Τα παραπάνω επισημαίνει ο καθηγητής στο Τμήμα Διοίκησης Εφοδιαστικής Αλυσίδας/Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας, Δρ. Δημήτρης Φωλίνας, σε έρευνα που διενήργησαν από κοινού η Ελληνική Εταιρεία Logistics Βόρειας Ελλάδας (ΕΕLBΕ) και το ΔΙΠΑΕ για τις 3PL Επιχειρήσεις και τον ψηφιακό μετασχηματισμό (δηλαδή, τα logistics τρίτων, που αφορούν τη μακροπρόθεσμη δέσμευση ενός οργανισμού για την εξωτερική ανάθεση της διανομής των υπηρεσιών του σε τρίτες επιχειρήσεις εφοδιαστικής).
Η έρευνα διενεργήθηκε στο διάστημα Δεκεμβρίου 2024 - Ιανουαρίου 2025 και παρουσιάστηκε εκ νέου, σήμερα, σε σχετική εκδήλωση που διοργανώθηκε στο πλαίσιο των συνεδρίων LOGI.C στη 2η Έκθεση LOGISTICS & TRANSPORTS, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη (10-12/4/2025), ταυτόχρονα με τη Freskon.
Η πρωτοβουλία για τη διενέργεια της εν λόγω έρευνας αναλήφθηκε εξαιτίας της διαπίστωσης της ΕΕLΒΕ για σημάδια ψηφιακού ελλείμματος του κλάδου στην περιοχή, αλλά και με στόχο να διερευνηθεί η σύνδεση μεταξύ του ψηφιακού μετασχηματισμού και των δεικτών βιωσιμότητας (περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική).
Στα κύρια συμπεράσματα της έρευνας, συμπεριλαμβάνεται το ότι οι ελληνικές εταιρείες 3PL αναγνωρίζουν σε μεγάλο βαθμό τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά τις ελλείψεις δεξιοτήτων και τους οικονομικούς πόρους. Έτσι, ενώ αναγνωρίζουν ότι υπάρχει βασική τεχνολογική υποδομή, σημειώνουν ότι η υιοθέτηση πιο προηγμένων ψηφιακών λύσεων είναι ακόμη περιορισμένη.
Από την έρευνα προκύπτει ότι υπάρχει έντονη ζήτηση για επιπρόσθετη και υψηλότερη κρατική στήριξη και χρηματοδότηση για τη διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού στον κλάδο, ενώ οι επιχειρηματίες δηλώνουν πως αναμένουν σημαντικά οφέλη από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της οικονομικής απόδοσης, της ικανοποίησης των πελατών και της βιωσιμότητας της εταιρείας τους.
Τα εμπόδια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Με βάση την έρευνα που παρουσιάστηκε, τα κύρια εμπόδια που εντοπίστηκαν για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των Logistics στη Βόρεια Ελλάδα είναι τα εξής: η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων από τους εργαζομένους (71%), οι περιορισμένοι χρηματοοικονομικοί πόροι για επενδύσεις (54%), τα ρυθμιστικά εμπόδια/περιορισμοί στα οικονομικά κριτήρια των επιδοτήσεων (46%), η δυσκολία στην εύρεση κατάλληλων ψηφιακών λύσεων (46%), η αντίδραση των εργαζομένων σε ψηφιακές αλλαγές (28%), η έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού (15%). Επίσης, στο 7% ανέρχεται το ποσοστό αυτών που δεν έχουν ως προτεραιότητα στην επιχείρησή τους τις ψηφιακές αλλαγές.
Στο μεταξύ, το 92% των συμμετεχόντων στην έρευνα εκτιμά πως η πολιτεία πρέπει να διαθέσει ακόμα περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία για την υποστήριξη των επιχειρήσεων ώστε αυτές να υιοθετήσουν ψηφιακές λύσεις. Το 60% θεωρεί πως δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση και το 50% λέει ότι έχει ήδη συμμετάσχει σε ένα ή περισσότερα επιδοτούμενα αναπτυξιακά, ερευνητικά προγράμματα.
