Ένα ακόμη ταχέως αναπτυσσόμενο πεδίο είναι το στάδιο της τελικής επεξεργασίας των επιφανειών (finishing), δηλαδή οι εργασίες όπως η βαφή, η τοποθέτηση σοβάδων και το τρίψιμο τοίχων. Οι εργασίες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ρομποτικής καινοτομίας, με σημαντικές επιπτώσεις στην ασφάλεια, την αποδοτικότητα και τη ροή εργασίας στο σχεδιασμό και την κατασκευή.
Η ιδέα της αυτοματοποίησης στο στάδιο της επεξεργασίας δεν είναι νέα. Ένας από τους πρώτους ρομποτικούς βραχίονες για βάψιμο αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1960 στο εργοστάσιο Trallfa στο Bryne της Νορβηγίας. Το μοντέλο TR 400, με μόλις δύο αρθρώσεις και ρυθμιζόμενο ακροφύσιο ψεκασμού, σχεδιάστηκε για να μειώσει την ανθρώπινη έκθεση σε τοξικές ουσίες. Στη δεκαετία του 1980, η Ιαπωνία προώθησε περαιτέρω την αυτοματοποίηση λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού σε μια περίοδο οικοδομικής άνθησης. Από τη δεκαετία του 2010, εταιρείες όπως οι Okibo και Canvas παρουσίασαν ρομπότ μερικώς ή πλήρως αυτόνομα για τη φάση της επεξεργασίας.
Η πρόοδος σε συνοδευτικές τεχνολογίες, όπως οι αισθητήρες, η μηχανική όραση και η τεχνητή νοημοσύνη (AI), έχει αυξήσει δραματικά την απόδοση των ρομπότ επεξεργασίας, επιταχύνοντας έτσι την υιοθέτησή τους. Το 2021, η παγκόσμια αγορά ρομποτικής στον κατασκευαστικό τομέα εκτιμήθηκε στα μόλις € 85 εκατ., αλλά αναμένεται να φτάσει τα €4,5 δισ. έως το 2029.
Αυτό οφείλεται κυρίως σε τρεις παράγοντες:
- Την οξεία έλλειψη εργατικού δυναμικού,
- Τις ανησυχίες για την ασφάλεια των εργαζομένων, και
- Την επιθυμία για αύξηση της αποδοτικότητας και μείωση κόστους.
Από τα πιο δημοφιλή ρομποτικά συστήματα επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται σε εργοτάξια σε όλο τον κόσμο είναι το Legend Robot (Κίνα), που κατασκευάζεται στη Σενζέν, και μπορεί να βάψει τοίχους και ταβάνια εσωτερικών χώρων πλήρως αυτόνομα. Διαθέτει ρομποτικό βραχίονα που καλύπτει έως και 95% των επιφανειών. Με διαστάσεις μόλις 76x76 εκ., μπορεί να περάσει από πόρτες και στενούς διαδρόμους. Χρησιμοποιεί αισθητήρες για να αποφεύγει εμπόδια και βάφει περίπου 200 τ.μ. ανά ώρα, δηλαδή δύο φορές ταχύτερα από ένα ανθρώπινο συνεργείο. Ένα μόνο ρομπότ μπορεί να ολοκληρώσει ένα διαμέρισμα τεσσάρων δωματίων σε 60-90 λεπτά, ενώ ένας χειριστής μπορεί να επιβλέπει ταυτόχρονα δύο ρομπότ. Έχει ήδη χρησιμοποιηθεί επιτυχώς σε πολυκατοικίες στη Σιγκαπούρη.
Το MYRO Robot (ΗΠΑ) είναι ένα ακόμη ρομπότ βαφής για εσωτερικούς χώρους. Χρειάζεται 15-20 λεπτά για να ρυθμιστεί και αρχίζει με έναν τρισδιάστατο σάρωση του χώρου. Μέσω tablet, οι χρήστες μπορούν να υποδείξουν περιοχές που δεν πρέπει να βαφτούν. Με ικανότητα κάλυψης περίπου 93 τ.μ την ώρα είναι σχεδόν δέκα φορές πιο γρήγορο από τον άνθρωπο. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι μειώνει το κόστος λειτουργίας κατά 70%, εξοικονομεί 30% στα υλικά και επιταχύνει την ολοκλήρωση κατά 60%. Μπορεί να λειτουργεί και τη νύχτα ή τα Σαββατοκύριακα, για μέγιστη παραγωγικότητα.
Η εταιρεία Canvas σχεδίασε ένα ρομπότ που συνεργάζεται με ανθρώπους για την ολοκλήρωση γυψοσανίδων. Ψεκάζει αρμόστοκο σε μία μόνο στρώση και μετά χρησιμοποιεί αυτοματοποιημένο τρίψιμο για να επιτύχει φινίρισμα επιπέδου 5, το υψηλότερο πρότυπο ποιότητας. Διαθέτει σύστημα αναρρόφησης που απορροφά το 99,9% της σκόνης. Το τελευταίο μοντέλο 1200CX έχει εμβαδόν βάσης 76x88 εκ. και φτάνει ύψος έως 3,6 μ., επιτρέποντας ευελιξία. Μειώνει τις ενδιάμεσες εργασίες έως και 40%.
Το πλήρως αυτόνομο EG7 της εταιρείας Okibo (Ισραήλ) μπορεί να βάψει, να σοβατίσει και να τρίψει τοίχους. Ζυγίζει περίπου 360 κιλά, έχει πλάτος 69 εκ., και χωράει από τυπικές πόρτες. Χρησιμοποιεί AI και 3D σάρωση για πλοήγηση χωρίς BIM σχέδια. Μπορεί να καλύψει 93 τ.μ. ανά ώρα, αλλάζει εύκολα εργαλεία (ψεκαστήρας, τριβείο), και διαθέτει συλλέκτη σκόνης.
