Η έρευνα αγοράς πραγματοποιήθηκε με επί τόπου συλλογή στοιχείων μέσω αυτοψιών και μέσω αγγελιών που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο, για πέντε ενδεικτικές αγορές διαμερισμάτων (residential markets), στο διάστημα του 3ου τριμήνου 2023.
Η τόσο έντονη αύξηση των τιμών συμφωνα με τους αναλυτές πιθανά θα φρενάρει τους επόμενους μήνες λόγω συρρίκνωσης της ζήτησης εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων δανεισμού, της καλπάζουσας τιμής της ενέργειας και της αύξησης της τιμής των υλικών κατασκευής/ανακαίνισης, γεγονότα που θα οδηγήσουν σε στάση αναμονής τους πιθανούς αγοραστές.
Σε καμία περίπτωση η αγορά δεν βιώνει συνθήκες φούσκας σήμερα, καθώς το επίπεδο της προσφοράς (ιδιαίτερα νεόδμητων διαμερισμάτων) εξακολουθεί να είναι πολύ περιορισμένο σε σχέση με την ζήτηση.
Διψήφια άνοδος τιμών τόσο στα νεόδμητα όσο και στα παλαιότερα διαμερίσματα
Ειδικότερα σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, μεταξύ του τρίτου τριμήνου 2023 και του τρίτου τριμήνου 2022 καταγράφεται διάμεση ετήσια άνοδος 14,92% για τα νεόδμητα και 13,81% για τα παλαιότερα διαμερίσματα. Η σημαντική άνοδος των αξιών εξηγείται από το γεγονός ότι λόγω μεγάλης μείωσης της προσφοράς (λόγω της εξαιρετικής τουριστικής σεζόν και Airbnb) το φετινό δείγμα περιλαμβάνει ως επί το πλείστον πολύ νεότερα και ακριβότερα διαμερίσματα. Σημεντικά ειναι τα αποτελέσματα της ανάλυσης της εταιρείας για την περίοδο της τελευταίας 10 ετίας. Από την επεξεργασία των στοιχείων φαίνεται πως υπάρχει αύξηση κατά μέσο 66% στα νεόδμητα και 61% στα παλαιότερα διαμερίσματα, σε σχέση με τις αξίες του 2014.
Νεόδμητα Διαμερίσματα (έως 5 ετών):
Στα νέα σε ηλικία διαμερίσματα, μέσης επιφανείας 95 τμ, διάμεσης ηλικίας μόλις 2 ετών και 1ου ορόφου, η έρευνα αγοράς οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι υψηλότερες αξίες καταγράφονται στον Χολαργό (4.048 ευρώ/τμ από 3.565ευρώ /τμ, με ετήσια άνοδο 13,55%) και στη συνεχεία κατά σειρά στην περιοχή του Παλαιού Φαλήρου (3.400 ευρώ/τμ από 2.950ευρώ /τμ με ετήσια άνοδο 15,25%), στο Μαρούσι (3.304ευρώ / τμ από 2.856ευρω/τμ με ετήσια άνοδο 15,69%), στους Αμπελόκηπους (2.795ευρώ/τμ από 2.500ευρώ/τμ με ετήσια άνοδο 11,80%) και τέλος στο Περιστέρι (2.401ευρώ/τμ από 2.029 ευρώ/τμ με ετήσια άνοδο 18.33%). Με βάση τα παραπάνω, το Περιστέρι κατέγραψε τη μεγαλύτερη, ενώ οι Αμπελόκηποι τη μικρότερη ετήσια αύξηση, σε σχέση με όλες τις άλλες περιοχές
Παλαιότερα Διαμερίσματα (35+ ετών):
Όσον αφορά στα διαμερίσματα παλαιότητας, μέσης επιφανείας 100 τμ, διάμεσης ηλικίας 43 ετών και 2ου ορόφου, η έρευνα κατέδειξε ότι οι υψηλότερες αξίες καταγράφονται στον Χολαργό (2.235 ευρώ/τμ από 1.985 ευρώ/τμ με ετήσια άνοδο 12,59%) και εν συνεχεία κατά σειρά: στο Μαρούσι (1.852 ευρώ/τμ από 1.620 ευρώ/τμ με ετήσια άνοδο 14,20%), στο Παλαιό Φάληρο (1.751 ευρώ/τμ από 1.536ευρώ /τμ με ετήσια άνοδο 14%), στην περιοχή του Περιστερίου (1.487 ευρώ/τμ από 1.268 ευρώ/τμ με ετήσια άνοδο 17,27%) και τέλος στους Αμπελόκηπους (1.457 ευρώ/τμ από 1.313 ευρώ/τμ με ετήσια άνοδο 10,97%). Με βάση τα παραπάνω, το Περιστέρι κατέγραψε την μεγαλύτερη ετήσια αύξηση ενώ οι Αμπελόκηποι την μικρότερη ετήσια αύξηση, σε σχέση με όλες τις άλλες περιοχές.
Συμπεράσματα έρευνας
Σύμφωνα με τους αναλυτές μεσοπρόθεσμα η σταδιακή μετατροπή των διαμερισμάτων και σε χώρους εργασίας αναμένεται να επιφέρει τεκτονικές αλλαγές στον τρόπο σχεδίασης, κατασκευής αλλά και ανακαίνισης (υλικά, δίκτυα, μονώσεις, μεγάλοι κοινόχρηστοι χώροι κλπ). Παρά τις χαμηλές αποδόσεις που προσφέρουν, ελλείψει προσφοράς και αυξημένης ζήτησης, τα διαμερίσματα θα προστίθενται όλο και περισσότερο ως σημαντικό στοιχείο στα χαρτοφυλάκια των ΑΕΕΑΠ και επενδυτών τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Η γενιά των ενοικιαστών
Η βέβαιη αδυναμία ενός πολύ μεγάλου ποσοστού σημερινών νέων να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι διαμορφώνει (Generation Rent), η οποία αναμένεται να κυριαρχήσει τις επόμενες δεκαετίες ακόμη και στις χώρες υψηλής ιδιοκατοίκησης, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία. Το διαχρονικό άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ αύξησης βασικού μισθού και αξίας ακινήτων είναι αποκαλυπτικό και εξηγεί πλήρως με χρηματοοικονομικούς όρους τη στροφή στην ενοικίαση. Χαρακτηριστικό είναι ότι μεταξύ 2012 και 2022, σύμφωνα με την EUROSTAT, ο βασικός μισθός έχει μειωθεί κατά 11,7%, όταν οι αξίες των διαμερισμάτων πανελλαδικά έχουν αυξηθεί κατά 17,0% με βάση τους δείκτες της Τραπέζης της Ελλάδος.
