Τι αλλαγές φέρνει το νέο νομοσχέδιο ατα εργασιακά

Μεταξύ άλλων, από τις σημαντικότερες αλλαγές, που φέρνει το νομοσχέδιο, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, είναι οι εξής:

1. Καθιερώνεται σταδιακά η ψηφιακή κάρτα εργασίας. Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα γίνει σταδιακά και θα ξεκινήσει από μεγάλες επιχειρήσεις. Η χρηματοδότησή του έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και αναμένεται η έγκρισή του. 

Ειδικότερα, σύμφωνα με διάταξη του νομοσχεδίου, επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται να διαθέτουν και να λειτουργούν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό σε πραγματικό χρόνο με το Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.

Η μέτρηση του χρόνου εργασίας πραγματοποιείται με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Με τη χρήση της, καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ κάθε μεταβολή που αφορά στο χρόνο εργασίας των εργαζομένων, όπως η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια.

Τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας εργασίας διασταυρώνονται με τα στοιχεία που αναγράφονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ), η οποία υποβάλλεται από την επιχείρηση. Σημειώνεται ότι είναι δυνατή η αυτοματοποιημένη προσυμπλήρωση της ΑΠΔ από το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, βάσει των στοιχείων που εισάγονται με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας.

Επίσης, η ψηφιακή κάρτα εργασίας αξιοποιείται από την Επιθεώρηση Εργασίας για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου των επιχειρήσεων. Εάν, κατά τον επιτόπιο έλεγχο σε επιχείρηση, διαπιστωθεί ότι η ψηφιακή κάρτα εργαζομένου δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο που δεν έχει ενεργοποιημένη ψηφιακή κάρτα. Σε περίπτωση που σε τρεις ελέγχους, εντός χρονικού διαστήματος 12 μηνών, διαπιστωθεί η εν λόγω παράβαση, επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης για χρονικό διάστημα 15 ημερών.

2.  Η Επιθεώρηση Εργασίας μετατρέπεται σε Ανεξάρτητη Αρχή που λειτουργεί κατά τα πρότυπα της ΑΑΔΕ.

3.  Θεσπίζονται κανόνες για την τηλεργασία και "δικαιώματος αποσύνδεσης" από την εργασία, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του εργαζόμενου. Η Ελλάδα τρίτη χώρα στην ΕΕ, μετά τη Γαλλία και την Ιταλία, που νομοθετεί την αναγνώριση του σχετικού δικαιώματος. Η τηλεργασία επιβάλλεται με συμφωνία μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Κατ’ εξαίρεση, μόνο για λόγους δημόσιας υγείας μπορεί να επιβληθεί μονομερώς. Ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού, της συντήρησης και των τηλεπικοινωνιών. Απαγορεύεται η χρήση της κάμερας για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζόμενου. Οι τηλεργαζόμενοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους εργαζόμενους εντός των εγκαταστάσεων. Προβλέπεται δικαίωμα πρόσβασης της Επιθεώρησης Εργασίας στα δεδομένα επικοινωνίας της επιχείρησης και του τηλεργαζόμενου για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου.

4. Ενισχύεται η ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, με ρυθμίσεις όπως η θέσπιση άδειας πατρότητας 14 ημερών, γονικής άδειας 4 μηνών για κάθε γονέα (με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για 2 μήνες), δικαιώματος ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας για γονείς παιδιών έως 12 ετών. Προστατεύονται οι νέοι πατέρες κατά της απόλυσης για 6 μήνες από τη γέννηση του τέκνου. Άκυρη η απόλυση εργαζόμενου επειδή έλαβε ή ζήτησε άδεια.

Επεκτείνεται η άδεια λοχείας στις μητέρες μετά τη γέννα, 9 εβδομάδων, και στην υιοθεσία τέκνου. Επίσης, δικαίωμα μειωμένου ωραρίου θα έχουν και οι μητέρες που απέκτησαν τέκνο με τη διαδικασία παρένθετης μητρότητας.

