Οι εγχώριες εταιρίες αξιοποίησης ακινήτων συνεχίζουν να παραδίδουν μοντέρνους χώρους Α κατηγορίας στην πλειονότητά τους με "πράσινες" πιστοποιήσεις την ώρα που οι περισσότερες εταιρίες υιοθετούν υβριδική εργασία ή φέρνουν τους υπαλλήλους τους πίσω στο φυσικό χώρο των γραφείων.
Μάλιστα σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της εταιρείας ΔΑΝΟΣ – Σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE η ζήτηση για τέτοιους χώρους παραμένει αρκετά ισχυρή. Ο εν λόγω κλάδος του real estate διατηρεί αισιόδοξες προβλέψεις για τα επόμενα πέντε χρόνια, λόγω της αναπτυσσόμενης εθνικής οικονομίας και της εισροής νέων επενδυτών που αναζητούν περιουσιακά στοιχεία που πληρούν τα κριτήρια ESG.
Η παρατεταμένη οικονομική κρίση κατά την περίοδο 2008-2017, αναφέρουν οι αναλυτές, σε συνδυασμό με την υγειονομική κρίση του 2020, έχουν αφήσει στην αγορά μια ανεκπλήρωτη ζήτηση για σύγχρονα, ενεργειακά αποδοτικά κτίρια γραφείων. Αυτό οφείλεται στο μειωμένο απόθεμα τέτοιων χώρων, ενώ η ζήτηση για παλαιότερους χώρους γραφείων συνεχίζει να ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την τοποθεσία τους.
Η Αθήνα παραμένει μια από τις πιο προσιτές πρωτεύουσες στην Ευρώπη για ενοικίαση σύγχρονων χώρων γραφείων. Αυτή η οικονομική προσιτότητα, σε συνδυασμό με σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη νέων, κυρίως πράσινων κτιρίων γραφείων και την αναβάθμιση τμημάτων του υπάρχοντος αποθέματος, δημιουργεί σημαντικές προσδοκίες για την προσέλκυση ξένων εταιρειών να εγκαταστήσουν τα κεντρικά γραφεία τους στην πόλη.
Μεγαλώνει το "πράσινο" απόθεμα στην Αθήνα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Δανός, το 75% των συμβολαίων ενοικίασης αφορά σε κτίρια υψηλής ποιότητας, που συνήθως προσφέρουν ποιοτικές εγκαταστάσεις και υψηλή ενεργειακή απόδοση.
Μέχρι το τέλος του 2024 υπολογίζεται ότι θα προστεθούν επιπλέον 125.000 τ.μ. στο υπάρχον πράσινο απόθεμα και μέχρι το τέλος του 2026 προβλέπεται ότι θα έχουν αναπτυχθεί επιπλέον 210.000 τ.μ.
Ο όγκος επενδύσεων στον κλάδο διαμορφώθηκε στα €58 εκατ. το α' τρίμηνο του 2024, με μόνο μία συναλλαγή που αφορούσε σε θεσμικό επενδυτή, επιφυλακτική προσέγγισή τους λόγω των υψηλών επιτοκίων. Οι περισσότερες συναλλαγές αφορούσαν σκοπούς αυτοαπασχόλησης. Αξιοσημείωτες συναλλαγές ήταν η πώληση του Cecil στο κέντρο της Κηφισιάς στη Ναυτιλιακή Εταιρεία Λασκαρίδη, η απόκτηση κτιρίου γραφείων 1.681 τμ στην οδό Ηρακλείτου 7 από την Trastor και η αγορά οικοπέδου από την Prodea REIC στο Μαρούσι.
Οι αποδόσεις σε προνομιακούς δρόμους διαμορφώθηκαν σε 5,7% με 6,5% ενώ για δευτερεύουσες οδούς σε 8% με 8,5%.
