Αύξηση των αποδόσεων καταγράφει το λιανεμπόριο στην Ευρώπη

Οι καταναλωτικές δαπάνες παρέμειναν ισχυρές το πρώτο εξάμηνο του 2022, ενώ η ανάπτυξη συνεχίστηκε το τρίτο τρίμηνο του έτους, αν και με βραδύτερο ρυθμό. Ωστόσο, σε ένα πλαίσιο υψηλού πληθωρισμού, πιέσεων στις τιμές της ενέργειας και αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης, αναμένεται ύφεση έως το τέλος του έτους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Παρά ταύτα, ένα ισχυρό επίπεδο δραστηριότητας το πρώτο εξάμηνο του έτους σημαίνει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να είναι 3,1% το 2022, καταγράφοντας μείωση από 5,3% το 2021.

Εντούτοις, , η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να συρρικνωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2023, ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού που μείωσε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Οι καταναλωτικές δαπάνες στην ΕΕ προβλέπεται να αυξηθούν μόνο κατά 0,3% το 2023, σε σύγκριση με 3,7% το 2022. Επιπλέον, αυτές αναμένεται να επηρεαστούν και από το ποσοστό ανεργίας, το οποίο προβλέπεται να αυξηθεί το 2023 σε 6,6%, από 6,2% το 2022, που σημαίνει ότι λιγότεροι άνθρωποι στην αγορά εργασίας μπορούν να επηρεάσουν τις συνολικές λιανικές πωλήσεις.

Τα τρόφιμα και τα είδη παντοπωλείου αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών λιανικής σε ολόκληρη την Ευρώπη, λαμβάνοντας κατά μέσο όρο μερίδιο 51% το 2021 και αναμένεται ότι θα διατηρήσουν τα πρωτεία στα φυσικά καταστήματα. Καθώς οι οικονομίες προβλέπεται να εισέλθουν σε ύφεση το νέο έτος, ο τομέας των super market είναι πιθανό να επηρεαστεί λιγότερο, δεδομένου ότι τέτοιου είδους οι δαπάνες θα προστατεύονται περισσότερο από τις περικοπές των καταναλωτών. Εντούτοις, ο πληθωρισμός στο κόστος τροφίμων στην ΕΕ έφτασε στο 17,3% τον Οκτώβριο του 2022, υψηλότερος κατά τα 22 τελευταία χρόνια και οι καταναλωτές θα αισθανθούν σίγουρα τις επιπτώσεις.

Οι διαδικτυακές λιανικές πωλήσεις διεκδικούν μεγαλύτερο μέρος της αγοράς

Το ηλεκτρονικό εμπόριο λιανικής πρόκειται να αυξηθεί σε όλες τις κατηγορίες δαπανών λιανικής, καθώς οι ηλεκτρονικές αγορές γίνονται πιο προσιτές και τα εμπόδια, όπως το κόστος και η ταχύτητα παράδοσης, καταρρίπτονται ολοένα και περισσότερο. Οι ετήσιες διαδικτυακές λιανικές πωλήσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά μέσο όρο κατά 14% σε ολόκληρη την Ευρώπη μεταξύ 2021 και 2025, με την Ισπανία (19%) και την Ιταλία (17%) να προβλέπουν την υψηλότερη ανάπτυξη και την Ελλάδα να βρίσκεται επίσης ψηλά, με εκτιμώμενη αύξηση 14%. Ωστόσο, ακόμη και με την ισχυρή ανάπτυξη που αναμένεται σε όλη την Ευρώπη, το διαδικτυακό εμπόριο θα εξακολουθεί να έχει μικρότερο μερίδιο αγοράς από το φυσικό. Συγκριτικά, οι συνολικές δαπάνες λιανικής προβλέπεται να δουν πολύ χαμηλότερο μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ 2021 και 2025 στο 1,2%, αποδεικνύοντας τη σημασία των ηλεκτρονικών αγορών για τους καταναλωτές και την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσεται το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Οι επενδύσεις στη λιανική ο ανθεκτικότερος κλάδος του 2022

Το τρίτο τρίμηνο του 2022, οι επενδύσεις στη λιανική έφθασαν τα € 7,3 δισ., 15% χαμηλότερες από το τρίτο τρίμηνο του 2021. Αν και συγκριτικά μειωμένες, παραμένουν ισχυρότερες από όλες τις άλλες κατηγορίες, με τις πολυκατοικίες (-70%), τα γραφεία (-27 %), και τις βιομηχανικές επενδύσεις (-17%) να βρίσκονται σε χειρότερη συγκριτικά θέση. Αθροιστικά λαμβάνοντας υπόψη την έντονη επενδυτική δραστηριότητα λιανικής που καταγράφηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, ο συνολικός όγκος από την αρχή του έτους φτάνει τα € 26,9 δισ., που σημαίνει 25% αύξηση, σε σχέση με την ίδια περίοδο για το 2021 – γεγονός που οφείλεται στον εξαιρετικά μέτριο επενδυτικό κύκλο εργασιών του περασμένου έτους. Ωστόσο, μέχρι στιγμής φέτος, οι λιανικές επενδύσεις ήταν οι πιο ανθεκτικοί από όλους τους τομείς.

