Στόχος του προγράμματος είναι να διευκολύνει την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη προσφύγων και πολιτών τρίτων χωρών στην ελληνική αγορά εργασίας, μέσω παροχής εμπειρίας σε πραγματικές συνθήκες.
Η πρακτική άσκηση αφορά κατάρτιση στον χώρο εργασίας, διάρκειας 270 ωρών συνεχούς απασχόλησης. Υλοποιείται σε τέσσερις τομείς οικονομικής δραστηριότητας: γεωργία, κατασκευές/τεχνικά επαγγέλματα, τουρισμός και δράσεις αποκλειστικά για γυναίκες. Με τον τρόπο αυτό καλύπτονται κλάδοι που έχουν ανάγκες σε εργατικό δυναμικό, ενώ παράλληλα προσφέρονται ευκαιρίες σε ευάλωτες ομάδες.
Κριτήρια αποκλεισμού εργοδοτών
- Δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν εργοδότες που συνδέονται με:
- παραβιάσεις διεθνών κυρώσεων ή ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
- παραγωγή και εμπορία όπλων, καπνού ή πορνογραφικού υλικού,
- επιχειρήσεις με συστηματική αποτυχία συμμόρφωσης προς τις αρχές του ΟΗΕ,
- ή που εμπίπτουν στους λόγους αποκλεισμού του άρθρου 73 του ν. 4412/2016.
Έτσι διασφαλίζεται ότι η δράση συνδέεται μόνο με δραστηριότητες κοινωνικά υπεύθυνες και ηθικά αποδεκτές.
Διαδικασία επιλογής
Η επιλογή εργοδοτών και ωφελούμενων γίνεται σε τέσσερα στάδια:
- Πρόσκληση ενδιαφέροντος: Δημοσιεύεται από τον Φορέα Υλοποίησης σε συνεργασία με το Υπουργείο, με ενημέρωση σε κέντρα φιλοξενίας και κοινωνικές δομές, σε πολλές γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, αραβικά, φαρσί, ουκρανικά).
- Συλλογή αιτήσεων: Οι πρόσφυγες δηλώνουν τον τομέα προτίμησής τους, τυχόν εμπειρία και τραπεζικό λογαριασμό. Οι εργοδότες καταθέτουν στοιχεία για τις θέσεις πρακτικής, δηλώνουν αριθμό ωφελούμενων, τυχόν παροχή στέγης και συνυποβάλλουν δηλώσεις συμμόρφωσης.
- Αξιολόγηση: Οι αιτήσεις εξετάζονται με αντικειμενικά κριτήρια, χωρίς διακρίσεις φύλου, εθνικότητας ή άλλων χαρακτηριστικών. Για τους εργοδότες ελέγχεται μόνο αν ισχύουν τα κριτήρια αποκλεισμού.
- Αντιστοίχιση: Προτεραιότητα δίνεται σε εργοδότες που προσφέρουν διαμονή ή μεταφορά και σε ωφελούμενους με σχετική εμπειρία. Αν αυτό δεν ισχύει, εξετάζονται κοινωνικά κριτήρια (διεθνής προστασία, μονογονεϊκές οικογένειες, ευάλωτα άτομα). Η αντιστοίχιση μπορεί να επαναληφθεί άπαξ, σε περίπτωση άρνησης.
Όροι πρακτικής άσκησης
Η πρακτική άσκηση υλοποιείται βάσει ειδικής συμφωνίας μεταξύ ωφελούμενου, εργοδότη και φορέα υλοποίησης. Δεν αποτελεί σχέση εξαρτημένης εργασίας, αλλά καθορίζονται σαφώς η ειδικότητα, διάρκεια και ωράριο (6–8 ώρες/ημέρα, 5 ημέρες/εβδομάδα), η αποζημίωση, οι υποχρεώσεις υγείας και ασφάλειας, και ο ρόλος του «εκπαιδευτή στον χώρο εργασίας» που ορίζει ο εργοδότης.
Η πρακτική δεν επιτρέπεται σε νυχτερινό ωράριο, Κυριακές και επίσημες αργίες. Οι ασκούμενοι πρέπει να διαθέτουν απαραίτητα ιατρικά πιστοποιητικά, τα οποία εκδίδονται δωρεάν σε δημόσιες δομές. Απαγορεύεται η παράλληλη συμμετοχή σε πολλαπλές θέσεις.
Ο εργοδότης καταχωρίζει έναρξη και λήξη στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» και διασφαλίζει τήρηση όλων των κανόνων υγείας και ασφάλειας. Ο Φορέας Υλοποίησης πραγματοποιεί ελέγχους για την ορθή εφαρμογή.
Αποζημίωση και ασφάλιση
Οι ωφελούμενοι καλύπτονται ασφαλιστικά στον e-ΕΦΚΑ αποκλειστικά για τον κίνδυνο ατυχήματος, με εισφορές που καταβάλλει ο εργοδότης και αποζημιώνονται από τον Φορέα Υλοποίησης. Μετά την ολοκλήρωση των 270 ωρών, κάθε ασκούμενος λαμβάνει εφάπαξ χρηματική αποζημίωση ίση με το κατώτατο ημερομίσθιο (39,30 €) για κάθε ημέρα άσκησης. Η πληρωμή γίνεται εντός 30 ημερών, με κατάθεση στον δηλωμένο τραπεζικό λογαριασμό.
Σε περίπτωση εικονικής πρακτικής (δηλαδή μη πραγματικής παρουσίας), αποκλείονται τόσο ο εργοδότης όσο και ο ωφελούμενος από το πρόγραμμα.
Διαδοχική πρακτική
Επιτρέπεται η συμπλήρωση των 270 ωρών σε περισσότερους από έναν εργοδότες, αρκεί να δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα. Ο χρόνος κάθε εργοδότη προσμετράται αθροιστικά.
Ανώτατα όρια ανά εργοδότη
Για να αποφευχθούν καταχρήσεις, ορίστηκαν όρια στη γεωργία: έως 10 ασκούμενοι ανά εργοδότη, με μέγιστη ενίσχυση €20.000 και στους υπόλοιπους τομείς: αριθμός ίσος με 17% των εργαζομένων εξαρτημένης εργασίας ανά υποκατάστημα, με ανώτατο όριο τους 40 ασκούμενους. Για τον τουρισμό ισχύει και η σχετική ποσόστωση του ν. 4554/2018. Η μέγιστη ενίσχυση φτάνει τα €300.000 ανά επιχείρηση.
Οι επιχειρήσεις δεν επιτρέπεται να μειώσουν το προσωπικό τους όσο διαρκεί η πρακτική. Σε περίπτωση απόλυσης, πρέπει εντός 10 ημερών να αντικαταστήσουν τον εργαζόμενο, ώστε να διατηρείται σταθερός ο αριθμός προσωπικού (χωρίς να υπολογίζονται οι ασκούμενοι).
