Όπως αναφέρει σε ανάλυση της Cushman & Wakefield Proprius η κα. Ιωάννα Παλυβού "η Αθήνα είναι σε θέση να γίνει βασικός παίκτης στο τοπίο των κέντρων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη, προσελκύοντας περαιτέρω ενδιαφέρον από παγκόσμιους φορείς όπως η Google και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών cloud".
Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγες εβδομάδες ο Αμερικανικός κολοσσός Microsoft δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει επενδύσεις σε Σπάτα και Παιανία, ενώ η Digital Realty πρόκειται να λειτουργήσει σε περίπου δυο μήνες από τώρα το νέο της Data Center στο Ηράκλειο Κρήτης. Στην ίδια περιοχή υπό ανάπτυξη βρίσκεται και το Κέντρο Δεδομένων της ελληνικής εταιρείας Lancom η οποία στοχεύει να το ολοκληρώσει εντός του α' εξαμήνου της χρονιάς.
Μεταξύ των "ενδιαφερόμενων" για επενδύσεις στον κλάδο είναι ο ΑΔΜΗΕ ο οποίος έχει ανακοινώσει συνεργασία με τη Serverfarm, με την οποία συνέστησαν την κοινοπραξία Gemini. Την ίδια ώρα και η ΔΕΗ συμμετέχει στην κοινοπραξία Data In Scale, μαζί με την EDGNEX Data Centers της DAMAC με στόχο την δημιουργία Κέντρου Δεδομένων.
Αύξηση της χωρητικότητας
Το 2025 μπαίνει δυναμικά για τον κλάδο των Κέντρων Δεδομένων όχι μόνο στην χώρα μας αλλά και γενική για την περιοχή ΕΜΕΑ. Σύμφωνα με την ανάλυση της C&W το 2024 εκτιμάται ότι θα κλείσει με αύξηση χωρητικότητας στα 12 GW. Κάτι που όπως λέει η εταιρεία αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 9% στη λειτουργική χωρητικότητα και αύξηση κατά 16% στις μελλοντικές αναπτύξεις (υπό κατασκευή και μελλοντικές) σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ενώ οι καθιερωμένες αγορές όπως Φρανκφούρτη, Λονδίνο, Άμστερνταμ, Παρίσι και Δουβλίνο, εξακολουθούν να κυριαρχούν τόσο από άποψη λειτουργικής χωρητικότητας όσο και από άποψη συνολικού μεγέθους της αγοράς, οι φορείς εκμετάλλευσης εστιάζουν όλο και περισσότερο σε αναδυόμενες αγορές όπως το Ελσίνκι.
Ο Andrew Fray, επικεφαλής των κέντρων δεδομένων EMEA της Cushman & Wakefield, δήλωσε: «Οι περισσότερες αγορές κέντρων δεδομένων εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, όπως περιορισμένη διαθεσιμότητα γης, περιορισμούς στην ενέργεια και αυστηρούς κανονισμούς βιωσιμότητας, γεγονός που επηρεάζει το κόστος, τα χρονοδιαγράμματα και σημαντικά την επενδυτική αβεβαιότητα τόσο για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και για τους επενδυτές.
Ο Fray συνέχισε: «Παρα το γεγονός ότι χαρακτηρίζεται ως απειλή από ορισμένες πλευρές, η εμφάνιση του Deep Seek μπορεί να προσφέρει μια λύση σε ορισμένες από τις ενεργειακές απαιτήσεις που σχετίζονται με τα κέντρα δεδομένων. Μειώνοντας την ενέργεια που απαιτείται για τις λειτουργίες της AI, θα μπορούσε να συμβάλει σε πιο βιώσιμες και οικονομικά αποδοτικές υποδομές κέντρων δεδομένων. Κάποια από τα σχέδια ανάπτυξης μπορεί να επανεκτιμηθούν, αλλά η γενικότερη εικόνα είναι ότι ο ανταγωνισμός στον χώρο της AI ήταν αναπόφευκτος και είναι κατά βάση καλός για την αγορά. Είναι αξιοσημείωτο ότι η DeepSeek έγινε σημαντικό θέμα τόσο γρήγορα, παρά το γεγονός ότι δεν είχε προηγούμενο ιστορικό και αντιμετώπιζε ανησυχίες για την ασφάλεια των δεδομένων, αλλά η παρουσία της προσθέτει αναμφίβολα στην αγορά και θα οδηγήσει σε περαιτέρω καινοτομίες.
