Πάνω από €8,5 δισ. επενδύθηκαν το δεύτερο τρίμηνο του 2023 σε ακίνητα που εμπίπτουν στην κατηγορία, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα σε πολυκατοικίες, μονοκατοικίες, καθώς και φοιτητικά καταλύματα, σε σύγκριση
με τα €7,8 δισ. που επενδύθηκαν σε χώρους γραφείων.
Το χάσμα μειώνεται εδώ και αρκετό καιρό
μεταξύ επενδύσεων σε γραφεία και σε χώρους διαβίωσης, με την Γερμανία να κυριαρχεί στο μέτωπο των επενδύσεων στον τομέα, και τις συμφωνίες να συνεχίζονται παρά το δύσκολο περιβάλλον. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κατασκευή κατοικιών προς ενοικίαση
συνεχίζει να αναπτύσσεται και να διαφοροποιείται περιλαμβάνοντας πλέον την ενοικίαση ακινήτων για οικογένειες και για συγκατοίκηση.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους αναλυτές της JLL, ένας παράγοντας οφείλει να ληφθεί
υπόψη. Το γεγονός ότι τα οικιστικά ακίνητα, καταλαμβάνουν την πρώτη θέση για πρώτη φορά, έχει να κάνει
με το πόσο χαμηλά έχει πέσει η μέχρι πρότινος κορυφαία κατηγορία των γραφείων.
Οι όγκοι επενδύσεων σε γραφεία σημειώνουν μείωση 67% από έτος σε έτος, σε σύγκριση
με την πτώση 41% που καταγρέφεται στο κλάδο της διαβίωσης. Και, ενώ στα οικιστικά ακίνητα τοποθετήθηκε το μεγαλύτερο
μερίδιο επενδύσεων κατά το δεύτερο τρίμηνο με 32%, τα γραφεία υπέστησαν τη σημαντικότερή
μείωση, στο 25%.
Η τελευταία φορά που οι όγκοι επενδύσεων
τριμήνου για γραφεία ήταν τόσο χαμηλοί ήταν κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας
Χρηματοπιστωτικής Κρίσης, πριν από 15 χρόνια. Τα τελευταία 10 χρόνια, τρεις φορές ο όγκος
των τριμηνιαίων επενδύσεων σε γραφεία μειώθηκε κάτω από τα €15 δις. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, στο απόγειο της
πανδημίας του Covid,
και στη συνέχεια τα δύο πιο πρόσφατα τρίμηνα, το πρώτο και το δεύτερο του 2023.
Κατά την ίδια περίοδο, ο κλάδος της διαβίωσης ξεπέρασε 8 φορές τα €15 δισ., με τις πέντε από αυτές να έχουν καταγραφεί μετά το 4ο τρίμηνο του 2020. Και αυτό είναι μια σημαντική ένδειξη, για τον τρόπο με τον οποίο κινείται η αγορά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επενδύσεις σε χώρους γραφείων στην Ευρώπη θα ανακάμψουν, σημειώνουν οι αναλυτές, αλλά δε γνωρίζουμε σε ποιο βαθμό, ενώ οι
επενδύσεις σε χώρους διαβίωσης αναμένεται ότι θα συνεχίσουν στον ίδιο βαθμό.
Σύμφωνα με τη JLL, η
κατάσταση στην ΕΜΕΑ φαίνεται να ακολουθεί την αμερικανική πορεία. Στην
περίπτωση των ΗΠΑ, τα γραφεία ήταν ξεκάθαρα ο κυρίαρχος κλάδος κατά την
είσοδο στη Χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008, αλλά βγαίνοντας από εκείνη την
περίοδο σημαντικής οικονομικής αβεβαιότητας, οι πολυκατοικίες άρχισαν να
διεκδικούν την πρώτη θέση. Συνήθως, μετά από οποιαδήποτε οικονομική αβεβαιότητα,
οι επενδυτές θα προσπαθήσουν να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους, συχνά
προς πιο ασφαλή ή ανθεκτικά περιουσιακά στοιχεία. Οι επενδύσεις σε χώρους διαβίωσης
θεωρούνταν παραδοσιακά εξαιρετικά ασφαλείς, με αποτέλεσμα μέχρι το 2015, το multifamily να
είχε γίνει ο αδιαμφισβήτητος μεγαλύτερος επενδυτικός τομέας σε ακίνητα των ΗΠΑ.
Ενδεχομένως να βρισκόμαστε τώρα στην αρχή αυτής της τάσης και στην περιοχή της EMEA, παρατηρεί η JLL, μετά την πρόσφατη περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας. Η ζήτηση για ενοικιαζόμενα σπίτια είναι υψηλότερη από ποτέ, καθώς οι αυξήσεις στις τιμές καθιστούν όλο και πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να αγοράσουν ένα σπίτι.
Η προσφορά νέων κατοικιών παραμένει υποτονική σε όλη την Ευρώπη και απέχει πολύ από την κάλυψη της ζήτησης κατοικιών. Αυτή η υποπροσφορά κρατά το ενδιαφέρον των επενδυτών σε εγρήγορση, παρά το γεγονός ότι το κόστος κατασκευής είναι στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Κατά μέσο όρο, το κόστος κατασκευής κατοικιών στην Ευρώπη συνέχισε να αυξάνεται το πρώτο εξάμηνο του 2023, μετά τη σταθεροποίηση προς τα τέλη του περασμένου έτους. Ωστόσο, ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται, με μέσο όρο 4% τον Μάιο, έναντι 9% έναν μήνα νωρίτερα.
Πηγή: JLL