Μεγάλος... βραχνάς η έλλειψη προσωπικού
Μεγάλος «βραχνάς» των επιχειρηματιών του κλάδου στην πορεία του προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό παραμένει η έλλειψη προσωπικού και η αδυναμία προσέλκυσης και διατήρησης εξειδικευμένου προσωπικού, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έρευνα: στον ελλιπή χώρο για αποθέματα ή και αναγκαίες τροποποιήσεις στις λειτουργίες, στην έλλειψη συστημάτων λογισμικού παρακολούθησης/ δρομολόγησης, στην παλαιότητα του στόλου οχημάτων και στις διαταραχές στην αλυσίδα του εφοδιασμού.
Ειδικότερα, η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων και η μη επαρκής παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων παραμένουν σημαντικά ζητήματα για τους επιχειρηματίες του κλάδου, καθώς ένας στους δύο έχει έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων, όμως ένας στους τρεις παρακολουθεί εκπαιδευτικά προγράμματα.
Τονίζεται, δε, ότι οι προσπάθειες που καταβάλλονται για να αποκτήσει το προσωπικό τις νέες δεξιότητες που λείπουν είναι κυρίως μέσω ειδικών εκπαιδευτικών σεμιναρίων, συστημάτων μεταφοράς γνώσεων και καθοδήγησης κτλ, ωστόσο ο χρόνος στην πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα (68%) δεν ξεπερνά τις 10 άνθρωπο-ημέρες σε ετήσια βάση.
Πάντως, οι ίδιοι οι επιχειρηματίες του κλάδου προωθούν την τεχνολογική κατάρτιση και εκπαίδευση των εργαζομένων που απασχολούν, αφού -σύμφωνα με την έρευνα- ένας στους δύο θέτει υψηλή προτεραιότητα στις ψηφιακές τεχνολογίες.
Οι κυριότερες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, που εντοπίζονται σήμερα, αλλά εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να λείπουν και στο άμεσο μέλλον αφορούν τις εξής κατηγορίες: εξωτερικοί συνεργάτες για τις τεχνολογίες ψηφιακού μετασχηματισμού, υπάλληλοι γραφείου εξειδικευμένο προσωπικό πχ για λογισμικά/ δρομολόγηση), χειριστές πεδίου (αποθηκάριοι, χειριστές κλαρκ, οδηγοί για μεταφορές, διανομή), διοικητικό προσωπικό, υπάλληλοι γραφείου, γραμματεία, αναλυτές δεδομένων, ειδικοί διαχείρισης εξοπλισμού (ΙοΤ, RFID) και προσωπικό ρομποτικής.
Η αύξηση πωλήσεων, καταλυτικός παράγοντας για την ψηφιοποίηση
Οι εταιρείες που έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες ψηφιακού μετασχηματισμού μετρούν την επιτυχία τους κυρίως με βάση την αύξηση των πωλήσεων (88%), την βελτίωση της ικανοποίησης των πελατών (72%) και τη μείωση του κόστους (67%), ενώ η θετική διαφοροποίηση του δείκτη αποδοτικότητας/παραγωγικότητας, αποτελεί βασικό σημείο (61%).
Με βάση την έρευνα, τρεις στους πέντε επιχειρηματίες του κλάδου Logistics που συμμετείχαν στην έρευνα, δηλώνουν ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του θα βελτιώσει σημαντικά τους δείκτες βιωσιμότητας (περιβαλλοντική, κοινωνική, οικονομική και εταιρική διακυβέρνηση).
Οι επιχειρηματίες που συμμετείχαν στην έρευνα παρέχουν κυρίως υπηρεσίες logistics σε τρίτους, ως επί το πλείστον στον τομέα των μεταφορών - διανομής και της αποθήκευσης. Το 64% αυτών δραστηριοποιείται στον κλάδο για περισσότερα από 21 χρόνια, το 58% έχει και διεθνή παρουσία, το 70% διαθέτει ιδιόκτητους αποθηκευτικούς χώρους (κυρίως κάτω των 4.000 τ.μ.) και το 60% έχει ιδιόκτητο στόλο οχημάτων. Το 75% ανέφερε ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ, με το 40% να έχει κύκλο εργασιών από 1,5 εκατ. ευρώ έως και 15 εκατ. ευρώ. Το 34% απασχολεί λιγότερα από 10 άτομα, το 36% από 10 έως 49 άτομα, το 16% από 50 έως 99 και το 12% πάνω από 100 άτομα.
