Όροι όπως Cryptos, ledgers, Blockchains, Tokens, Wallets, Private και Public Keys, Mining, Decentralized Finance (DeFi), Initial Coin Offerings (ICOs), Stablecoins, Whales, Decentralized ή Centralized Exchanges, και πολλές άλλες "γοητευτικά" άγνωστες λέξεις ήταν κάποτε οικείες μόνο σε λίγους, οι οποίοι πίστευαν ότι ο ψηφιακός κόσμος αποτελεί το μέλλον των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.
Στη συνέχεια, αυτοί οι όροι έγιναν περισσότερο γνωστοί σε έναν ευρύτερο κύκλο επενδυτών, οι οποίοι αναζητούσαν ελκυστικές αποδόσεις σε μια περίοδο κατά την οποία οι παραδοσιακές χρηματοπιστωτικές αγορές και τα επενδυτικά περιουσιακά στοιχεία υφίσταντο πιέσεις από διάφορες προκλήσεις.
Η αγορά κρυπτονομισμάτων, τα τελευταία χρόνια, έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτικών φορέων – θεσμικών και μη – και των επενδυτών γενικότερα, για πολλούς λόγους, ξεκινώντας από την αποδοτικότητα των επενδύσεων. Αρκεί να σημειωθεί ότι στα μέσα του 2016 η αξία του Bitcoin ήταν περίπου €400, ενώ σήμερα έχει ξεπεράσει τα €100,000, με απόδοση της τάξεως του 25,000% μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία. Όμως, όσο αυξάνονται οι αποδόσεις, τόσο ενισχύεται και το ρίσκο που αναλαμβάνει ο επενδυτής. Και όσο απομακρυνόμαστε από τις ρυθμιζόμενες παραδοσιακές χρηματοπιστωτικές αγορές, τόσο πληθαίνουν οι μορφές κινδύνου που ανακύπτουν.
Αυτό το επιχείρημα της μη ρυθμιζόμενης ψηφιακής αγοράς υπήρξε κεντρικό ζήτημα για τα τελευταία χρόνια μεταξύ θεσμικών φορέων, κεντρικών τραπεζών, επενδυτικών και εμπορικών τραπεζών σε ΕΕ, ΗΠΑ και άλλες χώρες, με πολλές από αυτές να πειραματίζονται με σκιώδη ψηφιακά νομίσματα και πιλοτικά έργα προκειμένου να ελέγξουν τα αντανακλαστικά τους στην εξελισσόμενη ψηφιακή ανταγωνιστικότητα στον τομέα των υπηρεσιών τους.
Η Ευρωπαϊκή Αντίδραση: Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1114
Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/1114, ο οποίος καθορίζει ενιαίους κανόνες για τους εκδότες και τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτονομισμάτων στην ΕΕ, καλύπτοντας κρίσιμα θέματα όπως η διαφάνεια, η αδειοδότηση, η εποπτεία, η προστασία των κατόχων κρυπτονομισμάτων και η αποτροπή κατάχρησης της αγοράς. Ο κανονισμός διακρίνει τρεις βασικούς τύπους κρυπτονομισμάτων: μάρκες ηλεκτρονικού χρήματος, μάρκες που συνδέονται με περιουσιακά στοιχεία και άλλα κρυπτονομίσματα.
Οι εκδότες και οι πάροχοι υπηρεσιών πρέπει να δημοσιεύουν Λευκή Βίβλο, να τηρούν αυστηρούς κανόνες για την εντιμότητα, τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων και να είναι υπεύθυνοι για την ακρίβεια των πληροφοριών. Ειδικότερα για τους εκδότες μαρκών, ο κανονισμός θέτει αυστηρές απαιτήσεις για την αδειοδότηση, την εξαργύρωση και την προστασία των συμφερόντων των κατόχων. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και άλλες εποπτικές αρχές αναλαμβάνουν την εποπτεία, ενώ οι κανόνες τίθενται σε ισχύ από τις 30 Δεκεμβρίου 2024, με ορισμένες διατάξεις να εφαρμόζονται ήδη από τον Ιούνιο του 2024. Ο κανονισμός επίσης ενσωματώνει κανόνες για τη διαφάνεια στις αγορές μέσω του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Σημείου Πρόσβασης (ESAP), τροποποιώντας παράλληλα άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ.
