"Καμπανάκι" από ΣΑΤΕ για διάλυση συμβάσεων δημοσίων έργων

Ο ΣΑΤΕ, εκπροσωπεί την μεγάλη πλειοψηφία των Τεχνικών Εταιρειών της χώρας, έχοντας εγγεγραμμένα και ενεργά Μέλη πάνω από 500 εταιρείες όλων των τάξεων (από 7η έως Α1), Τεχνικές Εταιρείες που εκτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των έργων υποδομής της χώρας.

Για το θέμα πέρα από το Σύνδεσμο Τεχνικών Εταιρειών έχουν κινητοποιηθεί όλοι οι θεσμικοί εκπροσώποι Αναθετουσών Αρχών, που εμπλέκονται στην παραγωγή δημοσίων έργων (ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων) και ΕΝΠΕ (Ένωση Περιφερειών Ελλάδας)) αλλά και η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος) (Απόφαση της ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ του Τ.Ε.Ε./τακτική συνεδρίαση 2.4.2022), διαπίστωση την οποία επιβεβαιώνει και το υπ’ αριθμ. 2040/13.4.2022 έγγραφο της ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων).

Ο Σύνδεσμος έχει απευθυνθεί στον Πρωθυπουργό της χώρας ήδη από τον Οκτώβριο του 2020 επισημαίνοντας την αναγκαιότητα δράσεων στον τομέα παραγωγής δημοσίων έργων με προτεραιότητα στην σύσταση και λειτουργία του Ενιαίου Συστήματος Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών και Τεχνικών Προδιαγραφών, και την λειτουργία σύγχρονου Παρατηρητηρίου Τιμών σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα

Εδώ και ενάμιση χρόνο – όταν, δηλαδή, φάνηκαν και οι πρώτες σοβαρές ενδείξεις  έχει αναδείξει το μεγάλο πρόβλημα των αυξήσεων των τιμών στα ενσωματούμενα υλικά και υπηρεσίες στα τεχνικά έργα - με επιστολές, συνεντεύξεις και αρθρογραφία, ενώ έχει συνδιαμορφώσει και συνυπογράψει κοινή επιστολή όλων των Εργοληπτικών Οργανώσεων, προ ενός έτους με θέμα κοινό αίτημα των Ε.Ο. για ορισμό συντελεστών αναθεώρησης.

Καθυστερημένη και ελλειπής η αντίδραση του υπουργείου 

Σύμφωνα με τον ΣΑΤΕ το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε όλο αυτό το διάστημα εξέδωσε ορισμένους – λίγους - συντελεστές αναθεώρησης για εργασίες που εκτελέστηκαν τα τρία τρίμηνα του 2021, οι οποίοι όμως σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις διαπιστωμένες αυξήσεις τιμών, λόγω της απαρχαιωμένης ανάλυσης τιμών (τελευταία τροποποίηση ανάλυσης το 1974).

Καθυστερημένα -13 μήνες μετά την θέσπιση της σχετικής πρόβλεψης - συνυπέγραψε ΚΥΑ για το Ενιαίο Σύστημα Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών και Τεχνικών Προδιαγραφών, η οποία όμως για να λειτουργήσει θα χρειαστεί να υπογραφούν νέες αποφάσεις και να υλοποιηθούν νέες ενέργειες, με άγνωστο χρονικό ορίζοντα.

Πέραν τούτων δεν προχώρησε σε καμία άλλη ενέργεια που ο ΣΑΤΕ αλλά και άλλες Εργοληπτικές Οργανώσεις έχουν προτείνει ως άμεσης απόδοσης, δεν έχει δώσει εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες προς τις υπηρεσίες του αλλά και στις υπόλοιπες Αναθέτουσες Αρχές για την αντιμετώπιση των ακραίων αυτών ανατιμήσεων στις τιμές των υλικών, και δεν έχει λάβει καμία δέσμευση για ταχεία νομοθετική παρέμβαση εξεύρεσης λύσης με στόχο την υλοποίηση των συμβάσεων δημοσίων έργων που το Κράτος, σε όλες τις εκφάνσεις του, έχει υπογράψει.

Τέλος έχει καθυστερήσει σημαντικά (3 χρόνια) την ενεργοποίηση του Π.Δ.71 / 2019 που αφορά στα πολύ σημαντικά ζητήματα λειτουργίας του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων.

Τι ζητούν οι τεχνικές εταιρείες

• Αναγνώριση από το Υπουργείο ότι έχει επέλθει ριζική ανατροπή της οικονομικής ισορροπίας των συμβάσεων δημοσίων έργων λόγω απρόβλεπτων συνθηκών, όπως η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνεχιζόμενες συνέπειες του COVID-19, τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
• Υιοθέτηση νέων αναλύσεων τιμών εργασιών που να ανταποκρίνονται στον σύγχρονο τρόπο κατασκευής και εκτέλεσης έργων.
• Νομοθετική ρύθμιση για την παράταση των τμηματικών και συνολικών προθεσμιών.
• Ταχεία ανάληψη ουσιαστικών δράσεων από το Υπουργείο, δράσεις που θα καλύπτουν τα έργα κάθε προϋπολογισμού, τύπου δημοπράτησης και τρόπου πληρωμής (π.χ. κατ’ αποκοπή) - ιδιαίτερα δε για τα εκτελούμενα έργα των Δήμων και Περιφερειών που έχουν αναληφθεί με μεγάλες εκπτώσεις, εξ’ αιτίας του γεγονότος ότι διαχρονικά η Πολιτεία δεν έχει υιοθετήσει καμία πρόταση των Εργοληπτικών Οργανώσεων που θα οδηγούσε στην επικράτηση υγιών συνθηκών ανταγωνισμού.
•  Άμεση αξιοποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, σύμφωνα και με την πρόσφατη παρέμβαση της ΕΑΑΔΗΣΥ (2040/13.4.2022) που ανέδειξε όλα όσα υποστήριζαν ο ΣΑΤΕ και άλλες Ε.Ο. και το Υπουργείο δεν έχει υιοθετήσει.
• Απολογιστική πληρωμή (για όσο καιρό διαρκούν οι ανώμαλες συνθήκες), της προμήθειας των κρίσιμων και υποκειμένων σε σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές τους υλικών: άσφαλτος, χάλυβας οπλισμού, και γενικότερα παράγωγα του σιδήρου (όπως χαλυβδοσωλήνες κ.α.), πετρέλαιο και παράγωγα πετρελαίου (PVC, πολυαιθυλένιο κλπ), χαλκός και αλουμίνιο, όπως έχει ήδη εφαρμοσθεί στο παρελθόν για την άσφαλτο.
• Θέσπιση πλαισίου επαναδιαπραγμάτευσης των όρων όλων των εν εξελίξει και υπό υπογραφή δημοσίων συμβάσεων έργων ώστε να γίνει με αντικειμενικά κριτήρια διαχωρισμός τους σε όσες μπορούν να συνεχιστούν και σε όσες δεν μπορούν και πρέπει να διαλυθούν. Διαμόρφωση σχετικών κατευθύνσεων προς τις Αναθέτουσες Αρχές.
• Πλήρη επανεργοποίηση της αυτόματης αναθεώρησης και των προβλέψεων του άρθρου 153 του Ν.4412/2016 και άμεση έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για όλα τα άρθρα τιμολογίων.
• Επικαιροποίηση των προϋπολογισμών μελετών όλων των υπό δημοπράτηση έργων, ώστε να συμβαδίζουν με την οικονομική συγκυρία.