Επισκόπηση της αγοράς
• Powerhouse (πάνω από 900 MW): Λονδίνο, Φρανκφούρτη, Δουβλίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ και Μιλάνο
• Εδραιωμένες αγορές (300-900 MW): Ντουμπάι, Όσλο, Γιοχάνεσμπουργκ, Κάρντιφ-Νιούπορτ και Βερολίνο.
• Αναπτυσσόμενες αγορές (150-300 MW): Στοκχόλμη, Ζυρίχη, Βαρσοβία, Τελ Αβίβ, Κοπεγχάγη, Ρέικιαβικ και Κέιπ Τάουν
• Αναδυόμενες αγορές (<150 MW):Αθήνα, Βιέννη, Λάγος, Βαρκελώνη, Ριάντ, Βρυξέλλες, Μόναχο, Κωνσταντινούπολη, Σαραγόσα, Μασσαλία, και Λισαβόνα
1. Powerhouse: Λονδίνο, Φρανκφούρτη, Δουβλίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ και Μιλάνο
Αυτές οι έξι αγορές μαζί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ της λειτουργικής δυναμικότητας (4,4 GW) στην περιοχή EMEA και περισσότερο από το 50% της υπό κατασκευή και προγραμματισμένης ανάπτυξης (5,8 GW). Andrew Fray: «Ανεξάρτητα από το από πού προέρχεται η ζήτηση, η επεξεργασία δεδομένων ΑΙ πραγματοποιείται σε κέντρα δεδομένων. Οι μεγαλύτερες αγορές της περιοχής 'powerhouse' αντιπροσωπεύουν σχεδόν 6GW της μελλοντικής προσφοράς, τροφοδοτώντας τηνανάπτυξη της αγοράς σε ολόκληρη την περιοχή, ενώ η νέα κατασκευαστική δραστηριότητα πρόκειται να διπλασιάσει τις τρέχουσες δυνατότητες.
Οι προσπάθειες για την αειφορία συνεχίζουν να επιταχύνονται, με τους χρήστες να υιοθετούν άμεσα ή έμμεσα το πράσινο υδρογόνο, την αξιοποίηση της θερμότητας των αποβλήτων και μηχανισμούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εν τω μεταξύ, οι αναδυόμενες αγορές και οι απομακρυσμένες πανεπιστημιουπόλεις που βρίσκονται εκτός των καθιερωμένων μητροπολιτικών περιοχών πρόκειται επίσης να αναδιαμορφώσουν πλήρως το τοπίο των κέντρων δεδομένων».
Το Λονδίνο θα γίνει η πρώτη αστική αγορά της ΕΜΕΑ που θα φτάσει τα 2GW σε λειτουργική χωρητικότητα μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια. Διαθέτει 1,44GW λειτουργικής χωρητικότητας και νέες αναπτύξεις 1,5GW που πρόκειται να παραδοθούν (265MW υπό κατασκευή, 1.260MW προγραμματισμένα). Περίπου 53 χρήστες έχουν αναπτύξει 135 κέντρα δεδομένων.
Παρόλο που οι περιορισμοί ισχύος αποτελούν σημαντικό ζήτημα στο Λονδίνο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει χαρακτηρίσει τα βρετανικά κέντρα δεδομένων ως κρίσιμες εθνικές υποδομές και έχει αναθεωρήσει την πολιτική σχεδιασμού, παρέχοντας σαφή μηνύματα σταθερότητας και ανάπτυξης για τους επενδυτές. Η Φρανκφούρτη δεύτερη στη σειρά διαθέτει μια έργα σε ανάπτυξη 1,3GW.