Καθιερώνεται άδεια φροντιστή για συγγενείς ή συνοίκους που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας.

5. Διευθέτηση και ελαστικό ωράριο εργασίας. Κατοχυρώνεται το 8ωρο, 5ήμερο και 40ωρο. Προβλέπεται η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας στο πλαίσιο της διευθέτησης. Ορίζεται ως άκυρη η απόλυση εργαζόμενου που αρνήθηκε να συμφωνήσει διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Το Διάλειμμα θα χορηγείται μετά από 4 ώρες εργασίας αντί για 6. Η διάρκεια διαλείμματος 15-30 λεπτά. Απαγορεύεται η χορήγηση του διαλείμματος με την έναρξη ή τη λήξη της εργασίας.

6. Αυξάνονται οι επιτρεπόμενες υπερωρίες στις 150 ώρες τον χρόνο. Εξισώνονται μεταξύ βιομηχανίας και λοιπών κλάδων. Για τις υπερωρίες που δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 120% αντί 80%. Η ψηφιακή κάρτα εργασίας θα διασφαλίσει στην πράξη την κατοχύρωση του ωραρίου και των αμοιβών. 

Τις Κυριακές επιτρέπεται να λειτουργούν οι εξής κλάδοι: Κούριερ, δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών, παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού, λοτζίστικς, κέντρα κοινών υπηρεσιών, επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών, επιχειρήσεις μεταλλίων και σκυροδέματος καθώς και data centers.

7. Διευρύνεται η λίστα περιπτώσεων άκυρης απόλυσης. Παραμένουν όλες οι υφιστάμενες περιπτώσεις ακυρότητας της απόλυσης. Διευρύνεται η λίστα των περιπτώσεων: Απαγορεύεται η απόλυση όταν γίνεται επειδή ο εργαζόμενος άσκησε οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμά του (μέχρι σήμερα η επαναπρόσληψη ήταν στην κρίση του δικαστηρίου). Προστίθενται στον κατάλογο άκυρων απολύσεων, οι περιπτώσεις: Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου, εργαζόμενων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια, εργαζόμενων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργαζόμενων που άσκησαν δικαίωμα αποσύνδεσης.

Παράλληλα, προβλέπεται ότι αν απολυθείς εργαζόμενος αποδείξει ενώπιον δικαστηρίου πραγματικά περιστατικά, ικανά να στηρίξουν την πεποίθηση ότι η απόλυσή του είναι άκυρη, εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση είναι έγκυρη. Αυτό στην πράξη σημαίνει αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, το δικαστήριο, αντί οποιασδήποτε άλλης συνέπειας, μετά από αίτημα είτε του εργαζόμενου είτε του εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζόμενου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης μεταξύ 3-24 μηνών επιπλέον. Εάν δεν υποβληθεί αίτημα από καμία πλευρά, τότε το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει την επαναπρόσληψη

8. Εισάγονται μέτρα κατά της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία. Η Ελλάδα γίνεται μία από τις πρώτες χώρες που κυρώνουν τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

9. Προβλέπεται η θέσπιση της ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας (33%) σε κλάδους κοινής ωφελείας, στους κλάδους υγείας, ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, διύλισης πετρελαίου, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, αποκομιδή απορριμμάτων, φορτοεκφόρτωσης και αποθήκευσης εμπορευμάτων στα λιμάνια, πολιτικής αεροπορίας, μισθοδοσίας στο δημόσιο (συντάξεις).

Απαγορεύεται η παρεμπόδιση εργαζομένων που επιθυμούν να εργασθούν κατά τη διάρκεια της απεργίας. Παράβαση αυτής της υποχρέωσης οδηγεί στη διακοπή της απεργίας με δικαστική απόφαση.

10. Εξισώνεται το καθεστώς στις αποζημιώσεις μεταξύ εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων.