνο του 2023
Οι επενδύσεις VC αναμένεται να παραμείνουν σχετικά ήπιες σε αξία κατά το δ’ τρίμηνο του 2023, δεδομένης της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας στην παγκόσμια αγορά VC και της αυξημένης επιφύλαξης των επενδυτών. Ωστόσο, η ενέργεια, το cleantech και η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να παραμείνουν ιδιαίτερα ελκυστικές για τους επενδυτές VC σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Το βασικό ερώτημα καθώς οδεύουμε προς το τέλος του έτους είναι εάν θα υπάρξει πρόσθετη δραστηριότητα για συναλλαγές IPO στον απόηχο των τριών IPO που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του 2023. Αν και δεν αναμένεται κάποιο εντυπωσιακό άνοιγμα της αγοράς IPO, επιπλέον αποεπενδύσεις θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια ανανέωση της δραστηριότητας IPO καθώς ξεκινάει το α’ εξάμηνο του 2024.
«Μέχρι στιγμής η τεχνητή νοημοσύνη κυριάρχησε στους τίτλους των εφημερίδων το 2023, καθώς όμως διανύουμε το δ’ τρίμηνο του 2023, θα αρχίσει το cleantech να ανταγωνίζεται την τεχνητή νοημοσύνη;» αναρωτιέται ο Jonathan Lavender, Global Head της KPMG Private Enterprise της KPMG International. «Ο πράσινος τομέας εξελίσσεται ταχύτατα ενώ συγκεκριμένα το cleantech και η ενεργειακή ανεξαρτησία προσελκύουν μεγάλες χρηματοδοτήσεις παγκοσμίως. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις, που κυμαίνονται από το «Νομοσχέδιο για τη μείωση του πληθωρισμού» στις ΗΠΑ έως τις μεγάλες επιδοτήσεις, τις φορολογικές ελαφρύνσεις και τις ρυθμιστικές αναθεωρήσεις στην Ευρώπη, προσελκύουν ολοένα και περισσότερο την προσοχή των επενδυτών που λειτουργούν ως επιταχυντές για την υποστήριξη των οικοσυστημάτων των startup σε αυτόν τον τομέα υψηλής ανάπτυξης».