Η Αμερικανική Πρωτοβουλία: Εκτελεστική Εντολή Τραμπ
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, την πρώτη κιόλας ημέρα της δεύτερης θητείας του, ο Πρόεδρος Τραμπ υπέγραψε μια νέα εκτελεστική εντολή με τίτλο «Ενίσχυση της Αμερικανικής Ηγεσίας στην Ψηφιακή Χρηματοοικονομική Τεχνολογία» («Strengthening American Leadership in Digital Financial Technology»), η οποία ενισχύει την ανάπτυξη της βιομηχανίας ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η εκτελεστική εντολή αποδεικνύει τη δέσμευση του Τραμπ στην υλοποίηση της υπόσχεσης που είχε δώσει κατά την προεκλογική εκστρατεία να καταστήσει τις ΗΠΑ την «πρωτεύουσα των κρυπτονομισμάτων του πλανήτη».
Οι κύριες πολιτικές ενέργειες περιλαμβάνουν την προστασία και προώθηση της δυνατότητας των πολιτών να χρησιμοποιούν ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία και να αναπτύσσουν την υποκείμενη τεχνολογία blockchain χωρίς διώξεις, την προστασία της κυριαρχίας του δολαρίου ΗΠΑ μέσω της υποστήριξης της ανάπτυξης σταθερών νομισμάτων υποστηριζόμενων από το δολάριο παγκοσμίως, καθώς και την προστασία των πολιτών από τους κινδύνους ενός ψηφιακού νομίσματος κεντρικής τράπεζας. Η εκτελεστική εντολή αντιτίθεται στις ενέργειες της προηγούμενης κυβέρνησης, που θεώρησε η βιομηχανία ως επίθεση στην ικανότητά της να δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω της «Επιχείρησης Chokepoint 2.0».
Επιπλέον, ο Τραμπ ζήτησε τη δημιουργία της «Ομάδας Εργασίας του Προέδρου για τις Αγορές Ψηφιακών Περιουσιακών Στοιχείων» («President’s Working Group on Digital Asset Markets»), με σκοπό την αξιολόγηση των κανονισμών που επηρεάζουν τη βιομηχανία των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Η ομάδα θα επιδιώξει την καθιέρωση σαφών και διαφανών κανονισμών για τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, με ιδιαίτερη έμφαση στο Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC). Επιπλέον, η ομάδα θα εξετάσει τη δυνατότητα δημιουργίας και διαχείρισης ενός «εθνικού αποθέματος ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων», το οποίο θα προέρχεται από κρυπτονομίσματα που έχουν κατασχεθεί νόμιμα από την αμερικανική κυβέρνηση μέσω των προσπαθειών επιβολής του νόμου.
Σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς, η εν λόγω εκτελεστική εντολή αποτελεί ισχυρό σήμα ότι η πολιτική για τα κρυπτονομίσματα στις ΗΠΑ αναβαθμίζεται σε εθνικής σημασίας, δημιουργώντας έναν δρόμο για την ανάπτυξή τους στη χώρα. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ δείχνει να διασφαλίζει την ισχυρή ρυθμιστική της υπεροχή, εστιάζοντας σε μια γραφειοκρατική προσέγγιση που επιδιώκει να ρυθμίσει μια αγορά που συνεχώς εξελίσσεται και διευρύνεται χάρη στην τεχνολογική πρόοδο. Το μέλλον της παγκόσμιας αγοράς κρυπτονομισμάτων και της λειτουργίας των αποκεντρωμένων χρηματοπιστωτικών αγορών, παραμένει αβέβαιο, με το τελικό αποτέλεσμα να εξαρτάται από τις πολιτικές αποφάσεις και την προσαρμοστικότητα των κυβερνήσεων στις εξελίξεις.