Με εξαίρεση τη Νορβηγία (-46 ετησίως), το Ηνωμένο Βασίλειο (-26% ετησίως), την Τσεχία (-15% ετησίως) και τη Σουηδία (-9,5% ετησίως), οι όγκοι λιανικών πωλήσεων τα 3 πρώτα τρίμηνα αυξήθηκαν σε όλες τις χώρες, με τη Ρουμανία να φτάνει το +2421% ετησίως.

Τα εμπορικά κέντρα ανέκτησαν σαφώς την ελκυστικότητά τους, αντιπροσωπεύοντας το 27% του συνολικού όγκου λιανικής που συσσωρεύτηκε από την αρχή του έτους, σε σύγκριση με 14% για το 2021. Ενώ σημαντική αύξηση των επενδύσεων καταγράφηκε στην Ισπανία (+789% σε ετήσια βάση), στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία αντιπροσώπευαν το 67% του όγκου των εμπορικών κέντρων κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του έτους. Η αλλαγή χρήσης των εμπορικών κέντρων παραμένει ένα βασικό θέμα στο λιανικό εμπόριο, όπου το μείγμα των ενοικιαστών διαφοροποιείται για να ενσωματώσει κέντρα υγείας, βασικά αγαθά και υπηρεσίες, καθιστώντας τα εμπορικά κέντρα πιο ελκυστικούς προορισμούς.

Το μερίδιο των παντοπωλείων, συμπεριλαμβανομένων των σούπερ μάρκετ, παρέμεινε σχετικά αμετάβλητο, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των επενδύσεων λιανικής, ενώ οι επενδύσεις σε εκπτωτικά καταστήματα έχει ήδη διπλασιαστεί, σε σύγκριση με όλο το 2021, ως αποτέλεσμα του προαναφερθέντος πληθωρισμού και της στροφής του αγοραστικού κοινού στα εκπτωτικά είδη. Στον αντίποδα, το μερίδιο των αποθηκών σε κεντρικά σημεία και των αποθηκών λιανικής (last mile) έχει μειωθεί στο 15% και 19% αντίστοιχα, από 22% και 27% πέρυσι.

Σημαντικές αυξήσεις στις αποδόσεις του 3ου τριμήνου

Στην προ Covid εποχή, οι αποδόσεις λιανικής δέχονταν ανοδική πίεση, καθιστώντας την κατηγορία πιο ανταγωνιστική από όλους τους τομείς ακινήτων. Όπως ήταν αναμενόμενο, η πανδημία επιτάχυνε αυτή την τάση, αλλά η ανάκαμψη στις λιανικές πωλήσεις μετά το lockdown και οι υψηλές αποδόσεις επανενεργοποίησαν το ενδιαφέρον των επενδυτών, όπως φαίνεται στους πρόσφατους όγκους συναλλαγών. Ως αποτέλεσμα, εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις καταγράφηκαν, κυρίως σε τομείς καταναλωτικών αγαθών, όπως οι αποθήκες λιανικής και τα σούπερ μάρκετ.

Πρόσφατα, η ταχεία αύξηση του κόστους του χρέους καθώς οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια ως μέτρο περιορισμού του πληθωρισμού, παράλληλα με την αποδυνάμωση του κλίματος γύρω από τις οικονομικές προοπτικές, έχει προκαλέσει ανοδική πίεση στις αποδόσεις τους τελευταίους τρεις μήνες. Όχι μόνο για περιουσιακά στοιχεία λιανικής αλλά σε μια σειρά τομέων ακινήτων.

Το τρίτο τρίμηνο του 2022, οι αποδόσεις των κορυφαίων εμπορικών κέντρων κατέγραψαν ρεκόρ 5,52% κατά μέσο όρο σε όλη την Ευρώπη, σημειώνοντας αύξηση 20 bps από το προηγούμενο τρίμηνο και 105 bps από την προηγούμενη αύξηση των τιμών, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018 (4,47%). Σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν στη Βαρσοβία και τις Βρυξέλλες (50 bps), το Βερολίνο, τη Φρανκφούρτη και το Μόναχο (40 bps), το Λονδίνο, τη Μαδρίτη, την Κοπεγχάγη και τη Στοκχόλμη (30 bps) και το Όσλο (5 bps), ενώ οι αποδόσεις τριμήνου παρέμειναν ως επί το πλείστο σταθερές σε άλλες τοποθεσίες.

Οι αποδόσεις σε κεντρικά σημεία υψηλής απόδοσης μετατοπίστηκαν κατά μέσο όρο 18 bps στο τρίτο τρίμηνο, φτάνοντας το 3,78%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Savills, περαιτέρω αύξηση των αποδόσεων αναμένεται κατά τους επόμενους έξι μήνες, ιδιαίτερα για τα τις αποθήκες σε κεντρικά σημεία και τις αποθήκες λιανικής.

Πηγή: Savills