Η ύφεση επηρεάζει όλες τις αγορές
Καθώς η οικονομία της Ευρώπης προετοιμάζεται για την επερχόμενη ύφεση, ο έλεγχος του κόστους θα γίνει μείζον θέμα που θα επηρεάσει τους μισθωτές καθ' όλη τη διάρκεια του 2023.
Η μείωση του κόστους έχει επιπλέον ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των προσλήψεων, γεγονός που οδηγεί στη μείωση του απαιτούμενου γραφειακού χώρου πολλών μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι ενοικιαστές θα εξακολουθούν να ανταγωνίζονται για το γραφειακό χώρο της υψηλότερης ποιότητας, ο οποίος θα ακολουθεί τις στρατηγικές ESG, οδηγώντας στο άνοιγμα της διαφοράς στο κόστος ενοικίου μεταξύ των χώρων Α κατηγορίας και των υπολοίπων.
Όσον αφορά την κατοικία, ολοένα και περισσότεροι νεαροί επιστρέφουν στα πατρικά τους, με σκοπό το περιορισμό των εξόδων τους, αλλά, παρόλα αυτά, η έλλειψη οικονομικά προσιτών ενοικιαζόμενων σπιτιών στις μεγάλες πόλεις δεν αναμένεται να εξαφανιστεί λόγω της αύξησης του αστικού πληθυσμού.
Από την πλευρά των καταναλωτών, τα πραγματικά εισοδήματα έχουν μειωθεί λόγω του υψηλότερου πληθωρισμού, ο οποίος αρχίζει να συμπιέζει την αγοραστική τους δύναμη. Το λιανικό εμπόριο ειδών πρώτης ανάγκης θα παραμείνει πιο ανθεκτικό, αλλά το ασθενέστερο καταναλωτικό συναίσθημα αναμένεται να επηρεάσει τις άλλες αγορές, όπως οικιακά είδη/συσκευές και τα μη βασικά αγαθά, όπως ρούχα και υποδήματα. Αυτό θα δημιουργήσει μια αύξηση στο απόθεμα που θα δημιουργήσει ζήτηση για επιπλέον χώρο logistics.
Η ζήτηση για αποθηκευτικούς χώρους θα συνεχίσει να ξεπερνά την προσφορά και, δεδομένης της έλλειψης νέων αναπτύξεων, τα ενοίκια των χώρων θα παραμείνουν υψηλά.
Η ενέργεια αλλάζει τις ισορροπίες
Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ανέδειξε τη σχετικά υψηλή ενεργειακή εξάρτηση στην Ευρώπη, η οποία συνδυάζεται με την ταχεία αύξηση των τιμών της ενέργειας και του φυσικού αερίου, γεγονός που ανάγκασε πολλές κυβερνήσεις να παρέμβουν με προγράμματα στήριξης και επιδοτήσεις για να περιορίσουν τις τιμές της ενέργειας και του φυσικού αερίου.
Ως αποτέλεσμα, η ενεργειακή εξάρτηση σε συνδυασμό με το αυξανόμενο κόστος ανάγκασαν τις χώρες να αυξήσουν τα αποθέματά τους σε φυσικό αέριο, την ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση.
Η κατάσταση αυτή έχει ωθήσει όλους τους κλάδους, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων, να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και να αυξήσουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όταν είναι δυνατόν, επιτρέποντας έτσι μια ταχύτερη μετάβαση προς την βιωσιμότητα. Εντούτοις, η διακοπή των κρατικών επιδοτήσεων στο μέλλον θα προκαλέσει αναμφίβολα νέα διαταραχή στην αγορά.
Είναι ασφαλές να πούμε ότι το 2023 πρόκειται να γίνει μια κρίσιμη χρονιά όσον αφορά τον τομέα της ενέργειας και των ακινήτων. Οι αυξημένες τιμές και οι περιορισμοί της ικανότητας των δικτύων θα συνεχίσουν να αποτελούν πρόκληση για όλους τους τομείς και τις χώρες, ειδικά αυτούς που εξαρτώνται περισσότερο από την κατανάλωση ενέργειας, όπως τα data centers και τη Γερμανία. Ενώ οι οικονομίες με περισσότερες ανανεώσιμες και ανεξάρτητες πηγές ενέργειας, όπως οι σκανδιναβικές χώρες και οι χώρες που εξαρτώνται λιγότερο από το ρωσικό αέριο, όπως οι χώρες της Νότιας Ευρώπης, θα αντιμετωπίσουν λιγότερες δυσκολίες.
Η εν λόγω δυναμική έχει την ικανότητα να ανατρέψει την εικόνα της ευρωπαϊκής επενδυτικής αγοράς και να αλλάξει τον προορισμό των επενδυτικών εισροών. Ορισμένες βασικές χώρες, που θεωρούνται πάγια ασφαλείς ευρωπαϊκές επιλογές, πιθανότατα θα χάσουν το ενδιαφέρον ενός αριθμού επενδυτών.
Εδραιώνεται η παρουσία των στρατηγικών ESG
Το ESG θα αποκτά ολοένα μεγαλύτερη σημασία κατά τη διάρκεια του 2023, με κέντρο τις εκπομπές άνθρακα, την προμήθεια υλικών και τον κύκλο ζωής τους, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο τα εμπορικά κτίρια επηρεάζουν το περιβάλλον, και την εφαρμογή των νέων ρυθμιστικών πλαισίων.
Για τους επενδυτές, αυτό αποτελεί μέρος της διαδικασίας ανάλυσης και λήψης αποφάσεων, με ένα ευρύ φάσμα κριτηρίων που ενσωματώνονται στις βασικές αξιολογήσεις. Για τους μισθωτές, σημαίνει υπογραφή συμβάσεων μίσθωσης για κτίρια με τα υψηλότερα περιβαλλοντικά διαπιστευτήρια, με σκοπό την ικανοποίηση της ζήτησης και των εταιρικών στρατηγικών ESG.
Επιπλέον, η αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου και οι υποχρεωτικές δημοσιοποίησεις στοιχέιων, αυξάνουν τον κίνδυνο που σχετίζεται με την απαξίωση περιουσιακών στοιχείων στα χαρτοφυλάκια ακινήτων, και η «πράσινη χρηματοδότηση» γίνεται ολοένα και πιο σημαντική για την αναβάθμιση κτιρίων. Οι χρηματοοικονομικές στρατηγικές και ο μειωμένος κίνδυνος που σχετίζεται με επενδύσεις που εν μέρει διαμορφώνονται γύρω από τις αρχές ESG παρέχουν μια ευκαιρία για αυξημένες ευκαιρίες χρηματοδότησης, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να συνδέουν το κόστος δανεισμού με συγκεκριμένους στόχους βιωσιμότητας, σε επίπεδο εταιρείας.
Η συζήτηση για την ανακατασκευή έναντι της ανακαίνισης είναι πιθανό να είναι βασικό θέμα το 2023, καθώς υπάρχει μια επιλογή μεταξύ της απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα υφιστάμενων περιουσιακών στοιχείων και της κατεδάφισης και της ανοικοδόμησης νέων περιουσιακών στοιχείων. Και αυτό γιατί ο επαναπροσδιορισμός και η ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων για την επίτευξη ενεργειακών στόχων μπορεί να μειώσει σημαντικά τις ενσωματωμένες εκπομπές άνθρακα, σε σύγκριση με τις νέες κατασκευαστικές διαδικασίες.
Πηγή: Savills
