Σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg το κόστος των κατοικιών εκτοξεύεται στα ύψη, ενώ η ολιγωρία με την γραφειοκρατία και οι ολοένα και πιο αυστηροί κανονισμοί στην ενεργειακή απόδοση, επιδεινώνουν την κατάσταση. Η προσπάθεια πολλών ανθρώπων να αποκτήσουν τη δική τους κατοικία δείχνει ότι η αγορά κατοικίας στην Ευρώπη, βρίσκεται υπό κατάρρευση.
Σύμφωνα με το Bloomberg οι χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο είναι από τις πιο πλούσιες. Οι νέες οικοδομικές άδειες στη Γερμανία μειώθηκαν περισσότερο από 27% το α’ εξάμηνο. Οι άδειες στη Γαλλία μειώθηκαν κατά 28% έως τον Ιούλιο, ενώ η κατασκευή κατοικιών στο Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να μειωθεί περισσότερο από 25% μέσα στο 2023.
Στη Γερμανία, η προσιτή στέγαση ήταν μια από τις βασικές δεσμεύσεις που ανέλαβε ο συνασπισμός του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς όταν ανέλαβε την εξουσία το 2021, αλλά οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτύχει τον στόχο της να προσθέτει 400.000 νέες κατοικίες ετησίως μέχρι το 2026 το νωρίτερο. «Το να διασφαλίσει ότι οι πολίτες έχουν ένα μέρος για να ζήσουν είναι ένα από τα πιο ουσιαστικά καθήκοντα του κράτους», δήλωσε ο Kolja Müller, συνεπικεφαλής του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος του Σόλτς στη Φρανκφούρτη. «Σαφώς αποτυγχάνει».
Η Vonovia SE, η μεγαλύτερη ιδιοκτήτρια κατοικιών της Γερμανίας, εφέτος έβαλε στο ράφι όλες τις νέες κατασκευές επ' αόριστον. Την ίδια στιγμή, η Σουηδία περνά τη χειρότερη ύφεση από την κρίση της δεκαετίας του 1990, με τους συντελεστές δόμησης λιγότερο από το 1/3 αυτού που κρίνεται απαραίτητο για να συμβαδίσει με τη ζήτηση. Επισημαίνεται ότι η Σουηδία έχει μια συνταγματική δέσμευση να παρέχει οικονομικά προσιτή στέγαση, όμως, η προσφορά διαμερισμάτων προς ενοικίαση δεν συμβαδίζει με τη ζήτηση εδώ και δεκαετίες, ανεβάζοντας τις τιμές των κατοικιών στα ύψη και αναγκάζοντας τους ανθρώπους να ζουν σε υποενοικιάσεις στη μαύρη αγορά. Η ύφεση επηρεάζει μονοκατοικίες – όπως αυτή που σχεδίαζε το ζευγάρι στο Ντίσελντορφ- καθώς και μεγάλα έργα στέγασης.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οικοδόμηση έχασε τον στόχο των 300.000 κατοικιών ετησίως που είχε τεθεί από την κυβερνώσα συντηρητική κυβέρνηση το 2019.
Η στάση απέναντι στους μετανάστες θα μπορούσε επίσης να επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση. Στο Lörrach – μια πόλη στη νότια Γερμανία – αρκετές δεκάδες ένοικοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν νωρίτερα μέσα στη χρονιά προκειμένου να κάνουν χώρο για τους πρόσφυγες. «Εάν δεν μπορέσουμε να λύσουμε την στεγαστική κρίση, θα είναι μια πραγματική απειλή για τη δημοκρατία μας», είπε ο Müller ο οποίος αποδίδει την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος – του δεύτερου ισχυρότερου κόμματος στις δημοσκοπήσεις – εν μέρει στις εντάσεις για τη στέγαση.
Στην Πορτογαλία εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις, που δείχνουν πόσο δύσκολο είναι να διορθωθεί το πρόβλημα, ενώ οι πρωτοβουλίες για να προσελκύσουν επενδυτές – όπως το πρόγραμμα χρυσής βίζας της Πορτογαλίας – έχουν προκαλέσει άνοδο των τιμών των κατοικιών.
Οι προσπάθειες για την κατασκευή οικονομικών κατοικιών, πηγάζουν τελικά από την κακή κυβερνητική πολιτική. Η στέγαση βρίσκεται κάπου μεταξύ ενός περιουσιακού στοιχείου που βασίζεται στην αγορά και ενός ρυθμιζόμενου δημόσιου αγαθού, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Η αγορά κατοικίας στην Ελλάδα
Σημαντική άνοδος των ενοικίων και σοβαρές ελλείψεις σε οικογενειακές κατοικίες είναι η εικόνα της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα. Οι πολιτικές της «χρυσής βίζας» και των φοροελαφρύνσεων σε αλλοδαπούς έδωσαν, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ώθηση στο "μαύρο χρήμα" αλλοιώνοντας το εγχώριο real estate.
Η σημαντική αύξηση του κόστους ζωής, οι χαμηλοί μισθοί έχουν λειτουργήσει αποτρεπτικά στην αγορά κατοικίας, έχουν οδηγήσει στην αύξηση των τιμών των ενοικίων. Η αύξηση των ενοικίων δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να θεωρείται αρκετά ελκυστική η επένδυση μεγάλων κεφαλαίων στην αγορά κατοικιών, με αποτέλεσμα οι τιμές αγοράς να αυξάνονται περαιτέρω.
Παράλληλα, η άνοδος της εν λόγω αγοράς, μαζί με το πρόγραμμα Golden Visa το οποίο θεσπίστηκε στην Ελλάδα το 2013, αλλά και την δυνατότητα εκμετάλλευσης μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων στο πλαίσιο της οικονομίας διαμοιρασμού, συνέβαλαν στις αυξημένες εισροές ξένων κεφαλαίων, με κατεύθυνση την αγορά κατοικίας.
Η ισχυρή δυναμική της αγοράς ακινήτων αντανακλάται στην έντονη άνοδο των επενδύσεων σε κατοικίες, το πρώτο εξάμηνο του έτους, κατά 46,8% σε ετήσια βάση, έναντι ηπιότερης ανόδου κατά 16,4%, το πρώτο εξάμηνο του 2022. Επιπλέον, το πρώτο πεντάμηνο του έτους, οι οικοδομικές άδειες αυξήθηκαν κατά 11,5% (έναντι 1%, το πρώτο πεντάμηνο του 2022), ενώ ο δείκτης παραγωγής στις κατασκευές αυξήθηκε κατά 16,8%, το πρώτο εξάμηνο του 2023 (Α’ εξάμηνο 2022: 20,8%).
