Σταθεροποιούνται οι αποδόσεις των γραφείων στην Ευρώπη

Σύμφωνα με στοιχεία της  Danos–An Alliance Member of BNP Paribas Real Estate η δραστηριότητα στον κλάδο των γραφείων παρέμεινε υποτονική και το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το 2023 στην Ευρώπη. Εγιναν συναλλαγές για περίπου 1,82 τετραγωνικά μέτρα γραφειακών χώρων στις 18 βασικές ευρωπαϊκές αγορές που εξετάζει η εταιρεία, σημειώνοντας μείωση 5% σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο του 2023. Οι τριμηνιαίοι όγκοι ήταν 17% χαμηλότερα από τον μέσο όρο του τριμήνου στη 10ετία.

Πολλές ευρωπαϊκές αγορές παρουσίασαν νέα πτώση σε όγκους όπως η Ρώμη (-64%), το Δουβλίνο (-39%), το Άμστερνταμ (-38%), το Αμβούργο (-21%) και το Κεντρικό Λονδίνο (-17%). Αντίθετα με άνοδο "έκλεισαν" το τρίμηνο οι Βαρκελώνη (+61%), Φρανκφούρτη (+28%), Μόναχο (+17%), Λυών (16%) και Κεντρικό Παρίσι (+14%).

Το συνολικό ποσοστό κενών θέσεων στην Ευρώπη διαμορφώθηκε στο 7,6% το 1ο τρίμηνο του 2024 (σταθερό έναντι του πρώτου τριμήνου του 2023). Η επέκταση σε πολλές αγορές είναι συνέπεια μιας αυξανόμενης γεωγραφική αναντιστοιχίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης. Χαμηλή διαθεσιμότητα επικρατεί στις κεντρικές υποαγορές, ιδιαίτερα με νέα κτίρια που εξασφαλίζουν ζήτηση. Ωστόσο, πολύ υψηλότερα ποσοστά κενών θέσεων βρίσκονται σε περιφερειακές περιοχές. 

Οι τάσεις ποικίλλουν μεταξύ των αγορών: Στη Γερμανία και συγκεκριμένα σε Μόναχο, Βερολίνο και Φρανκφούρτη, καθώς και στο κέντρο του Παρισιού καταγράφεται σημαντική άνοδος (100 ποισοστιαίες μονάδες ή υψηλότερη). Το κεντρικό Λονδίνο και το Άμστερνταμ παρουσίασαν μέτριες αυξήσεις. Στο Μιλάνο και τη Βαρσοβία, το ποσοστό κενών θέσεων μειώθηκε αισθητά, ενώ στην Αθήνα το ποσοστό των διαθέσιμων γραφείων παραμένει χαμηλό στο 4%. 

Υψηλά τα ενοίκια 

Η πολύ χαμηλή διαθεσιμότητα προνομιακών περιουσιακών στοιχείων και η ελκυστικότητα των ποιοτικών κτιρίων που βρίσκονται στις πιο περιζήτητες συνοικίες συνεχίζουν να ανεβάζουν τις αξίες στον κλάδο. Οπως εξηγούν οι αναλυτές, ο χώρος εργασίας διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων, τόσο όσον αφορά στην ποιότητα του χώρου όσο και στην τοποθεσία. Τους τελευταίους 12 μήνες, καταγράφεται άνοδος στις τιμές στη Μαδρίτη (+12%), την Βαρσοβία (11%), το Άμστερνταμ (+10%), το κεντρικό Παρίσι και το κεντρικό Λονδίνο (+7%). Στην Αθήνα τα ενοίκια για προνομιακές τοποθεσίες κυμαίνονται σε υψηλά  επίπεδα στα €372 ανά τετραγωνικό μέτρο το μήνα, ωστόσο καταγράφουν μια τάση σταθεροποίησης. 

Σε μεγάλους γραφειακούς χώρους άνω των 1.000 τετραγωνικών μέτρων οι τιμές τόσο στο κέντρο όσο και στα βόρεια προάστια κυμαίνονται ξεπερνούν τα €30 το τ.μ., ενώ χαμηλότερα είναι τα ενοίκια στα Νότια Προάστια, όπου ωστόσο αυξάνεται το γραφειακό απόθεμα με νέες αναπτύξεις.

Οπως εξηγούν οι παράγοντες της αγοράς οι σύγχρονοι χώροι γραφείων κινούνται προς την κατεύθυνση των μικτών αναπτύξεων, ενσωματώνοντας πρόσθετες ανέσεις για τους τελικούς χρήστες (F&B, γυμναστήρια). Παράλληλα, καταγράφεται έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για υφιστάμενα κτίρια με στόχευση την ανακατασκευή, σε συνάρτηση με τη βιώσιμη ανάπτυξη.