Η αγορά αποτελείται κυρίως από παρόχους colocation, συμπεριλαμβανομένων των NTT, Equinix, Digital Realty και CyrusOne. Η CloudHQ έχει επίσης σημαντικά σχέδια ανάπτυξης στην περιοχή. Σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση, ο νόμος για την ενεργειακή απόδοση (EnEfG) επιβάλλει στα κέντρα δεδομένων άνω των 300 kW να ανακτούν και να επαναχρησιμοποιούν την απορριπτόμενη θερμότητα. Ενθαρρύνει την ενσωμάτωση της πλεονάζουσας θερμότητας σε τοπικά δίκτυα τηλεθέρμανσης, ιδίως σε εκείνα που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η Equinix σχεδιάζει να παρέχει σε περίπου 1.000 κατοικίες θερμότητα από τα κέντρα δεδομένων της μέχρι τις αρχές του 2025. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι, μέχρι το τέλος της δεκαετίας, όλες οι ανάγκες θέρμανσης της πόλης θα μπορούσαν να καλυφθούν από την πλεονάζουσα θερμότητα των κέντρων δεδομένων.
Ωστόσο, στις αγροτικές περιοχές, πολλά έργα ανάκτησης θερμότητας καθυστερούν ή ακυρώνονται λόγω της πρόκλησης της εξασφάλισης αξιόπιστης πελατειακής βάσης σε αραιοκατοικημένες περιοχές.
Το Δουβλίνο βρίσκεται στην τρίτη θέση με 812MW περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την έλλειψη γης, ισχύος και αναβαθμίσεων υποσταθμών. Το Παρίσι ανέβηκε μια θέση και είναι η 4η μεγαλύτερη αγορά της ΕΜΕΑ, ξεπερνώντας το Άμστερνταμ, χάρη στη σταθερά υψηλή αύξηση της λειτουργικής δυναμικότητας, 32% σε ετήσια βάση, και σε έναν ταχέως αναπτυσσόμενο αριθμό νέων αναπτύξεων 1.040MW. Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί της Γαλλίας έχουν ως στόχο την επίτευξη ουδετερότητας ως προς τον άνθρακα έως το 2050, οπότε η βιωσιμότητα θα έχει καθοριστική σημασία για την επέκταση στην πόλη και πολλά κέντρα δεδομένων στο Παρίσι σχεδιάζονται για να λειτουργούν με 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Το Άμστερνταμ, με μόλις 444MW στις μελλοντικές αναπτύξεις, υποφέρει από τις παρατεταμένες επιπτώσεις του μορατόριουμ του 2019, τους αυστηρούς κανονισμούς και την πολιτική αντιπολίτευση. Οι εθνικοί περιορισμοί για τα υπερσύγχρονα κέντρα και τα τοπικά όρια του Άμστερνταμ στις νέες αναπτύξεις έχουν μετατοπίσει τη ζήτηση σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, κυρίως στο Παρίσι. Το Μιλάνο συνεχίζει να ασκεί πίεση στις επικρατούσες αγορές με 820MW σε εξέλιξη.
2. Εδραιωμένες αγορές: Ντουμπάι, Όσλο, Γιοχάνεσμπουργκ, Κάρντιφ-Νιούπορτ και Βερολίνο
Περίπου το 13% της συνολικής επιχειρησιακής δυναμικότητας στην περιοχή ΕΜΕΑ αντιστοιχεί σε αυτές τις αγορές. Μαζί διαθέτουν 1.244MW λειτουργικής δυναμικότητας και είναι σε καλό δρόμο για να υπερδιπλασιάσουν το μέγεθός τους, εάν τα λεργα σε εξέλιξη (2.180MW) ολοκληρωθούν τα επόμενα χρόνια. Πολλοί φορείς εκμετάλλευσης επεκτείνουν την παρουσία τους ή εξετάζουν το ενδεχόμενο εισόδου σε αυτές τις αγορές λόγω της στρατηγικής θέσης και των διαθέσιμων υποδομών για τη λειτουργία κέντρων δεδομένων.
Το Βερολίνο, για παράδειγμα, προσφέρει μια σημαντική εναλλακτική λύση στη Φρανκφούρτη. Τους τελευταίους 12 μήνες, η λειτουργική χωρητικότητα των κέντρων δεδομένων του Βερολίνου παρέμεινε σταθερή. Ενώ ο υπό κατασκευή όγκος είναι επίσης πολύ χαμηλός (8MW), ο δεσμευμένος όγκος (213MW) έχει αυξηθεί. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε εταιρείες όπως η Vantage Data Centres, η Yondr, η Data Castle, η Prea και η NTT Global Data Centers που δεσμεύονται για νέα έργα τους τελευταίους 12-18 μήνες.
