Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το 2023 τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά δαπανούσαν ένα σημαντικό μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση – ποσοστό που αυξάνεται κατακόρυφα για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Η αύξηση των ενοικίων, των επιτοκίων και του κόστους κατασκευής, σε συνδυασμό με τη μειωμένη προσφορά κατοικιών και τις σύνθετες πολεοδομικές διαδικασίες, έχουν εντείνει το πρόβλημα της προσιτότητας.
Η στεγαστική κρίση δεν επηρεάζει μόνο την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και τη συνολική οικονομία. Η έλλειψη οικονομικά προσιτής κατοικίας δυσκολεύει τους εργοδότες να προσελκύσουν και να διατηρήσουν εργαζόμενους, μειώνοντας την παραγωγικότητα και αυξάνοντας την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού. Παράλληλα, οι ανισότητες στις συνθήκες διαβίωσης οδηγούν σε αυξημένες ενεργειακές και υγειονομικές δαπάνες, επιβαρύνοντας περαιτέρω τα νοικοκυριά.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Δομικών Προϊόντων οι κατασκευαστές προϊόντων βρίσκονται στο επίκεντρο της αλυσίδας αξίας και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή μιας αποτελεσματικής στεγαστικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για Προσιτή Στέγαση, ο σύνδεσμος προτείνει να ληφθούν πρωτοβουλίες όπως η απλούστευση των πολεοδομικών διαδικασιών, η ψηφιοποίηση των αδειοδοτήσεων και η καλύτερη συλλογή στατιστικών στοιχείων για τη στέγαση. Παράλληλα, προτείνεται η προώθηση της ανακαίνισης και της μετατροπής μη οικιστικών κτιρίων σε κατοικίες, καθώς και η ενίσχυση επενδύσεων μέσω πράσινων ομολόγων, ταμείων συνοχής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και ενός ενδεχόμενου Ευρωπαϊκού Ταμείου Στέγασης καθώς η Ευρώπη χρειάζεται προβλέψιμα, πολυετή χρηματοδοτικά προγράμματα που να συνδυάζουν δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους. Επιπλέον, προτείνεται η εξέταση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ για ενεργειακές ανακαινίσεις, η θέσπιση Διαβατηρίων Ανακαίνισης Κτιρίων και η δημιουργία ευρωπαϊκών προτύπων για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση δομικών υλικών, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας.
Η πολιτική για τη γη και την αστική ανάπτυξη πρέπει να βασίζεται σε βέλτιστες πρακτικές και σε ανάλυση κόστους καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής των κτιρίων, παραμένοντας ουδέτερη ως προς τα προϊόντα και την τεχνολογία. Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας στο κλίμα και η επιτάχυνση της εφαρμογής της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD) είναι κρίσιμες για τη μετάβαση σε ένα αποδοτικό, αποανθρακοποιημένο δομημένο περιβάλλον.
Εξίσου σημαντική είναι η εξασφάλιση πρόσβασης σε πρώτες και δευτερογενείς ύλες, καθώς και η διατήρηση υψηλών προτύπων ενεργειακής απόδοσης καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής των κτιρίων.