Προνομιακός προορισμός η Θεσ/νίκη
Σε ανοδική τροχιά παραμένει ο τομέας των γραφείων και στη Θεσσαλονίκη με μεγάλα έργα να αλλάζουν σε μεγάλο βαθμό την εικόνα της πόλης. Η ζήτηση για ποιοτικούς χώρους συνεχώς αυξάνεται τόσο από εγχώριες όσο και από διεθνείς εταιρίες όπως οι Pfizer, Deloitte και Chubb.
Κοντά στο κέντρο της πόλης, στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης στην οδό 26ης Οκτωβρίου, ένα νέο έργο των Dimand/Prodea ΑΕΕΑΠ πρόκειται να ανοίξει τις πόρτες του τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το έργο HUB 26 περιλαμβάνει τέσσερα κτίρια με κοινό υπόγειο πάρκινγκ δύο επιπέδων και βοηθητικούς χώρους, που καλύπτουν συνολική έκταση περίπου 31.000 τ.μ. Η συνολική επένδυση για το έργο αυτό είναι περίπου €35 εκατ.
Η Dimand και η Black Sea Trade υπέγραψαν σύμβαση για την πώληση του κτιρίου γραφείων Citrus. Αυτό το βιοκλιματικό κτίριο γραφείων, το οποίο θα εκτείνεται περίπου 5.170 τ.μ. και θα έχει πιστοποίηση LEED Gold, θα κατασκευαστεί δίπλα στο HUB 26. Θα περιλαμβάνει χώρους γραφείων, αίθουσες συνεδριάσεων και αίθουσα εκδηλώσεων, συνολικής επένδυσης περίπου €16 εκατ.
Παράλληλα, και πάλι η εταιρεία με επικεφαλής τον κ. Δημήτρη Ανδριόπουλο σε συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς προχωρά την ανάπλαση του ακινήτου FIX. Έχουν συμφωνήσει σε ομολογιακό δάνειο €100 εκατ. για αυτό το έργο των €160 εκατ. το οποίο θα καλύπτει περίπου 50.000 τ.μ. Η ανάπλαση θα μετατρέψει το ακίνητο σε χώρο μικτής χρήσης που θα περιλαμβάνει ξενοδοχεία, κατοικίες, γραφεία, πολιτιστικούς χώρους, αθλητικές εγκαταστάσεις, εστιατόρια και εμπορικά καταστήματα. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός 3-4 ετών, ξεκινώντας από τις αρχές του 2025. Επιπλέον, στο κοντινό Atrina Center, η Kuehne Nagel έχει μισθώσει περίπου 3.500 τ.μ.
Στην ανατολική πλευρά της πόλης, κατά μήκος της Λεωφόρου Γεωργικής Σχολής, η Epsilon Net αγόρασε ένα κτίριο 7.200 τμ, το οποίο θα ανακαινιστεί πλήρως για να στεγάσει τις κεντρικές υπηρεσίες του Ομίλου.
Ενα ακόμη σημαντικό έργο βρίσκεται σε εξέλιξη στην Θέρμη. Ειδικότερα, η Thermi Real Estate AE απέκτησε σημαντικά περιουσιακά στοιχεία από την Piraeus Real Estate, που περιλαμβάνει δύο κτίρια συνολικής επιφάνειας 14.000 τμ σε οικόπεδο 12.000 τμ εντός του Δήμος Θέρμης. Κάθε κτίριο έχει τρεις ορόφους και δύο υπόγεια που προορίζονται για θέσεις στάθμευσης. Η ανακαίνιση είναι αναμένεται να ολοκληρωθεί κάποια στιγμή στο πρώτο εξάμηνο του 2025.
Τέλος, σύμφωνα με την Danos η IWG επιδιώκει επίσης να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στη Θεσσαλονίκη, ιδιαίτερα στην ανατολική πλευρά της πόλης, λόγω της μεγάλης ζήτησης για ευέλικτους χώρους συνεργασίας.