Τον Αύγουστο του 2023, η Google άνοιξε μια νέα περιοχή cloud στο Βερολίνο- Βρανδεμβούργο, γεγονός που έδωσε ώθηση σε περαιτέρω εξελίξεις. Οι πάροχοι Colocation επεκτάθηκαν επίσης, επιτρέποντας τη γρήγορη πρόσβαση σε υποδομές cloud. Το Ελσίνκι είναι ένας νέος εισερχόμενος σε αυτή την κατηγορία, έχοντας αυξηθεί σημαντικά σε ετήσια βάση, τόσο με τη δυναμικότητα που τίθεται σε λειτουργία όσο και με την αγωγιμότητα που αυξάνεται σημαντικά στα 358MW. Η φινλανδική πρωτεύουσα κατέγραψε σημαντική ανάπτυξη κατά το προηγούμενο έτος, φτάνοντας σε συνολική δυναμικότητα 594MW μέχρι το τέλος του 2024 - γεγονός που την τοποθετεί μπροστά από άλλες σκανδιναβικές αγορές, το Όσλο και τη Στοκχόλμη. Το Ελσίνκι διαθέτει την τρίτη μεγαλύτερη υπό κατασκευή δυναμικότητα (210MW) στην ΕΜΕΑ, ενώ η ευρύτερη σκανδιναβική περιοχή αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο της υπό κατασκευή δυναμικότητας σε ολόκληρη την ΕΜΕΑ.
Ένας άλλος νεοεισερχόμενος είναι το Cardiff-Newport, το οποίο η Cushman & Wakefield χαρακτηρίζει ως περιοχή υψηλής ανάπτυξης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αν και έχει μόλις 87MW σε λειτουργία σήμερα, διαθέτει ένα μεγάλο pipeline 231MW. Η Microsoft και η Vantage διαθέτουν ήδη σημαντικά κέντρα δεδομένων εκεί, ο νέος βρετανικός φορέας Latos ανακοίνωσε σχέδια για ένα κέντρο δεδομένων 90MW, ενώ τον Οκτώβριο εγκρίθηκε ένα μεγάλο κέντρο δεδομένων και πάρκο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Θα έχει χωρητικότητα αποθήκευσης μπαταριών 1.000MW, καθιστώντας το μία από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αποθήκευσης μπαταριών στον κόσμο.
3. Αναπτυσσόμενες αγορές: Τελ Αβίβ, Κοπεγχάγη, Ρέικιαβικ και Κέιπ Τάουν
Τα κέντρα αυτά, που κατανέμονται σε τρεις ηπείρους, αντιστοιχούν ήδη στο 8,3% (785 MW) της λειτουργικής δυναμικότητας στην περιοχή ΕΜΕΑ μέχρι το τέλος του 2024, από 7,7% το πρώτο εξάμηνο του 2024, με συνεχή ανοδική τάση. Τα μελλοντικά έργα σε αυτές τις επτά αγορές ανέρχονται σε συνολικά 815 MW.
4. Αναδυόμενες αγορές: Αθήνα, Βιέννη, Λάγος, Βαρκελώνη, Ριάντ, Βρυξέλλες, Μόναχο, Κωνσταντινούπολη, Σαραγόσα, Μασσαλία, και Λισαβόνα
Οι αγορές αυτές βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, ωστόσο πολλοί φορείς εκμετάλλευση κέντρων δεδομένων τις θεωρούν ελκυστικές λόγω του φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος, της αυξανόμενης ζήτησης των καταναλωτών, της κατάλληλης γης, της διαθέσιμης ενέργειας, της συνδεσιμότητας οπτικών ινών και της δημιουργίας μιας νέας περιοχής cloud. Βιέννη, Λάγος, Βαρκελώνη, Ριάντ, Βρυξέλλες, Μόναχο, Κωνσταντινούπολη, Σαραγόσα, Μασσαλία, Αθήνα και Λισαβόνα. Μαζί, αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 6,5% της συνολικής λειτουργικής δυναμικότητας (608MW) στην ΕΜΕΑ.
