Οι επιθέσεις των ανταρτών Χούτι της Υεμένης και ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς αποτελούν νέα απειλή για το μέλλον του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 χωρών, η οποία βασίζεται σε εισαγόμενο φυσικό αέριο για την τροφοδοσία εργοστασίων, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη θέρμανση των σπιτιών.
Σύμφωνα με το πρακτορείο ΑΡ, τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο - το οποίο υπερψύχεται για να ταξιδεύει με πλοίο αντί με αγωγό - διέρχονται τακτικά από την Ερυθρά Θάλασσα και αρκετές αποστολές προς την Ιταλία έχουν ήδη ακυρωθεί. Προκαλεί ανησυχία, ειδικά καθώς η Ευρώπη εξακολουθεί να παλεύει με τις συνέπειες μιας ενεργειακής κρίσης μετά την εν πολλοίς διακοπή του φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην ήπειρο λόγω της εισβολής στην Ουκρανία.
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια οδήγησαν τη ναυτιλία και ορισμένες εταιρείες να επαναδρομολογήσουν τα πλοία γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής αντί μέσω της Διώρυγας του Σουέζ στο βόρειο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας. Αυτό επιμηκύνει το ταξίδι προς την Ευρώπη από προμηθευτές στη Μέση Ανατολή, όπως το Κατάρ, κατά μία εβδομάδα ή περισσότερο ενώ συγχρόνως αυξάνει δραματικά το κόστος για τις εταιρίες. Περίπου το 70% των αποστολών LNG από το Κατάρ που κατευθύνονταν προς τον κύριο τερματικό σταθμό της Ιταλίας στην Αδριατική Θάλασσα ακυρώθηκαν τον Ιανουάριο. Πέρυσι, το Κατάρ προμήθευε το 40% του LNG της Ιταλίας.
Γιατί είναι σημαντικό το LNG
Η ψύξη του φυσικού αερίου στους μείον 162° C το μετατρέπει σε υγρό και μειώνει τον όγκο του κατά 600 φορές, ώστε να μπορεί να αποθηκευτεί και να αποσταλεί σε ειδικά σχεδιασμένα πλοία. Κατά την άφιξη, ξαναθερμαίνεται σε φυσικό αέριο και μεταφέρεται με αγωγό σε εταιρείες διανομής, βιομηχανικούς καταναλωτές και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.
Η Ευρώπη βασιζόταν για δεκαετίες στο αέριο που μεταφέρονταν μέσω αγωγών από τη Ρωσία. Αυτό έληξε απότομα αφού η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και διέκοψε το μεγαλύτερο μέρος του εφοδιασμού της. Το LNG έγινε "σωσίβιο", με τη γερμανική κυβέρνηση, για παράδειγμα, να παρατάσσει βιαστικά πλωτούς τερματικούς σταθμούς εισαγωγής στη βόρεια ακτή της. Πέρυσι, το 12,9% του LNG της Ευρώπης διήλθε μέσω της Ερυθράς Θάλασσας από προμηθευτές στη Μέση Ανατολή, κυρίως στο Κατάρ. Αυτό σημαίνει ότι «ένα εκτεταμένο κλείσιμο της διαδρομής της Ερυθράς Θάλασσας από τη Μέση Ανατολή ενέχει κίνδυνο εφοδιασμού για την Ευρώπη», δήλωσε ο Kaushal Ramesh, αντιπρόεδρος της Rystad Energy.
Μέχρι στιγμής, υπήρξε μικρή έως μηδαμινή επίδραση στις τιμές του φυσικού αερίου. Στην πραγματικότητα, οι τιμές spot για το φυσικό αέριο έχουν μειωθεί από την έναρξη των επιθέσεων των Χούτι, από περίπου €45 (48,38 δολάρια) ανά μεγαβατώρα πριν από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς σε €28,37 χθές Τρίτη. Η Ευρώπη "κάνει ένα διάλειμμα" επειδή η ζήτηση για φυσικό αέριο είναι αδύναμη εν μέσω μιας υποτονικής οικονομίας. Η αργή ανάπτυξη στην Κίνα έχει επίσης μειώσει τον ανταγωνισμό. Και οι αποστολές LNG από τις ΗΠΑ δεν χρειάζεται να περάσουν από την Ερυθρά Θάλασσα.
Εν τω μεταξύ, το φυσικό αέριο του αγωγού εξακολουθεί να ρέει από τη Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν, και η Ευρώπη αγοράζει λίγο LNG από τη Ρωσία παρά τις κυρώσεις. Ένας βασικός παράγοντας ήταν οι προσπάθειες της Ευρώπης να γεμίσει τις υπόγειες αποθήκες με φυσικό αέριο ενόψει του χειμώνα: Η αποθήκευση είναι γεμάτη πάνω από 70% με το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου θέρμανσης να έχει τελειώσει. Αυτό σημαίνει ότι «ο αντίκτυπος στις τιμές θα καθυστερήσει έως ότου η αποθήκευση φυσικού αερίου της Ευρώπης έχει μειωθεί επαρκώς», δήλωσε ο Ramesh.
Τα πράγματα ήταν διαφορετικά το 2022 όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η διακοπή της Ρωσίας οδήγησε τις τιμές του φυσικού αερίου σε απότομη άνοδο, εκτινάσσοντας τον πληθωρισμό σε υψηλά ρεκόρ και συμβάλλοντας στην πρόκληση μιας κρίσης κόστους ζωής. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και εταιρείες αγωνίστηκαν για να εξασφαλίσουν εναλλακτικές λύσεις. Αλλά τώρα, η αγορά φυσικού αερίου της Ευρώπης είναι «καλά εφοδιασμένη», δήλωσε η Simone Tagliapietra, ενεργειακή αναλύτρια στο think tank Bruegel στις Βρυξέλλες. Η άφθονη αποθήκευση σημαίνει «ένα πολύ καλό buffer» έναντι τυχόν διακοπών ή καθυστερήσεων στις αποστολές αερίου.
