Επαναφέροντας την
κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο του προτεινόμενου σχεδίου, η Επιτροπή εξαλείφει τις
αμφιβολίες που αρχικά δημιουργήθηκαν, αναφορικά με τη χρήση λιγότερο θεμιτών μέσω
για τον τερματισμό της εξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, όπως
η επιστροφή στο λιγνίτη ή η αύξηση χρήσης πυρηνικής ενέργειας.
Η πρόταση της Επιτροπής
Για την επίτευξη του REPowerEU, υπολογίζεται ότι επιπλέον € 210 δισ. θα πρέπει να κατευθυνθούν στις δράσεις του εν λόγω σχεδίου μέχρι το 2027. Στο επίκεντρο της δράσης βρίσκεται η εξοικονόμηση ενέργειας και τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης, τόσο μέσω σχετικών αναβαθμίσεων του κτιριακού αποθέματος και των μηχανισμών θέρμανσης, όσο και μέσα από την προώθηση αλλαγών στην καταναλωτική συμπεριφορά της ενέργειας, σε νοικοκυριά και στη βιομηχανία.
Επιπλέον, τα
κράτη μέλη παρακινούνται να χρησιμοποιούν φορολογικά μέτρα ενθάρρυνσης της εξοικονόμησης ενέργειας, μέσω της μείωσης
του συντελεστή ΦΠΑ στα ενεργειακά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης, στην
ενεργειακά αποδοτική μόνωση κτιρίων και στις ενεργειακά αποδοτικές συσκευές και
προϊόντα.
Φυσικά, ειδική
μνεία γίνεται στην προώθηση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μια προϋπάρχουσα
πολιτική που αποκτά νέα, ενισχυμένη θέση στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Συγκεκριμένα,
οι προτάσεις της Επιτροπής περιλαμβάνουν:
- Ειδική στρατηγική της ΕΕ για τον διπλασιασμό της ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2025
- Πρωτοβουλία ηλιακών στεγών με σταδιακή θέσπιση νομικής υποχρέωσης εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών σε νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια και νέα κτίρια κατοικίας.
- Διπλασιασμός του ρυθμού εγκατάστασης αντλιών θερμότητας και μέτρα για την ενσωμάτωση της γεωθερμικής και της ηλιακής θερμικής ενέργειας σε κτίρια.
- Σύσταση της Επιτροπής για τη βελτίωση της αργής και πολύπλοκης αδειοδότησης για μεγάλα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Καθορισμός στόχου παραγωγής και εισαγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου, με σκοπό την αντικατάσταση του φυσικού αερίου, του γαιάνθρακα και του πετρελαίου σε βιομηχανίες και τομείς μεταφορών με έντονη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
- Σχέδιο δράσης για την αύξηση παραγωγής βιομεθανίου και την ενσωμάτωσή του στη βιομηχανία.
Επιπροσθέτως, σημασία
προσδίδεται στη διαφοροποίηση του εφοδιασμού αερίου, LNG και υδρογόνου, καθώς και στην ενίσχυση και διατήρηση
μιας νέας εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής, η οποία θα στηρίζει την
παγκόσμια πράσινη και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Η μείωση της χρήσης ορυκτών
καυσίμων στη βιομηχανία και στις μεταφορές αποτελεί επίσης έναν από τους πυλώνες
για την επίτευξη της απεξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Χρηματοδότηση
Οι πόροι για την επίτευξη
του REPowerEU αποτέλεσαν
ένα επιπλέον θέμα συζήτησης στις αρχές Μαρτίου. Επί της παρούσης, η πρόταση της
Επιτροπής βασίζεται κυρίως σε ανακατανομή υπαρχόντων πόρων, μέσα από προτεινόμενες
στοχευμένες τροποποιήσεις του κανονισμού του RRF, την αύξηση της χρηματοδότησης συγκεκριμένων
ταμείων, αλλά και την τροποποίηση των εθνικών ΣΑΑ.
Πιο αναλυτικά:
- € 225 δισ. είναι ήδη διαθέσιμα σε δάνεια στο πλαίσιο του RRF, ενώ το σχέδιο περιλαμβάνει νομοθεσία και καθοδήγηση προς τα κράτη μέλη, ώστε να τροποποιήσουν και να συμπληρώσουν τα εθνικά Σχέδα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στο πλαίσιο του REPowerEU.
- Αύξηση του χρηματοδοτικού κονδυλίου του RRF κατά 20 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από την πώληση των δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ.
- Επιπλέον 26,9 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής μπορούν να διατεθούν σε εθελοντικές μεταφορές προς τον RRF, σε συνδυασμό με άλλα 7,5 δισ. ευρώ από την κοινή γεωργική πολιτική.
- Η Επιτροπή θα διπλασιάσει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για την πρόσκληση υποβολής προτάσεων μεγάλης κλίμακας του 2022 για το Ταμείο Καινοτομίας σε €3 δισ.
- Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα στηρίξει αυτό το εγχείρημα, ενώ η Επιτροπή προκήρυξε προ ολίγων ημερών νέα πρόσκληση υποβολής προτάσεων με προϋπολογισμό 800 εκατ. ευρώ.
- Επιπλέον ενίσχυση προτείνει η Επιτροπή μέσω Εθνικών και Ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, Εθνικών δημοσιονομικών μέτρων, προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς και μέσω της συμβολής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας επενδύσεων.
Δεδομένης της έκτακτης
φύσεως του REPowerEU και
της επιτακτικής ανάγκης για την ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία -η
οποία υπολογίζεται ότι κοστίζει στους Ευρωπαίους πολίτες € 100 δισ. ετησίως- η
ανακατανομή πόρων ήταν η προφανής και λογική λύση για την επίτευξη του σχεδίου,
τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Το θετικό είναι ότι η δράση για το κλίμα, η οποία
πρωτοστατούσε στα χρηματοδοτικά σχέδια της ΕΕ ούτως ή άλλως, κινείται προς την ίδια
κατεύθυνση με το νέο στόχο της Επιτροπής, τόσο μέσω του RRF όσο και μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης
συμφωνίας.
Παράλληλα, τα
κτίρια και οι υποδομές παραμένουν στο επίκεντρο της προσπάθειας βελτίωσης της ενεργειακής
απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας, ενώ είναι βέβαιο πως θα αποτελέσουν
αντικείμενο σημαντικής χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού
Πλαισίου της ΕΕ.
